Μιλτιάδη Πορφυρογένη: Γεώργιος Γλύξμπουργκ

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΛΥΞΜΠΟΥΡΓΚ

Του ΜΙΛΤ. ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗ

«Ένας μόνο τίμιος άνθρωπος είναι πολυτιμότερος στην κοινωνία από όλους μαζί τούς εστεμμένους παλιανθρώπους της γης».

Paine, Αμερικανός δημοκράτης

Όταν στα 1649 δικαζότανε μπρος σε έκτακτο δικαστήριο ο βασιλιάς Κάρολος της Αγγλίας άρχισε να μιλάει για λαϊκές ελευθερίες και για συνταγματικά δικαιώματα. Ο Πρόεδρος, όμως, τον διέκοψε για να του πει: «Τις γνώμες σας, κύριε, για τούς θεμελιώδεις νόμους και για τις λαϊκές ελευθερίες, τις γράψατε σ’όλο το βασίλειο με αιματηρά γράμματα. Δέ μπορεί να μη θυμηθεί κανένας την αγέρωχη αύτη παρατήρηση του Προέδρου στον Κάρολο, όταν ακούει τούς σημερινούς πράκτορες του Γλύξμπουργκ να μιλάνε για «Ισοπολιτεία» και για «ελευθερία» που θα φέρει τάχα ο πάτρωνάς τους, άν γυρίσει.

Θα μπορούσε κανένας να τούς θυμίσει τα ίδια ακριβώς λόγια που είπε ο Γλύξμπουργκ όταν ήρθε στα 1935 με το Κονδυλικό πραξικόπημα. Μίλησε και τότε για σεβασμό του Συντάγματος, για ισοπολιτεία, για ελευθερίες. Και στο αναμεταξύ ετοίμαζε τη δικτατορία του και σαν κοινός απατεώνας την επέβαλε την ίδια μέρα που συζητούσε με το Σοφούλη με ποιό τρόπο θα αντιμετώπιζε τάχα δικτατορική απόπειρα του Μεταξά! Θα μπορούσε, ακόμη πιο πρόσφατα, να τούς θυμίσει, για να φανεί η αξιοπιστία του, τις διακηρύξεις που έκανε απ'το Κάιρο πως θα αφήσει τον Ελληνικό Λαό να αποφασίσει ελεύθερος για το πολίτευμα, που τη τήρησε τόσο καλά ώστε τώρα να βάζει τούς υποτακτικούς του να υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει πολιτειακό ζήτημα παρά μονάχα ζήτημα επιστροφής του. Όμως είναι ανάγκη να εξεταστεί όλη η ζωή του Γεώργιου Γλύξμπουργκ για να κατανοηθεί ο σατανικός ρόλος που έπαιξε για την Ελλάδα είτε σαν πρίγκιπας, είτε σαν βασιλιάς έκπτωτος, εξόριστος η σε ενέργεια.

Η γλυξμπουργική αυλή στην Αθήνα ήταν πάντα το κέντρο της πολιτικής ίντριγκας και πρακτορείο συναλλαγής. Το παλάτι στις πιο κρίσιμες μέρες, που οργίαζε η κερδοσκοπία γινότανε παράρτημα του χρηματιστηρίου. «Οι μεσίται τού χρηματιστηρίου ανεβοκατέβαιναν σκανδαλωδέστατα τάς κλίμακας τού άνακτόρου», γράφει ο υπουργός των 'Εσωτερικών τις παραμονές του 1897 Ε. Μαυρομάτης. Πιο έξυπνος απ'τον ηλίθιο Όθωνα ο Γεώργιος Α' οργάνωσε καλά τις επεμβάσεις του στην πολιτική και με το πρόσχημα πως ήταν ο ρυθμιστής του πολιτεύματος έπαυε και διόριζε ελεύθερα τούς κυβερνήτες -όργανα του. Όταν κάποτε ο Γεώργιος Α' δυσαρεστήθηκε με τον Θ.Δεληγιάννη έλεγε ανοιχτά «πρέπει να κοκκινίζω ενώπιων των παιδιών μου αν τον ξαναφέρω πρωθυπουργόν». Το «Εμπρός» στα 1902 έγραφε: «Είμεθα κράτος συνταγματικόν και διοικούμεθα σχεδόν κατά τον τύπον της άπολύτου μοναρχίας. Δέν έχομεν προνόμια και ζώμεν υπό την πίεσιν των προνομίων. Δέν έχομεν ευγενείς και έδημιουργήσαμεν τάξιν κληρονομικών πατρικίων ήτις έν τοις άνακτόροις άναβιβάζει και καταβιβάζει κυβερνήτας- . . Αισθάνονται πάντες πολύ καλά, ότι η δύναμις της πολιτείας έξέφυγε των νομίμων χειρών μεταπεσούσα εις χείρας των αυλικών ευνοουμένων». Αυτός ήταν ο ρόλος της συνταγματικής μοναρχίας του πρώτου Γλύξμπουργκ και της αυλής του. Μέσα σ'αυτό το περιβάλλον της δολοπλοκίας, της συναλλαγής και της αντιλαϊκής συνωμοσίας γεννήθηκε στα 1890 και μεγάλωσε ο σημερινός Γεώργιος Γλύξμπουργκ. Γιός ενός στενοκέφαλου γερμανόπληκτου και μιας φανατικής γερμανίδος ήταν σε θέση να αφομοιώσει τα μαθήματα τού γλυξμπουργικού παλατιού που τα συμπλήρωσε αργότερα στη Γερμανία μέσα στην ατμόσφαιρα του πρωσικού μιλιταρισμού και απολυταρχισμού. Ήταν ανθυπολοχαγός στο 1ο Σύνταγμα στην 'Αθήνα όταν έγινε η στρατιωτική εξέγερση του 1909. Η εξέγερση αυτή μαζί με τα άλλα ζητούσε να φύγει ο διάδοχος και οι πρίγκιπες από το στρατό και από το ναυτικό γιατί, όπως έλεγε το υπόμνημα του Στρατ. Συνδέσμου «άφ'ένός άσκούσι λεληθότως δια της προσωπικής αυτών έπιβολής μεγίστην έπίδρασιν έπί της έν γένει διεξαγωγής της ύπηρεσίας και του χαρακτηρος των αξιωματικών και περιπίπτουσι κατ' άνάγκην εις προσωπικάς προστριβάς και άφ’έτέρου πάντα τα ύψηλά ταύτα πρόσωπα, κατά τύπον ύπέχουσιν εύθύνην διά την διαχείρισιν της ανατεθείσης αύτοις ύπηρεσίας, κατ'ούσίαν όμως διοικουσι τελείως άνευθύνως έπί μεγίστη ζημία τού συμφέροντος της ύπηρεσίας και των ατόμων και παρά τον Συνταγματικόν χάρτην της Χώρας». Ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο νεαρός ανθυπολοχαγός γιός του μαζί με όλους τούς πρίγκιπες ζητούσαν από το βασιλιά να χτυπήσει τούς επαναστάτες. Μα μια απόπειρα απ'τον αντισυνταγματάρχη Λ. Μεταξά απότυχε οικτρά γιατί τον ακλούθησαν 4 αξιωματικοί όλοι-όλοι και ο βασιλιάς πιο έξυπνος απ'τούς γιούς και τον εγγονό του προτίμησε να συμβιβαστεί. Η πρώτη απόπειρα του μελλοντικού «ήρωα» της 4ης Αυγούστου να επιβληθεί με το αίμα σ'ένα εξεγερμένο στρατό και Λαό και να επιδείξει νέος -νέος τη μοναρχική του επιβολή χρεοκόπησε. Συνέχισε τη σταδιοδρομία του σαν αξιωματικός υπασπιστής του πατέρα του, έδειξε τον έξαλλο φανατισμό του στις τραγικές μέρες του 1916-1917 διατρέχοντας την 'Ελλάδα και προπαγανδίζοντας τη γερμανόδουλη πολιτική του παλατιού, το ξεπούλημα της Ελλάδας στους Γερμανοβουλγάρους και την υποταγή της και πήρε το δρόμο της εξορίας στα 1917 μαζί με όλο το σινάφι του. Όταν γύρισε στα 1920, ώριμος πια άντρας έδειξε όλη του την κούφια αλαζονεία στη Μικρά 'Ασία όπου έλαμψε με την ανικανότητά του στη πρακτική υπηρεσία που ανάλαβε.

Η μικρασιατική καταστροφή, καρπός της μοναρχικής πολιτικής και το κίνημα του 1922 τον έφερε στο θρόνο. Στον ένα χρόνο που έμεινε διακρίθηκε για τη δουλοπρέπειά του και για τη μικροψυχία του ανθρωπάκου που ήτανε. Δέχτηκε, για να σώσει τον άθλιο θρόνο του, να τουφεκιστούν οι 6 πολιτικοί που εφάρμοσαν σαν μοναρχικά όργανα την πολιτική του πατέρα του και τη δική του. Παράστησε για ένα χρόνο το ανδρείκελο και σιωπούσε όταν αποκαλυπτότανε η προδοσία της δυναστείας του. Ποτέ δεν εξευτελίστηκε άνθρωπος όπως εξευτελίστηκε αυτός τον χρόνον εκείνο, ως που να διωχτεί ύστερα από το κίνημα που οργάνωσε με το μελλοντικό συνεταίρο στη δικτατορία, το Μεταξά. Εξόριστος και έκπτωτος στο Λονδίνο βυσσοδομούσε, ο εγγονός αυτός του δασκάλου στις μηχανορραφίες Γεωργίου Α', τρώγοντας δανεικά του Μαυρομιχάλη και παραμονεύοντας τη στιγμή που θα μπορούσε να επανέλθει πάλι στην 'Ελλάδα. Το αποτυχημένο κίνημα του 1935 του έδωσε την ευκαιρία. Ήξερε, όμως, πολύ καλά πως παρόλη τη χρεωκοπία της Δημοκρατίας του 1927, ο Ελληνικός Λαός μισούσε κι αυτόν και το θεσμό του και πως μόνο με πραξικόπημα μπορούσε να γίνει η επιστροφή του. Και βρέθηκε ένας στρατηγός που διαλαλούσε πως θα πολεμούσε στις κορυφογραμμές για τη Δημοκρατία, ο στρατηγός Κονδύλης με τη φασιστική του διάθεση για να του στρώσει το δρόμο. Στις 10 του Οκτώβρη του 1935 το πραξικόπημα είχε διαπραχτεί χάρη στην αδράνεια των λεγόμενων δημοκρατικών κομμάτων και παρόλες τις προσπάθειες του Κ. Κ. Ε. Ο Γεώργιος ξαναγύριζε στην Ελλάδα για να πάρει σε βάρος του Λαού τη ρεβάνς για όλες τις ταπεινώσεις και τούς εξευτελισμούς που είχεν υποστεί. Αξίζει να γραφεί εδώ η έκκληση που έγινε από το Κόμμα μας στο 6ο Συνέδριο του 1935 για τη μοναρχική παλινόρθωση: «Η μοναρχική παλινόρθωση στην 'Ελλάδα εκφράζει την απόφαση των κυρίαρχων τάξεων και των ξένων ιμπεριαλιστών, πρωτ’απ’όλα και κυρίως της 'Αγγλίας, να αποκαταστήσουν εσωτερικά μια «τάξη και ησυχία» για τη χαλιναγώγηση και το χτύπημα του μεγάλου λαϊκού κινήματος, που απειλεί αυτά τα θεμέλια της αστικοτσιφλικάδικης κυριαρχίας και να εξασφαλίσει εξωτερικά τη δυνατότητα μαχητικής εκδήλωσης της ελληνικής πλουτοκρατίας στο πλευρό κατά πρώτο λόγο των καταχτητικών επιδιώξεων του εγγλέζικου ιμπεριαλισμού στη Μεσόγειο». Στα 10 χρόνια που πέρασαν η εκτίμηση αυτή φάνηκε τραγικά σωστή, πιο τραγικά και απ'ότι θα το περίμενε και ο πιο απαισιόδοξος παρατηρητής.

Ο Γεώργιος ξέρει πολύ καλά πως ο Λαός τον μισεί θανάσιμα. Και επιστρατεύει όλες τις μέθοδες πολιτικής άπατης που έλαβε στο γλυξμπουργικό σχολειό για να ξεγελάσει τον 'Ελληνικό Λαό. Διώχνει τον επίορκο στρατηγό που τον ξανάφερε στην Ελλάδα, σχηματίζει μια υπηρεσιακή Κυβέρνηση με Πρωθυπουργό έναν παλιό υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το Δεμερτζή, και δίνει άφθονες υποσχέσεις πως θα κυβερνήσει «δημοκρατικά». Δίνει αμνηστία στους διωκόμενους απ'την κονδυλική δικτατορία, προσφέροντας έτσι φτηνή απόδειξη της «δημοκρατικότητάς» του. Μα για όσους θέλουν να βλέπουν πίσω από τη δημοκοπία του, τα σχέδια του είναι από τότες φανερά. Βάζει το Δεμερτζή να κάνει εκλογικό νόμο που αφαιρει το εκλογικό δικαίωμα απ'τούς καταδικασμένους απ'το ιδιώνυμο και όταν μια επιτροπή διαμαρτύρεται για το ανελεύθερο του μέτρου, του ξεφεύγει η φράση: «Τα κόμματα κατέστρεψαν την Ελλάδα». Κάτι ήξερε εκείνη η γαλλίδα που εδώ και 150 χρόνια έλεγε πως η ομαλή κατάσταση οποιουδήποτε βασιλιά είναι οι τυραννικές επιθυμίες. Οι προθέσεις του Γεώργιου έγιναν ολοφάνερες όταν τον Απρίλη του 1936, ενώ υπήρχε Βουλή, διόρισε πρωθυπουργό το Μεταξά λίγες ώρες ύστερα από το θάνατο του Δεμερτζή. Μόνο οι δημοκρατικοί ηγέτες του Κέντρου εθελοτυφλούσαν και δίναν ψήφο εμπιστοσύνης στο δικτάτορα. Ουσιαστικά το πραξικόπημα είχε συντελεστεί. Με το Μεταξά ο Γεώργιος οργάνωσε τη συνωμοσία. Με το Σοφούλη συζητούσε πως θα αντιμετώπιζε ενδεχόμενη απόπειρα του Μεταξά. Ο εγγονός ξεπερνούσε τούς προγόνους στην απάτη. Και στις 4 Αύγουστου το βράδυ δημοσιεύονται δύο βασιλικά διατάγματα. Με το ένα ο «Γεώργιος Β' Βασιλεύς των Ελλήνων» διέλυε τη Βουλή χωρίς να προκηρύσσει καινούργιες εκλογές και με το άλλο κήρυσσε το στρατιωτικό νόμο. Στην Ελλάδα επιβαλλότανε από το Γεώργιο Γλύξμπουργκ η τάξη νεκροταφείου. Μοιραία συνέπεια της τυραννίας δε μπορούσε να είναι παρά η εθνική καταστροφή. Όλη η 5η φάλαγγα ήταν στις πιο εμπιστευτικές θέσεις. Ο Κουΐσλιγκ Τσολάκογλου ήταν αρχηγός του στρατιωτικού οίκου του Γλύξμπουργκ. Ο Μπάκος, ο Δεμέστιχας όλοι οι γερμανόδουλοι στρατηγοί είχαν στα χέρια τους το στρατό. Ο επίορκος βασιλιάς πιστός στις παραδόσεις του οίκου του έβαζε το στέμμα του πάνω από την Ελλάδα. Όπως ο παππούς του έπαιζε στο χρηματιστήριο την ήττα του 1890, όπως ο πατέρας του παράδωσε τη Μακεδονία στους Βουλγάρους για να κρατήσει το στέμμα του, που το στήριζε στη γερμανική νίκη, έτσι και ο Γεώργιος Β' προετοιμάζοντας με την εσωτερική κατάσταση της τυραννίας του την εθνική καταστροφή, φρόντιζε να εξασφαλίσει στο εξωτερικό τις άφθονες επιχορηγήσεις του. Με ειδικές διαταγές και με κρυφά κονδύλια επιτρεπόταν η εξαγωγή συναλλάγματος του βασιλιά στο εξωτερικό. Σήμερα αποκαλύπτεται πως αγόρασε σπίτια στο κέντρο του Λονδίνου με τα λεφτά που έβγαιναν από το αίμα του Ελληνικού Λαού. Γεμάτος περιφρόνηση για το συμφέρον της χώρας, βάζοντας πάνω από το εθνικό συμφέρο, το συμφέρο το δικό του και της δικτατορίας του, κράτησε τη δικτατορία και τότε που η συνένωση όλων των πολιτικών δυνάμεων ήταν μια επιτακτική ανάγκη. Την κράτησε και το καλοκαίρι του 1940 που ήταν ολοφάνερη η ιταλική επίθεση, έβαζε το Μεταξά να ειρωνεύεται αυτούς που μιλούσαν για οικουμενική κυβέρνηση, κράτησε το Μεταξά και όταν πια, έγινε η ιταλική επίθεση, κράτησε τη δικτατορία και όταν ο θάνατος του Μεταξά του έδινε μια ευκαιρία για πολιτική κυβέρνηση. Ο πόλεμος κατά της ιταλικής εισβολής, το αλβανικό έπος είναι έργο του Λαού, ενώ η δικτατορία έκανε πόλεμο δυναστικό. Οι αποκαλύψεις του Ούέϊβελ απέδειξαν πως και στην περίπτωση αυτή ο Γλύξμπουργκ και το καθεστώς του πρόδωσαν την χώρα. Και είναι πολύ χαρακτηριστικό για το μίσος του και την περιφρόνησή του στο Λαό και για το αντιλαϊκό πείσμα του το γεγονός που και όταν τον Απρίλη του 1941 ήρθε η εθνική καταστροφή, που αυτός την προετοίμασε, και ο πρωθυπουργός του αυτοκτονούσε, ο αχαρακτήριστος αυτός τύραννος θρασύτατα έφτασε να ανάθεση την πρωθυπουργία στον πιο κωμικό λακέ του, τον Κοτζιά. Και μόνο η λαϊκή αγανάχτηση που προκάλεσε η είδηση τον έκανε να αποσύρει την εντολή και να τη διαψεύσει αργότερα, ενώ όλοι ξέρουν ότι αυτή η ασχημία τις δραματικές εκείνες μέρες διαπράχτηκε. Στην Κρήτη όπου κατέφυγε με όλα τα τεταρτοαυγουστιανά παλληκάρια του, περιέφερε τη μηδαμινότητά του και την τρομάρα του. Μόνο οι αδιάκοπες επεμβάσεις του κ. Τσουδερού τον έσωσαν από την οργή του κρητικού λαού. Μα και στην Κρήτη η ανήθικη στάση των Γλύξμπουργκ φανερώθηκε. Στη Νεάπολη του Λασιθίου όπου εγκαταστάθηκε η βασιλική οικογένεια δύο γερμανίδες πριγκηπικές γκουβερνάντες περιφέρονται με τη βασιλική προστασία. Όταν οι Γερμανοί μπήκαν στη Νεάπολη οι πρώτες που υποδέχτηκαν τα χιτλερικά στρατεύματα από τις σκάλες του ξενοδοχείου με υστερικές κραυγές «χάϊλ Χίτλερ» ήταν οι δύο γκουβερνάντες του Γλύξμπουργκ. Η εικόνα αυτή έχει μείνει βαθειά χαραγμένη στην ψυχή των κρητικών και δείχνει όλο το ποιόν της «βασιλικής» οικογένειας.

Η πολιτεία του Γλύξμπουργκ στο εξωτερικό είναι πάρα πολύ γνωστή. Κοινός πράκτορας των ξένων αγωνίστηκε για να διατηρήσει όλο το δικτατορικό περιβάλλον σε βάρος της συμμετοχής της Ελλάδας στο πόλεμο. Τό θράσος του φάνηκε όταν υπόγραψε Β. Διάταγμα και ανακαλούσε το Διάταγμα της 4ης Αυγούστου 1936 «περί κηρύξεως του στρατιωτικού νόμου» «ώς κακώς εκδοθέν»! Ύστερα από 7 χρόνια θυμήθηκε πως «κατά λάθος» είχε κηρυχθεί η δικτατορία! Στο εξωτερικό, μέσα στην ατμόσφαιρα της διεθνούς κατασκοπείας και της μηχανορραφίας, ο Γλύξμπουργκ ανέπτυξε όλες του τις ικανότητες για δολοπλοκία και αντιλαϊκή συνωμοσία, χωρίς να παραλείπει να φροντίζει και για τα οικονομικά του συμφέροντα. Ειδικά κονδύλια διατέθονταν για να αυξήσουν την περιουσία του με νόμους που δημοσιεύονταν σε φύλλα της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως» απόλυτα μυστικά αφού τυπώνονταν σε ένα και μοναδικό αντίτυπο, μόνο και μόνο για να εκπληρωθεί ο τύπος. Όταν ο υπέροχος αγώνας αντίστασης του Ελληνικού Λαού έκανε επιτακτική την λαϊκή απαίτηση να λυθεί ελεύθερα το πολιτειακό, ο Γλύξμπουργκ αφού προσπάθησε απεγνωσμένα, κινητοποιώντας όλους τούς ξένους αντιδραστικούς κύκλους, να αποφύγει τις υποσχέσεις, έδωκε στο τέλος ρητή υπόσχεση πως θα αφήσει τον Ελληνικό Λαό ελεύθερο να αποφασίσει για το πολίτευμα. Στις 12 του 'Απρίλη 1944 ο Γλύξμπουργκ έλεγε σε διάγγελμά του.: Όταν η 'Ελλάς επανακτήσει την ελευθερία της ο Ελληνικός Λαός θα αποφασίσει δι'ελευθέρας ψηφοφορίας περί τού πολιτεύματος υπό το όποιον επιθυμεί να ζήσει». Μα όλα αυτά ήταν το ίδιο άπατες όπως ήταν και οι υποσχέσεις τού χειμώνα τού 1935 και οι συνεννοήσεις του καλοκαιριού 1936. Τώρα η αγγλική πολιτική καταπατώντας κάθε ελευθερία έχει ανάγκη να επιβάλει στην Ελλάδα έναν βασιλιά - ουσιαστικά αντιβασιλέα αποικίας - ο Γλύξμπουργκ παίρνει πίσω και διαγγέλματα και συμφωνίες και βάζει το θίασο τού Λαϊκού κόμματος να προετοιμάσει κακότεχνα μέσα στο αίμα των εκτελέσεων, των δολοφονιών, των τραμπουκισμών και της απέραντης τρομοκρατικής δίωξης ένα δημοψήφισμα για το γυρισμό του. Η χοντροκομμένη σοφιστεία πως δεν υπάρχει πολιτειακό ζήτημα είναι το τελευταίο γνήσια γλυξμπουργικό κόλπο.

Αυτή είναι η ζωή του Γεώργιου Γλύξμπουργκ. Μια εναλλασσόμενη σειρά από αντιλαϊκές πράξεις, από εξευτελισμούς, από συμφορές, από εθνικές καταστροφές, από άπατες. Ο Ροβεσπιέρος εδώ και 150 χρόνια έλεγε στη Γαλλική 'Εθνοσυνέλευση: «Οι βασιλιάδες και οι κατεργαρέοι θα ζητούν ολοένα να θολώνουν την αλήθεια».

Στο Γεώργιο Γκλύξμπουργκ αξίζει να ειπωθεί η αποστροφή ενός άλλου ρήτορα της ίδιας επαναστατικής εθνοσυνέλευσης: «Ω βασιλιά που το δίχως άλλο πίστεψες σαν τον τύραννο Λύσανδρο πως η αλήθεια δεν αξίζει παραπάνω απ'το ψέμα και πως πρέπει να ξεγελάς τούς ανθρώπους με δοκούς όπως ξεγελούν τα παιδιά με κύβους. Προσποιήθηκες πως αγαπάς τούς νόμους για να κρατηθείς στην εξουσία που θα σου επιτρέψει να τούς στραγγαλίσεις. Προσποιήθηκες πως ασπάζεσαι το Σύνταγμα μόνο και μόνο για να μην πέσεις απ'το θρόνο ώστε να μπορείς να καταρρακώνεις τις συνταγματικές ελευθερίες. Προσποιήθηκες πως λατρεύεις το Έθνος για να εξασφαλίσεις επιτυχία στις ατιμίες σου, εμπνέοντάς μας εμπιστοσύνη. Φαντάζεσαι, λοιπόν, πως μάς ξεγελάς και σήμερα με τα υποκριτικά σου παράπονα και πως μ’αυτά μπορείς να ισοφαρίσεις τις δυστυχίες που προκάλεσες;»

ΚΟΜΕΠ, αρ.8 1946-08, σελ. 458-460