Για την υπόθεση Σιάντου

Πόρισμα της Επιτροπής¹

Για την υπόθεση Σιάντου

Η επιτροπή για την εξέταση της υπόθεσης Σιάντου μελέτησε όλα τα υλι­κά που υπάρχουν για τη ζωή και τη δράση τους καθώς και εκθέσεις και καταγγελίες όπως των:

α) Γκαζέ, υπευθύνου του παράνομου τεχνικού μηχανισμού του κόμμα­τος στην περίοδο της μεταξικής δικτατορίας.

β) Θόδωρου Μακρίδη (Έκτορα), διευθυντή του III γραφείου επιχειρή­σεων του Γενικού Στρατηγείου ΕΛΑΣ.

γ) Καταγγελία Βλαντά.

δ) Έκθεση Γεωργίου Τζήμα (Γκόγκου), κρυπτογράφου του ΓΣ του ΕΛΑΣ.

ε) Καταγγελίες Αφροδίτης και Περικλή Καλοδίκη.

Οι παραπάνω καταγγελίες συνοψίζονται στα παρακάτω:

Ο Σιάντος στον αστικό στρατό ήταν λοχίας με τον Κονδύλη, συνδεό­ταν με τον Κονδύλη φιλικά και έκανε μαζί του εξορία.

Σ' όλη τη διάρκεια της κομματικής ζωής είναι από τους ηγέτες της φραξιονιστικής πάλης. Πήρε μέρος στη φραξιονιστική διασπαστική συνδιάσκεψη του 1925. Κράτησε ανοχή απέναντι στους λικβινταριστές. Ήταν στο ΠΓ του κόμματος και από τους ηγέτες στα 1929-31, περίοδο της φραξιονιστικής πάλης και που καθαιρέθηκε τότε ύστερα από την έκκληση της Κ. Διεθνούς.

Ο σ. Βλαντάς κατήγγειλε ότι το 1932 στη Θεσσαλονίκη ένας γέρος μέλος του κόμματος, όταν είδε τον Σιάντο σε μια συνεδρίαση που έγινε στο σπίτι του, του είπε ότι ο Σιάντος είναι χαφιές.

Ο Σιάντος είχε μια ερημοδικία 5 χρονών και όταν τον έπιανε η ασφά­λεια δεν την παρουσίαζε.

Η έκθεση του Γκαζέ, υπεύθυνου του παράνομου τεχνικού μηχανι­σμού του κόμματος στην περίοδο της Μεταξικής δικτατορίας, που την έχει κάνει το 1941, βασανιστικά κάνει μελέτη του πώς χτυπήθηκε ο παράνομος τεχνικός μηχανισμός (τυπογραφεία) και καταλήγει συμπερασματικά ότι ο Σιάντος είναι ο χαφιές και αυτός πρόδωσε τον παράνομο μηχανισμό. Τα στοιχεία που δίνει είναι ότι ο Σιάντος έβαζε συνειδητά ανθρώπους να μαθαίνουν τον παράνομο μηχανισμό, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο, για να δικαιολογεί τα χτυπήματα της ασφάλειας ενάντια στον παράνομο μηχα­νισμό, να τα αποδίδει σ' αυτούς και να καλύπτεται ο ίδιος.

Ειδικά για ένα τυπογραφείο, ο Γκαζές δίνει τέτοια στοιχεία και λεπτο­μέρειες, στοιχεία που μόνο ο Σιάντος τα ήξερε. Κατά συνέπεια ο Σιάντος είναι εκείνος που το πρόδωσε. Επίσης ο Γκαζές αναφέρει λεπτομέρειες για την έντεχνη «σύλληψη» του (του Σιάντου) που οργάνωσε ο Σιάντος την επο­χή που είχαν πιαστεί όλα τα στελέχη του κόμματος και όλος ο παράνομος μηχανισμός και κατά συνέπεια κινδύνευε να ξεσκεπαστεί αυτός (ήταν ο μόνος που δεν είχε πιαστεί ακόμη μέχρι τότε). Τότε ο Σιάντος για να καλυ­φθεί οργανώνει μαζί με την ασφάλεια την έντεχνη «σύλληψή» του. Ο Γκαζές με την έκθεση προειδοποιούσε όλο το κόμμα να προσέξει την ύποπτη δρα­πέτευση του Σιάντου το 1941.

6) Η έκθεση του Θόδωρου Μακρίδη (Έκτορα), διευθυντή του III γρα­φείου επιχειρήσεων του ΓΣ του ΕΛΑΣ και μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ δίνει τα παρακάτω αποκαλυπτικά στοιχεία για την προδοσία του Σιάντου.

α) Παρά το γεγονός ότι ο Έκτορας με έκθεση του και προφορικές υποδεί­ξεις επιχείρησε να πείσει την κομματική καθοδήγηση του ΕΛΑΣ (Σιάντου) για την ανάγκη της συγκρότησης του σε στρατό ικανό να πραγματοποιήσει την αποστολή του αναπτύσσοντας πολεμική δράση τέτοια που θα τον καθιστούσε και ικανό να επιλύσει τα προβλήματα εφοδιασμού του και δε θα εξαρτιόταν από τους εγγλέζους, αυτός (ο Σιάντος) αντίθετα απέρριπτε αυτές τις εκθέσεις και σωστές υποδείξεις του ΓΣ και τους απαντούσε ότι θα «γίνουν γρήγορα αποβάσεις» εννοώντας ότι θα απελευθέρωναν την Ελλάδα οι Άγγλοι. Ακόμη κρατούσε τους πιο ικανούς μόνιμους αξιωματικούς μέλη του κόμματος στην Αθήνα, ενώ έβγαζε στο βουνό ανίκανους και ύποπτους. Από άποψη συγκρότη­σης της ιεραρχίας του ΕΛΑΣ, δεν καθόριζε την αρμοδιότητα, και τη δική του μέσα στο ΓΣ και των διοικήσεων των μονάδων του ΕΛΑΣ γενικά. Και αυτό το έκανε για να έχει την ευχέρεια να παρεμβαίνει ο ίδιος προσωπικά στο έργο των διοικήσεων των μονάδων του ΕΛΑΣ και γενικά για να αλωνίζει παντού χωρίς να παίρνει γνώση των ενεργειών του το ΓΣ του ΕΛΑΣ.

β) Ο Σιάντος υπήγαγε τον ΕΛΑΣ κάτω από τις διαταγές των εγγλέζων με το συμφωνητικό του 1943, με το οποίο ο ΕΛΑΣ έμπαινε κάτω από τις διατα­γές του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (σχέδιο επιχειρήσεων «ΚΙΒΩΤΟ» κλπ.) και τη συμφωνία της Γκαζέρτας αργότερα. Παρά το ότι αντιλήφθηκαν αμέσως ότι ήταν λάθος η Γκαζέρτα δεν την κατήγγειλε.

γ) Ο Έκτορας στην έκθεση του καταγγέλλει ότι λείπουν (χάθηκαν) το επιβαρυντικό μυστικό πρωτόκολλο της συμφωνίας της Πλάκας καθώς και τα αρχεία των συζητήσεων για τη διαρρύθμιση των συνόρων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ των Κουτσιάνων.

δ) Ο Σιάντος χρησιμοποιούσε σαν σύμβουλο του τον ύποπτο Δεσποτό­πουλο και όχι τον Θόδωρο Μακρίδη (Έκτορα) που ήταν ικανός αξιωματι­κός και έμπιστος. Μάλιστα τον πρώτο τον έστειλε και στην Γκαζέρτα σαν σύμβουλο.

ε) Ο Σιάντος την εποχή της απελευθέρωσης, αντί να συγκεντρώσει και προσανατολίσει τις κύριες στρατιωτικές δυνάμεις μας γύρω από το στόχο ΑΘΗΝΑ, αυτός σπάει την ενότητα του ΕΛΑΣ με την επανίδρυση της ΚΕ του ΕΛΑΣ και ρίχνει τις κύριες δυνάμεις μας στην κατεύθυνση της Ηπείρου.

Από τα πιο πάνω και άλλα περιστατικά και ενέργειες του Σιάντου που τα συνδύασε και μελέτησε ο Έκτορας, έβγαλε το συμπέρασμα ότι όλα αυτά συνειδητά τα έκανε ο Σιάντος για να πνίξει την επανάσταση. Με βάση αυτά τα στοιχεία ο Έκτορας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Σιάντος είναι πρά­κτορας χαφιές.

7) Ο Γιώργης Τζήμας (Γκόγκος), τότε κρυπτογράφος του ΓΣ του ΕΛΑΣ, καταγγέλλει ότι ο Σιάντος είχε ασυρματιστή του ΓΣ τον Πεπέ σήμερα πρά­κτορα της Ιντέλιτζενς Σέρβις, είχε ιδιαίτερες συνεργασίες μαζί του όταν ήταν στο ΓΑ και του έδινε ιδιαίτερα τηλεγραφήματα χωρίς να περνούν από τον κρυπτογράφο.

Υπάρχει η γνωστή καταγγελία αξιωματικού του ΕΛΑΣ (ο οποίος επέδειξε στο Κόμμα και τη σχετική γραπτή διαταγή του Σιάντου προς τα τμήματα του ΕΛΑΣ). Με τη διαταγή του αυτή ο Σιάντος διέταξε τα τμήματα του ΕΛΑΣ να αφήσουν ελεύθερα να περάσει από την Γκάζα με κατεύθυνση την Αθήνα μια αγγλική ταξιαρχία. Αυτό έγινε στις 17 του Δεκέμβρη ενώ γινόταν η μάχη της Αθήνας και παρά την απόφαση του ΠΓ ότι πρέπει να χτυπιώνται οι άγγλοι. Όπως είναι γνωστό η ταξιαρχία αυτή μπήκε στην Αθήνα και χτύπησε τα μαχόμενα τμήματα μας.

Στην Ήπειρο ο Λόρενς κατήγγειλε (μέσω του ΕΛΑΣ Ηπείρου) στο κόμμα τα σχέδια των Άγγλων στην Ελλάδα. Τα στοιχεία αυτά στάλθηκαν στον Σιάντο. Το ΠΓ δεν είδε τα στοιχεία αυτά, αλλά αντίθετα ύστερα από λίγες μέρες δολοφονήθηκε από τους άγγλους στην Ήπειρο ο Λόρενς.

10) Οι καταγγελίες της Αφροδίτης και Περικλή Καλοδίκη. Οι σ. αυτοί που δούλευαν στην υπηρεσία αντικατασκοπείας του κόμματος, καταγγέλλουν ότι η υπηρεσία αντικατασκοπείας μας επικεφαλής της οποίας ήταν μέλος του ΠΓ ο σ. Αναστασιάδης, ήξερε όλα τα σχέδια και διαταγές των Άγγλων μέχρι και τα σχέδια τους για το χτύπημα της Αθήνας.

Όλες οι οδηγίες που έρχονταν από το Κάιρο σαν αντίδραση στην Ελλά­δα τις ήξερε η υπηρεσία αντικατασκοπείας μας και τα στέλναμε στον Σιάντο στο βουνό. Και όχι μόνο αυτό αλλά ένα μήνα πριν από το Δεκέμβρη ο Σιά­ντος διώχνει το σ. Αναστασιάδη στην ανατολική Μακεδονία και ουσιαστικά διαλύει την υπηρεσία αντικατασκοπείας μας. Η απομάκρυνση του σ. Αναστα­σιάδη είχε και σαν σκοπό να στερήσει το ΠΓ από την ενημέρωση που έκανε ο σ. αυτός με τις πληροφορίες που έδιδε η υπηρεσία αντικατασκοπείας μας.

Παραβίασε την απόφαση του ΠΓ να μην υπογράψει τη συμφωνία της Βάρκιζας χωρίς τον όρο της Γενικής αμνηστίας, την υπόγραψε παρά την αντίρρηση του Παρτσαλίδη.

Αρκούμαστε στο να αναφέρουμε τα παραπάνω χαρακτηριστικά στοιχεία που αποδείχνουν το πρόσωπο του χαφιέ Σιάντου. Υπάρχουν και πλήθος άλλα παρόμοια μέσα στα ντοκουμέντα που ως τα τώρα έχουμε στα χέρια μας.

Η επιτροπή με βάση όλα αυτά καταλήγει στη διαπίστωση ότι ο Σιάντος είναι παλιός χαφιές που τρύπωσε στο κόμμα και έφτασε μέχρι τα ανώτερα πόστα και προτείνει: Να αναθέσει η Συνδιάσκεψη στην ΚΕ του Κόμματος τη φροντίδα να εξετάσει όλα τα στοιχεία που υπάρχουν και να βγάλει ανα­λυτικό πόρισμά της γύρω από την υπόθεση Σιάντου.

13/10/50

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Αρχείο της Κεντρικής Επιτροπή; τον ΚΚΕ «ΠΙ Συνδιάσκεψη τον ΚΚΕ»

Εκδόσεις της ΚΕ τον ΚΚΕ, Αύγουστος 1951, σελ. 487-489.

1. Η επιτροπή εκλέχτηκε από την III Συνδιάσκεψη τον ΚΚΕ.