60 χρόνια από την ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ)

Αναδημοσιεύουμε παρακάτω ένα κείμενο που αφορά στην ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ)

Εφημερίδα Ανασύνταξη, αρ. φύλ. 238 15-31 Νοέμβρη 2006

55 χρόνια από την ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ)

Ο Νίκος Ζαχαριάδης εμπνευστής της δημιουργίας «Ενιαίου Δημοκρατικού Συνασπισμού»-ΕΔΑ με πρωταγωνιστή το ΚΚΕ

Αρχές Αυγούστου (01/08/1951) συμπληρώθηκαν 55 χρόνια από την ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ)*, με πρόεδρο το γιατρό Γιάννη Πασαλίδη, ενός κόμματος με μεγάλη συμβολή στην πάλη της εργατικής τάξης και του λαού μας και συνεχείς σκληρούς αγώνες

ενάντια στο ντόπιο μοναρχοφασισμό-καπιταλισμό και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό καθώς και κατά του ιμπεριαλισμού γενικότερα, με πλούσιους αντιφασιστικούς και αντιϊμπεριαλιστικούς αγώνες και σημαντικές προοδευτικές παραδόσεις στην πολιτική ιστορία της χώρας.

Οι σημερινές σοσιαλδημοκρατικές ηγεσίες των «Κ»ΚΕ-ΣΥΝ δεν αναφέρθηκαν καθόλου στη φετινή επέτειο της ίδρυσης της ΕΔΑ, αλλά και όταν αναφέρονται, κυριαρχημένες από έναν τυφλό αντιζαχαριαδισμό-αντιΚΚΕ 1918-55, διαστρεβλώνουν κατάφορα την ιστορική πραγματικότητα σχετικά με την ίδρυση της ΕΔΑ και το περιεχόμενο του προγράμματός της. Οι μεν πρώτοι δεν αναφέρονται σχεδόν καθόλου στην ΕΔΑ, ενώ οι δεύτεροι, όταν αναφέρονται, παρουσιάζουν την ίδρυσή της μόνο ως έργο διαφόρων αντιφασιστικών δυνάμεων της χώρας, αποσιωπώντας τον αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο του επαναστατικού ΚΚΕ, με επικεφαλής το Νίκο Ζαχαριάδη, που είχε την έμπνευση και την πρωτοβουλία για την ίδρυσή της, αμέσως μετά τον τερματισμό της ένοπλης πάλης του ΔΣΕ, σε κείνες τις πολύ σκληρές και δύσκολες για τον τόπο και το λαό μας συνθήκες της δεκαετίας του 1950.

Ετσι, λοιπόν, για σειρά λόγους, όχι μόνο ιστορικούς αλλά και επίκαιρους πολιτικούς επιβάλλεται η αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.

Μετά την απόφαση της ηγεσίας του ΚΚΕ για υποχώρηση του ΔΣΕ αφού δεν υπήρχαν πλέον προοπτικές νίκης στο άμεσο μέλλον, μπροστά στο Κόμμα έμπαιναν, μετά τον τερματισμό των 3,5 χρόνων ηρωικού ένοπλου αγώνα των ανταρτών ενάντια στο ντόπιο μοναρχοφασισμό και τον

αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, νέα πολιτικά καθήκοντα για τη συνέχιση της πάλης στις νέες συνθήκες, με εκτός νόμου το ΚΚΕ.

Σαράντα μόλις μέρες μετά το πέρασμα των δυνάμεων του ΔΣΕ στην Αλβανία, τέλη του πρώτου δεκαήμερου του Οκτώβρη (9/10/1949) συνήλθε εκεί η 6^η Ολομέλεια του ΚΚΕ, μια απ’ τις σημαντικότερες του Κόμματος, γιατί οι ορθές αποφάσεις της καθόρισαν τα νέα καθήκοντά του, μεταξύ των οποίων και της δημιουργίας «ενιαίου δημοκρατικού συνασπισμού σ’ όλη τη χώρα», που συνέβαλαν αποφασιστικά-καθοριστικά στην ανάπτυξη της πάλης εργατιάς-αγροτιάς και ολόκληρου του λαού κατά του μοναρχοφασισμού-καπιταλισμού αλλά και των αμερικανοΝΑΤΟϊκών ιμπεριαλιστών.

Στην «Απόφαση» με τίτλο «η νέα κατάσταση και τα καθήκοντά μας» της 6ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (9/10/1949) αναφέρεται: «γ) με βάση το πρόγραμμα για τη δημοκρατικοποίηση της Ελλάδας, την ανεξαρτησία και την υπεράσπιση της ειρήνης, το ΚΚΕ πρέπει, σε στενή συνεργασία με το ΑΚΕ το κόμμα της εργαζόμενης Αγροτιάς, που πάλεψε μαζί μας στα βουνά, να δημιουργήσει πλατύ δημοκρατικό συνασπισμό. Ο συνασπισμός αυτός θα ενώνει όλον τον εαμικό κόσμο, όλους τους δημοκράτες, όλους εκείνους που δέχονται ένα μίνιμουμ πρόγραμμα δημοκρατικοποίησης της Ελλάδας. Ο δημοκρατικός συνασπισμός πρέπει να οργανώσει τους δημοκράτες και πατριώτες στα εργοστάσια, στις επιχειρήσεις, στα χωριά, στις συνοικίες, παντού όπου δουλεύουν και ζουν, και να χρησιμοποιήσει όλες τις νόμιμες μορφές πάλης κοινοβουλευτικές και μη» (σελ. 17).

«

ζ). Το Κόμμα πρέπει, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που υπάρχουν, να βγάλει στην Αθήνα νόμιμη, περιοδική, πολιτική εφημερίδα»

η) χωρίς αναβολή το Κόμμα πρέπει να προετοιμάσει και να στείλει στις μεγάλες πόλεις ολόκληρη σειρά κομματικά στελέχη, για το δυνάμωμα και την αναδιοργάνωση των τοπικών κομματικών οργανώσεων και για την εξασφάλιση της εφαρμογής της καινούργιας γραμμής»

(σελ. 18). Ταυτόχρονα προς το τέλος η «Απόφαση» διαπιστώνει: «με επικεφαλής την ανακατανίκητη χώρα του σοσιαλισμού και οδηγητή το Μεγάλο Στάλιν παντού προχωρούν οι δυνάμεις της ειρήνης, της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού. Χαρά και εθνουσιασμό γέμισε τις ψυχές των εργαζομένων, παντού, το κοσμοϊστορικό γεγονός της ανακήρυξης της λαϊκής δημοκρατίας της Κίνας (σελ. 17-19) («το ΚΚΕ, ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΤΟΜΟΣ 7ος 1949-1955», σελ. 17-19, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1995).

Αργότερα, τον Απρίλη του επόμενου χρόνου, στην «Απόφαση του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ» (26/4/50), ανάμεσα στα άλλα σημειώνεται: «ένα πρόγραμμα ζητά ο λαός: Ψωμί-Δημοκρατία-Ανεξαρτησία-Ειρήνη.

Μια άμεση επιτακτική απαίτηση έχει:

- Γενική χωρίς όρους αμνηστία.

- Να γκρεμιστούν τα Μακρονήσια.

Ένα παλλαϊκό πόθο: να διαφυλαχτεί η ειρήνη με όλα τα μέσα.

Μια Οργάνωση μπορεί να ανταποκριθεί στη λαϊκή αυτή επιταγή:

Ο ενιαίος δημοκρατικός συνασπισμός σ’ όλη τη χώρα.

Κοινό πολιτικό, δημοκρατικό πρόγραμμα, που θα συνενώσει όλους τους έλληνες που θέλουν μια λεύτερη, ειρηνική Ελλάδα, ικανή να θρέψει τα παιδιά της με τον κόπο και το μόχθο τους. Οι διαφορές του παρελθόντος ας μπουν στην μπάντα. Ας δώσουμε το χέρι στους χτεσινούς αντίπαλους. Ας ξεχάσουμε τις χτεσινές αντιθέσεις μας, μια και σήμερα παλεύουμε για τον ίδιο σκοπό που είναι: πάνω απ’ όλα, το συμφέρον του Λαού και της Ελλάδας.

Ενιαία δημοκρατική δράση, έξω και μέσα απ’ τη Βουλή, για το πιο πάνω πρόγραμμα. Ενότητα και δημοκρατική πειθαρχία, σαν απαραίτητος όρος για την επιτυχία

(στο ίδιο σελ. 28).

Το Κόμμα επανέρχεται και στην 3η Συνδιάσκεψη (Οκτώβρης 1950) όπου σημειώνεται: «

9. Κεντρική, ανώτατη πολιτική έκφραση και πάλης του λαού για τα δίκαιά του πρέπει να ’ναι το πανελλαδικό, παλλαϊκό μέτωπο ή συνασπισμός όλων των λαϊκών προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων, οργανώσεων, κομμάτων, παραγόντων, προσωπικοτήτων της χώρας. Ο αγωνιστικός δημοκρατικός αυτός συνασπισμός θα πρέπει ν’ απομονώσει και να αποξενώσει όλους τους κεντρωτικούς και ψευτοσοσιαλιστικούς ρεφορμιστικούς αγροτοκάπηλους και συμβιβαστικούς παράγοντες και οργανώσεις, που για αποστολή έχουν, στην περίοδο της γενικής πολιτικής κρίσης στη χώρα, να ευνουχίσουν το λαϊκό αγώνα και να στερεώσουν την εξουσία της πλουτοκρατίας και της αμερικανοκρατίας.

Με ένα καθαρό αγωνιστικό, λαϊκό πρόγραμμα πάλης για την ειρήνη – τη λαϊκή επιβίωση – τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία, δίχως άγγλους και αμερικανούς ιμπεριαλιστές, ενάντια στην αποικιοποίηση, τον αμερικανικό πόλεμο, το λαϊκό αφανισμό, τη μοναρχοφασιστική αποχαλίνωση και την παλατιανή στρατοκρατία, ο λαϊκός δημοκρατικός συνασπισμός, που θα στηρίζεται εσωτερικά στο λαό και διεθνώς στο παγκόσμιο μέτωπο ειρήνης και δημοκρατίας, και που στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής θα παλέψει ενάντια στο φασιστικό άξονα Αθήνα-Βελιγράδι και για μια στενή, αδελφική συνεργασία με τις Λαϊκές Δημοκρατίες, πρώτ’ απ’ όλα με τις Λαϊκές Δημοκρατίες της Αλβανίας και Βουλγαρίας και με τη Σοβιετική Ενωση, μπορεί ο Λαϊκός Δημοκρατικός Συνασπισμός να συνενώσει όλους τους τίμιους πατριώτες και εργαζόμενους έλληνες σ’ ένα ακαταμάχητο μέτωπο πάλης και να τους οδηγήσει στη νίκη.

10.

Ψυχή, κινητήρια και ηγέτρια δύναμη στην πάλη του Λαού, για το ψωμί, την ειρήνη και τη νίκη είναι το ΚΚΕ» («το ΚΚΕ, ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΤΟΜΟΣ 7ος 1949-1955», σελ. 68-69, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα 1995).

Στην «Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και του ΠΓ της ΚΕ του ΑΚΕ» (7/3/51) για τις «δημοτικές και κοινοτικές εκλογές» της 15 του Απρίλη 1951 αναφέρεται: «4. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας και το Αγροτικό Κόμμα της Ελλάδας θα αγωνιστούν για να σχηματιστεί ένα πλατύ παλλαϊκό μέτωπο ή συνασπισμός όλων των λαϊκών οργανώσεων, προσωπικοτήτων, όλων των δημοκρατικών και πατριωτικών στοιχείων του τόπου, ενάντια στο μέτωπο της εθνικής προδοσίας» (στο ίδιο σελ. 133), ενώ στην «Ανακοίνωση του ΚΚΕ και του ΑΚΕ» (31/5/51) γίνεται λόγος για «ενότητα. Πανδημοκρατικό μέτωπο και παλλαϊκή οργάνωση, κινητοποίηση και δράση: εκλογές άμεσες με ανόθευτη αναλογική. Για να ψηφίσει ο λαός: Ειρήνη-Ανεξαρτησία-Δημοκρατία» (σελ. 153).

Ακόμα σ’ άλλη «Ανακοίνωση του ΚΚΕ και του ΑΚΕ» (15/6/51) γίνεται λόγος «για ένα ρωμαλέο αγωνιστικό πανδημοκρατικό μέτωπο» (σελ. 154).

Στην «Πρόταση του ΑΚΕ και του ΚΚΕ για τις εκλογές» (7/7/51) σημειώνεται: «για να φυλάξουμε την Ελλάδα από το βάραθρο όπου τη σπρώχνει η αμερικανοκρατία, ένας τρόπος υπάρχει: να οργανωθεί πανελλαδικά σ’ ένα πανδημοκρατικό συνασπισμό (ΠΑΣ) ο κόσμος που έχει για σύμβολό του: Ειρήνη-Λευτεριά-Ανοικοδόμηση-Δουλειά-Αμνηστία. Ε.Λ.Α.Δ.Α.» (σελ. 162).

Ολες οι προσπάθειες του ΚΚΕ, παρά τις όποιες δυσκολίες, κατέληξαν στην ίδρυση της ΕΔΑ στις αρχές Αυγούστου, η οποία συμμετείχε στις εκλογές της 9ης Σεπτέμβρη 1951 για τις οποίες η «Απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και του ΠΓ της ΚΕ του ΑΚΕ (21/9/1951) σημειώνει: «

στις 9 του Σεπτέμβρη ο λαός μας, για μια ακόμα φορά, απόκρουσε και καταδίκασε αυτές τις αμερικάνικες επιδιώξεις. Το στρατόπεδο της ειρήνης, της δημοκρατίας, της αμνηστίας, που στις εκλογές εκπροσώπησε η ΕΔΑ, βγήκε από την εκλογική μάχη πιο ισχυρό, παρά την τρομοκρατία, τις απερίγραπτες νοθείες και την ξετσίπωτη διαρπαγή ψήφων της ΕΔΑ και μέσα ακόμα από τις κάλπες… Γύρω από τον Παπάγο συσπειρώθηκε η αμερικανοκρατία, η ντόπια πλουτοκρατία και η στρατοκρατική μαφία «ΙΔΕΑ», που δούλεψαν λυσσασμένα να τον επιβάλουν με όλα τα μέσα… Ο λαός, οι δημοκρατικές δυνάμεις πέτυχαν μια σημαντική νίκη, στην πάλη του για την Ειρήνη-Δημοκρατία-Αμνηστία. Κι αν η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα δεχόταν να πραγματοποιούσε την πανδημοκρατική ενότητα, με βάση το ελάχιστο δημοκρατικό πρόγραμμα Ειρήνη-Δημοκρατία-Αμνηστία, η νίκη του λαού στις εννιά του Σεπτέμβρη θα ήταν μεγάλη και εκλογικά θ’ ανατρέπονταν ακόμα πιο έκδηλα τα σχέδια της αμερικανοκρατίας… Οι 560.000 ψήφοι που πήρε η ΕΔΑ και ο Πλαστήρας, δόθηκαν υπέρ της αμνηστίας, της ειρήνης, της δημοκρατίας και ενάντια στο μοναρχοφασισμό και την αμερικανοκρατία…» (στο ίδιο σελ. 174-177).

Απ’ τις παραπάνω σκόπιμα εκτεταμένες αναφορές σε αποφάσεις του Κόμματος, γίνεται φανερό ότι τη σκέψη-πρόταση αλλά και την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση «ενιαίου δημοκρατικού συνασπισμού» είχε η επαναστατική ηγεσία του ΚΚΕ και μάλιστα μόλις 40 μέρες μετά τον τερματισμό του ένοπλου αγώνα του ηρωικού Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Δεν είχε μόνο τη σκέψη-πρόταση αλλά και πρωτοστάτησε-πρωταγωνίστησε στην υλοποίησή της με σειρά ενέργειες ως την

ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ), τον Αύγουστο του 1951.

Η σκέψη, επομένως και το καθήκον της πάλης για τη δημιουργία «ενιαίου δημοκρατικού συνασπισμού»,

που βρήκε αργότερα την πρακτική έκφρασή του στην ίδρυση της ΕΔΑ, αποτελεί ευφυή πολιτική σύλληψη του Νίκου Ζαχαριάδη σε κείνη την πολύ κρίσιμη και δύσκολη για το εργατικό κίνημα, το λαό και τον τόπο περίοδο και συνάμα είναι η τρίτη μεγάλη ιστορική του συμβολή – μετά α) την ανάληψη της ηγεσία του ΚΚΕ και β) το ιστορικό γράμμα του ΄40 – στην ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος της χώρας και ειδικότερα την πάλη του ενάντια στον ντόπιο μοναρχοφασισμό και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό σε κείνες τις πολύ δύσκολες και εξαιρετικά πολύπλοκες συνθήκες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, με: απαγορευμένο το ΚΚΕ, δεκάδες χιλιάδες φυλακισμένους και εξόριστους, εκτελέσεις και πρωτοφανή φασιστική βία, τρομοκρατία στο ζενίθ, ασφυκτική εξάρτηση της χώρας απ’ τον αμερικανοΝΑΤΟϊκό ιμπεριαλισμό και διακυβέρνησή της απ’ τους δοσίλογους συνεργάτες των ιταλο-γερμανο-βουλγάρων κατακτητών, όξυνση της κατάστασης στα Βαλκάνια, αύξηση της επιθετικότητας του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, κ.λπ. κ.λπ.

Βέβαια η ΕΔΑ δεν ήταν ΚΚΕ, ούτε «Δούρειος Ιππος» του μα ούτε και «υποκατάστατο» του ΚΚΕ, όπως ισχυρίζονταν η μοναρχοφασιστική Δεξιά. Ούτε ήταν ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα: αντίθετα ήταν ένα συνεπές αντιφασιστικό αντιιμπεριαλιστικό κόμμα. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα εκείνης της περιόδου είχαν προ πολλού χάσει τον αντιιμπεριαλιστικό τους χαρακτήρα (ήταν ως κυβερνήσεις και ως κόμματα στην υπηρεσία των συμφερόντων και της πολιτικής του μεγάλου ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου των χωρών τους) αλλά και τον αντιφασιστικό τους χαρακτήρα, αφού ως κυβερνήσεις προωθούσαν με διάφορα μέτρα τον εκφασισμό του αστικού κράτους και γενικά τη φασιστικοποίηση της κοινωνικής ζωής των χωρών τους.

Η ΕΔΑ, σε κλίμα άγριας τρομοκρατίας, συλλήψεων, φυλακίσεων και εκτοπίσεων, με τη στήριξη των κομμουνιστών και την καθοδήγηση του ΚΚΕ, διεξήγαγε μεγάλους αγώνες κατά του μοναρχοφασισμού, τη φασιστική τρομοκρατία και την καπιταλιστική εκμετάλλευση, κατά του ιμπεριαλισμού και για την απαλλαγή της χώρας απ’ την ιμπεριαλιστική εξάρτηση, κατά του πολέμου και υπέρ της ειρήνης. Είναι πολύ χαρακτηριστική και εξόχως αποκαλυπτική η απροκάλυπτη και προκλητική φασιστική απάντηση που έδωσε σε διάβημα διαμαρτυρίας βουλευτών της ΕΔΑ (Η. Ηλιού, Γ. Παπαδημητρίου), μετά τις εκλογές του 1958, ο τότε υπουργός προεδρίας της φασιστικής κυβέρνησης Καραμανλή και απ’ τους μόνιμους στυλοβάτες του ντόπιου μοναρχοφασισμού γενικότερα, Κ. Τσάτσος: «ακούστε, κύριοι. Τα κράτη της Δύσης διαθέτουν ως ανασχετικά φράγματα κατά του κομμουνιστικού κινδύνου τον καθολικισμό και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Εμείς δεν διαθέτουμε τίποτα απ’ αυτά. Μετά από εμάς έρχεστε εσείς. Ε! δεν πρόκειται να σταυρώσουμε τα χέρια και να παραδοθούμε. Θα σας αντιμετωπίσουμε με τα σώματα Ασφαλείας και τα άλλα όργανα του κράτους. Έχουμε ευθύνες απέναντι του έθνους» (Γ. Παπαδημητρίου: «Η αναλαμπή της Αριστεράς», σελ. 70-72, Αθήνα 2001).

Σε συνθήκες πρωτοφανούς φασιστικής τρομοκρατίας, με απαγορευμένο το ΚΚΕ και το ΑΚΕ, την ισχύ του 509 και του ΑΝ 375 «περί κατασκοπείας», βίας και νοθείας, δολοφονιών κατά την προεκλογική περίοδο κ.λπ. κ.λπ., η ΕΔΑ πέτυχε να αναπτύξει τις δυνάμεις της από 10,57% και 10 έδρες (με εξόριστους τους βουλευτές της) στις εκλογές της 9ης Σεπτέμβρη 1951 φτάνοντας το 1958 να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση, κερδίζοντας ποσοστό 24,43% και 79 βουλευτικές έδρες.

Η πολύχρονη τρομοκρατία σε βάρος των οπαδών και μελών της ΕΔΑ, οι διώξεις, συλλήψεις, δολοφονίες κ.λπ. κορυφώνονται με τη δολοφονία του βουλευτή της Γρηγόρη Λαμπράκη το Μάη του 1963 απ’ τη φασιστική κυβέρνηση Κ. Καραμανλή («να φύγη η κυβέρνησι του αίματος, μόνη υπεύθυνη για τη δολοφονία», ζητούσε σε πρωτοσέλιδο η «Αυγή» της εποχής) και όχι απ’ το

«παρακράτος» όπως ισχυρίζονται σήμερα οι σοσιαλδημοκράτες του «Ριζοσπάστη» («ο Γ. Λαμπράκης… δέχτηκε τη δολοφονική επίθεση των οργάνων του παρακράτους», «Ρ» 26/05/2006, σελ. 39), αφήνοντας έτσι στο απυρόβλητο τη μοναρχοφασιστική κυβέρνηση της ΕΡΕ με το διαβόητο «μέγα εθνάρχη» αρχηγό της και τότε πρωθυπουργό, Κ. Καραμανλή (τον οποίο ο «Ρ» ούτε φραστικά κατονομάζει) και εξωραΐζοντας το φασιστικό Καραμανλικό κράτος, «αναδρομικά» βέβαια.

Σ’ αντίθεση με τα Καραμανλικά τσιράκια, αστούς δημοσιογραφίσκους του σημερινού «Ριζοσπάστη», ορθότατα ο Μανόλης Γλέζος απορρίπτει τον όρο «παρακράτος» και σωστά επισημαίνει, μετά από λεπτομερή αναφορά σε κείνη την ιστορική περίοδο ότι «το Λαμπράκη τον δολοφόνησε το αστικό κράτος που κυβερνήτης του ήταν ο Κ. Καραμανλής και η κυβέρνησή του» για να επαναλάβει-τονίσει

: «το αστυνομικό κράτος λοιπόν της κυβέρνησης Καραμανλή δολοφόνησε το Λαμπράκη» και ότι «το καθεστώς ολόκληρο, το αστυνομικό κράτος που πρωθυπουργός ήταν ο Καραμανλής έκανε αυτό το έγκλημα» («Εποχή», 31 Μαΐου 1998, σελ. 16), με τις οργανωμένες απ’ την κυβέρνηση της ΕΡΕ «αντισυγκεντρώσεις των υγειώς σκεπτομένων ενθικοφρόνων». Παρόντες στην κυβερνητική «αντισυγκέντρωση» ήταν ολόκληρη η ηγεσία, με πολιτικά, της χωροφυλακής και ασφαλίτες: στρατηγός Κ. Μήτσου, επιθεωρητής χωροφυλακής Β. Ελλάδος, συνταγματάρχης Ε. Καμουτσής, διευθυντής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, αντισυνταγματάρχης Μ. Χ. Διαμαντόπουλος, υποδιευθυντής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, ταγματάρχης Κ. Δόλκας, διοικητής Εθνικής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, οι υπομοίραρχοι Εμ. Καπελώνης και Δ. Κατσούλης του Ε΄ τμήματος (Κ. Παπαϊωάννου: «πολιτική δολοφονία, υπόθεση Λαμπράκη», Αθήνα 1983, σελ. 81).

Την ΕΔΑ, το συνεπές αυτό αντιφασιστικό-αντιϊμπεριαλιστικό κόμμα, την έτρεμε – ακριβώς για την πολιτική και την πάλη της – η μοναρχοφασιστική αντίδραση του τόπου, πράγμα που ομολογεί ακόμα και ένας απ’ τους κυριότερους εκπροσώπους της.

Ο Γ. Ράλλης, ηγετικό στέλεχος της μοναρχοφασιστικής Δεξιάς και πρώην πρωθυπουργός, δήλωνε, μετά μισό αιώνα, δικαιολογημένα ότι: «η ΕΔΑ του ΄58 «ήταν το φόβητρο, δεν είναι η σημερινή Αριστερά. Η ημέρα με τη νύχτα. Και ήταν η ημέρα με τη νύχτα. Δεν υπάρχει σύγκριση μεταξύ της ΕΔΑ και της σημερινής Αριστεράς. Ακόμα και του Κομμουνιστικού Κόμματος σήμερα» («Ελευθεροτυπία».25/11/2002, σελ. 53).

Είναι γεγονός ότι τα σημερινά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα «Κ»ΚΕ-ΣΥΝ - σ’ αντίθεση με την τότε ΕΔΑ - καταρχήν δεν έχουν αντιιμπεριαλιστική στάση-πολιτική. Το μεν πρώτο με τη συνεργασία του με το εθνικιστικό ΔΗΚΚΙ και την Κομμουνιστική Ανανέωση που και τα δυο είναι υπέρ της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμμέσως πλην σαφώς στηρίζει την ΕΕ αλλά ούτε και το ίδιο έχει ξεκάθαρη θέση ενάντιά της, ενώ στην περίπτωση της στρατιωτικής κατάληψης του Ιράκ από τα αμερικανοαγγλικά στρατεύματα με τη θέση του «έξω η Ελλάδα απ’ το Ιράκ» αφήνει στο απυρόβλητο τα ιμπεριαλιστικά στρατεύματα ΗΠΑ-Αγγλίας, κρατώντας έτσι φιλοϊμπεριαλιστική στάση που είναι πλήρως εναρμονισμένη με κείνη των χρουστσωφικών δοσίλογων αμερικανοτσολιάδων του Ιράκ, τους οποίους εξακολουθεί να

στηρίζει και έχει ακόμη σχέσεις μαζί τους. Το δε δεύτερο, είναι ανοιχτά υπέρ της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο ζήτημα της αντιφασιστικής στάσης-πολιτικής, το μεν «Κ»ΚΕ δεν έχει κανένα

μέτωπο πάλης ενάντια στον εθνικισμό-σοβινισμό-ρατσισμό-φασισμό, γι’ αυτό η ηγεσία του δέχεται συνεχείς επαίνους απ’ τους Γ. Καρατζαφέρη-Π. Ψωμιάδη, κ.λπ. κι έχει μεγάλες διαρροές προς τα ναζιφασιστικά κόμματα ΛΑΟΣ-«Χρυσή Αυγή» («δεν είναι τυχαίο ότι το 1/3 των ψηφοφόρων του ΚΚΕ με αποδέχεται, όπως έδειξε η πρόσφατη δημοσκόπηση της GPO», Γ. Καρατζαφέρης, «Ελευθεροτυπία». 13/02/2006), ενώ ο ΣΥΝ παρόλο που έχει ανοιχτό μέτωπο ενάντια στο εθνικισμό-ρατσισμό-φασισμό κ.λπ., κάποιες φορές είναι δυστυχώς ασυνεπές.

Ασφαλώς στο χώρο της ΕΔΑ προκάλεσαν, μετά το ΄56, μεγάλη ζημιά τα στελέχη της, πρώην κομμουνιστές, που επηρεάστηκαν και εκπροσώπησαν τις χρουστσωφικές σοσιαλδημοκρατικές απόψεις (ζήτημα που δεν είναι του παρόντος) ενώ κατά τη διάρκεια της φασιστικής δικτατορίας αυτά προκάλεσαν διάσπαση στην ΕΔΑ για να προχωρήσουν στην «μεταπολίτευση» στην πλήρη διάλυσή της.

Η διάλυση της ΕΔΑ δεν οφείλεται κυρίως στον ανταγωνισμό των σοσιαλδημοκρατών ηγετών των «Κ»ΚΕ-«Κ»ΚΕ εσ. να αποσπάσουν δυνάμεις απ’ την ΕΔΑ ο καθένας για το κόμμα του, αλλά οφείλεται πρωταρχικά σε συνειδητή επιλογή-απόφαση των χρουστσωφικών ηγετών, η οποία συνδέονταν άμεσα και ήταν ενταγμένη όχι μόνο στα σχέδια της κυρίαρχης αντιδραστικής αστικής τάξης για τη δημιουργία και ύπαρξη δυο μεγάλων αστικών κομμάτων - σχεδιασμός που τα επιτελεία του ντόπιου κεφαλαίου είχαν καταστρώσει απ’ την πρώτη κιόλας περίοδο της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας – αλλά και εκείνα του διεθνούς παράγοντα (κυρίως αμερικανοί, σοβιετικοί κ.λπ.).

Η ύπαρξη της ΕΔΑ με τις μεγάλες αντιφασιστικές-αντιϊμπεριαλιστικές παραδόσεις αποτελούσε το πρώτο, το κύριο και σοβαρότατο εμπόδιο στην προώθηση και υλοποίηση των σχεδίων των ξένων και ντόπιων επιτελείων του κεφαλαίου στη «μεταπολιτευτική» περίοδο. Επρεπε, λοιπόν, οπωσδήποτε να διαλυθεί η ΕΔΑ για να υλοποιηθεί το σχέδιο της ντόπιας αστικής τάξης (περιοριζόμαστε μόνο σ’ αυτό χωρίς ν’ αναφερθούμε στο διεθνή παράγοντα) δηλ. ν’ ανοίξει ο δρόμος στη δημιουργία ενός δεύτερου μεγαλοαστικού κόμματος δίπλα στο πρώτο που υπήρχε: το μοναρχοφασιστικό κόμμα της ΕΡΕ που μετονομάστηκε σε «Νέα Δημοκρατία» στη «μεταπολίτευση». Το δεύτερο μεγάλο αστικό κόμμα ήταν το ΠΑΣΟΚ με αρχηγό τον Α. Παπανδρέου, αφού το «κέντρο» είχε κομματιαστεί σε διάφορες ομάδες (Μαύρος, Ζίγδης, κ.λπ.). Όμως για να δημιουργηθεί και αναπτυχθεί το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα ευθύς εξαρχής μεγαλοαστικό αλλά και με «αριστερό» προφίλ, υιοθετώντας «αριστερά» συνθήματα «αλλαγή», «σοσιαλισμός», κ.λπ., έπρεπε οπωσδήποτε να διαλυθεί η ΕΔΑ της οποίας το χώρο θα καταλάμβανε το νέο κόμμα, όπως και έγινε. Κι ακριβώς αυτό έπραξαν, με εντολή της κυρίαρχης αντιδραστικής αστικής τάξης, οι υπηρέτες της σοσιαλδημοκράτες ηγέτες των «Κ»ΚΕ-«Κ»ΚΕ εσ.: διέλυσαν την ΕΔΑ για να καταλάβει το χώρο της το ΠΑΣΟΚ και σ’ αυτό συνίσταται η πρώτη μεγάλη προδοσία τους στη «μεταπολιτευτική» περίοδο. Παράλληλα διέπραξαν και δεύτερη προδοσία διασφαλίζοντας το «αριστερό» προφίλ του με τη συνεχή εκ μέρους τους προβολή-προπαγάνδιση στο λαό ως κόμματος που τάχα αγωνίζεται για την «αλλαγή» και το «σοσιαλισμό» παρόλο που οι λακέδες του κεφαλαίου ρεβιζιονιστές ηγέτες γνώριζαν ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν ευθύς εξαρχής ένα μεγαλοαστικό κόμμα.

Η ανάπτυξη των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ και η μετατροπή του σε μαζικό κόμμα του μεγάλου κεφαλαίου προϋπόθετε οπωσδήποτε τη διάλυση της ΕΔΑ, διάλυση που δημιουργούσε την απαραίτητη δεξαμενή άντλησης δυνάμεων απ’ το χώρο της προς το ΠΑΣΟΚ.

Είναι ολοφάνερο πως η ύπαρξη και διατήρηση της ΕΔΑ κατά τη «μεταπολιτευτική» περίοδο αποτελούσε το πρώτο και κυριότερο εμπόδιο για την ανάπτυξη του μεγαλοαστικού κόμματος του ΠΑΣΟΚ, το οποίο – εξαιτίας της ύπαρξης της ΕΔΑ - θα ήταν καταδικασμένο να μείνει ένα μικρό κόμμα με ποσοστό 10-15%. Επομένως η διατήρηση, στερέωση και ανάπτυξη της ΕΔΑ έπρεπε σε κείνη την περίοδο ν’ αποτελέσει το πρώτιστο πολιτικό καθήκον των κομμουνιστών ώστε έτσι να ματαιωθεί η υλοποίηση των σχεδιασμών της ντόπιας αστικής τάξης και όχι μόνο. Η τυχόν επιστροφή του μεγάλου κομμουνιστή ηγέτη Νίκου Ζαχαριάδη θα είχε να συμβάλει αποφασιστικά και σ’ αυτή την κατεύθυνση: δίπλα και παράλληλα με την αναδιοργάνωση του Κόμματος σ’ ένα μαζικό επαναστατικό, λενινιστικού-σταλινικού τύπου, ΚΚΕ, είναι αυτονόητο ότι θα διατηρούσε και το αντιφασιστικό-αντιιμπεριαλιστικό κόμμα της ΕΔΑ, ματαιώνοντας έτσι τα σχέδια της αντιδραστικής αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών, μεταξύ των οποίων και τη δημιουργία δεύτερου μεγάλου αστικού κόμματος.

Στα πλαίσια αυτών των σχεδιασμών για τη «μεταπολιτευτική» περίοδο, ντόπιας και ξένης αντίδρασης αποφασίστηκε απ’ την προδοτική σοσιαλδημοκρατική κλίκα των ΜΠΡΕΖΝΙΕΦ-ΦΛΩΡΑΚΗ η δολοφονία του Νίκου Ζαχαριάδη στις παραμονές της «μεταπολίτευσης».

* Την 1η Αυγούστου 1951 υπογράφτηκε το πρακτικό συνεργασίας και «στις 9 Αυγούστου ο πρόεδρός της Γιάννης Πασαλίδης καταθέτει στον Άρειο Πάγο τον τίτλο και το έμβλημα της ΕΔΑ για της συμμετοχή της στις εκλογές. Το έμβλημα είναι ένας κύκλος με τα αρχικά ΕΔΑ στο κέντρο. Γύρω από τον τίτλο είναι γραμμένες οι λέξεις: Ειρήνη-Δημοκρατία-Αμνηστία» (Γ. Παπαδημητρίου: « η αναλαμπή της Αριστεράς», σελ. 26, Αθήνα 2001).