Οι Διεθνείς Συνδιασκέψεις των Σοσιαλιστών σε ZIMMERWALD – KIENTAL

Δημοσίευση του «Μανιφέστου του Zimmerwald»
στο «Berner Tagwacht», 18/9/1915

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης φέτος των 100 χρόνων από τη διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστών στο KIENTAL (1916) και πέρυσι εκείνης στο ZIMMERWALD (1915) κατά του πολέμου, πριν γίνει μια πολύ σύντομη αναφορά σ’ αυτές τις δυο παγκόσμιας ιστορικής σημασίας Συνδιασκέψεις, είναι απαραίτητο και σημαντικό να υπενθυμιστεί αλλά και να υπογραμμιστεί ξεχωριστά, ότι ο ΛΕΝΙΝ στην πρώτη 15ετία του 20^ου αιώνα έθεσε, μελέτησε και έλυσε, απ’ τη σκοπιά του προλεταριάτου και της Προλεταριακής Επανάστασης – σε σφοδρή πάντα αντιπαράθεση μ’ όλα τα αντιμαρξιστικά οπορτουνιστικά ρεύματα της εποχής του – μια σειρά νέα και σπουδαία οικονομικά και πολιτικά ζητήματα που και σήμερα αφορούν άμεσα το επαναστατικό κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, επανέρχονται συχνά στην πολιτική επικαιρότητα, προσδιορίζοντας έτσι τις ιδεολογικο-πολιτικές αντιπαραθέσεις στις νέες συνθήκες

Πέρα απ’ τα γενικότερα μεγάλα ιδεολογικά ζητήματα (φιλοσοφικά-οικονομικά-κοινωνικά-πολιτικά, κλπ.) υπεράσπισης του επαναστατικού μαρξισμού συνολικά και αντίκρουσης του ρεβιζιονισμού (Bernstein, Kautsky, κλπ.), ειδικότερα σ’ εκείνα της Προλεταριακής Επανάστασης και του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού, απ’ το Λένιν μελετήθηκαν-αναλύθηκαν σειρά σημαντικά ζητήματα και διατυπώθηκαν οι ανάλογες επαναστατικές θέσεις, από τα οποία ας σημειωθούν παρακάτω μόνο κάποια από αυτά:

1. Μελετήθηκε-αναλύθηκε ο καπιταλισμός στη νέα του ιμπεριαλιστική περίοδο μα και διατυπώθηκε-τεκμηριώθηκε η λενινιστική θεωρία του ιμπεριαλισμού στο γνωστό κλασσικό του έργο «Ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», καταπολεμώντας σ’ αυτό, μεταξύ άλλων, και την αντιμαρξιστική θεωρία του «υπεριμπεριαλισμού»(!) του αποστάτη Karl Kautsky – λενινιστική θεωρία του ιμπεριαλισμού που υπεράσπισε ο ΙΩΣΗΦ ΣΤΑΛΙΝ και η Γ΄ Κομμουνιστική Διεθνής, η οποία απορρίπτεται από διάφορους οπορτουνιστές μεταξύ των οποίων και απ’ τη χρουστσοφική σοσιαλδημοκρατική τροτσκιστική ηγεσία του «Κ»ΚΕ με την ανοιχτή υιοθέτηση πρόσφατα, στο 19^ο Συνέδριο του «Κ»ΚΕ (11-14 Απρίλη 1913), της παμπάλαιας τροτσκιστικής «θέσης»-μύθο περί «ιμπεριαλιστικής Ελλάδας» (!), που συνιστά πλήρη εγκατάλειψη της λενινιστικής θεωρίας του ιμπεριαλισμού γενικότερα, ειδικότερα στην περίπτωση ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ της Ελλάδας, θέση που μετατρέπει έτσι, μεταξύ άλλων, τους χρουστσοφικούς σοσιαλδημοκράτες ηγέτες σε υποτακτικούς της ιμπεριαλιστικής ΕΕ και επιπλέον σε απολογητές και υπερασπιστές της διατήρησης και διαιώνισης της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης της χώρας μας, με πρόσχημα το ΜΥΘΟ ότι δήθεν η Ελλάδα έχει ΗΔΗ «απαλλαγεί»(!) απ’ την ΕΞΑΡΤΗΣΗ (οικονομική-πολιτική-στρατιωτική, κλπ.), αφού, κατ’ αυτούς, έχει μετατραπεί σε «ιμπεριαλιστική χώρα»(!) και επομένως συμμετέχει «ισότιμα» (!)στην ΕΕ, δηλ. με τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες Γερμανία-Γαλλία, κλπ., θέση που υποστηρίζεται και από όλα τα σημερινά μεγαλοαστικά κόμματα.

Σχετικά με το επίκαιρο και σήμερα ζήτημα της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό ο ΛΕΝΙΝ σημείωνε: «η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, αν δεν είναι αδιάρρηκτα συνδεμένη με την πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό, είναι κούφια φράση ή απάτη».      

2. Ζήτημα-σύνθημα «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης»: οι «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς είτε είναι απραγματοποίητες, είτε είναι αντιδραστικές» - επίκαιρη θέση και σήμερα για το χαρακτήρα της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ της Ελλάδας, κλπ., κλπ.

3. ΝΟΜΟΣ της ανισόμετρης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης του καπιταλισμού: «η ανισόμετρη οικονομική και πολιτική ανάπτυξη είναι απόλυτος νόμος  του καπιταλισμού».

Δημοσίευση του «Μανιφέστου του Kiental»

στο «Berner Tagwacht», 6/5/1916

4. ΝΙΚΗ του Σοσιαλισμού σε μια ή σε περισσότερες καπιταλιστικές χώρες. Απ’ τον παραπάνω νόμο: «βγαίνει πως είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού στην αρχή σε λίγες ή ακόμη και σε μία μονάχα, χωριστά παρμένη καπιταλιστική χώρα». Και αλλού: «η ανάπτυξη του καπιταλισμού συντελείται στον ανώτατο βαθμό ανισόμετρα στις διάφορες χώρες. Κι’ ούτε μπορεί να γίνει διαφορετικά στις συνθήκες της εμπορευματικής παραγωγής. Από δω βγαίνει το αναπόφευκτο συμπέρασμα: ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να νικήσει ταυτόχρονα  σ’  ό λ ε ς  τις χώρες. Θα νικήσει αρχικά σε μια ή σε μερικές χώρες και οι υπόλοιπες θα παραμείνουν για ένα διάστημα αστικές ή προαστικές». 

5. ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού σε μια μόνο χώρα. «Το νικηφόρο προλεταριάτο αυτής της χώρας, απαλλοτριώνοντας τους καπιταλιστές και οργανώνοντας στη χώρα του τη σοσιαλιστική παραγωγή, θα ορθωνόταν ενάντια στον υπόλοιπο κόσμο, τον καπιταλιστικό κόσμο, παίρνοντας μαζί του τις καταπιεζόμενες τάξεις των άλλων χωρών…» – θέση καταφανέστατα του ΛΕΝΙΝ, και ΟΧΙ απλά μόνο «του Στάλιν», όπως ΨΕΥΔΕΣΤΑΤΑ ισχυρίζονται οι αντεπαναστάτες τροτσκιστές, για να επιτίθενται μόνο στο ΣΤΑΛΙΝ και ΟΧΙ στους ΛΕΝΙΝ-ΣΤΑΛΙΝ (ο ΣΤΑΛΙΝ απλά στη συνέχεια την υιοθέτησε και την υπεράσπισε με συνέπεια).  

6. ΠΟΛΕΜΟΣ: καταδείχθηκε, πρώτο, ότιτο φαινόμενο του πολέμου βρίσκεται στη φύση του καπιταλισμού, είναι σύμφυτο σ’ αυτόν και εξαλείφεται μόνο με την εξάλειψη του καπιταλιστικού Τρόπου Παραγωγής (ΣΤΑΛΙΝ: «για να εξαλειφθεί το αναπόφευκτο των πολέμων πρέπει να εκμηδενιστεί ο ιμπεριαλισμός»), δεύτερο, προσδιορίστηκε το αναπόφευκτο του πολέμου, συνδέοντάς τον με την ύπαρξη της καπιταλιστικής ατομικής Ιδιοκτησίας: «ο πόλεμος δεν αντιφάσκει στις βάσεις της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά είναι η άμεση και αναπόφευκτη ανάπτυξη αυτών των βάσεων», τρίτο,  τεκμηριώθηκε (σε διάφορα άρθρα) ο ταξικός χαρακτήρας του Α’ παγκοσμίου πολέμου ως «ιμπεριαλιστικού»: «ο σημερινός πόλεμος έχει χαρακτήρα ιμπεριαλιστικό» ΚΑΙ απ’ τις ΔΥΟ πλευρές: «ήταν και από τις δυο πλευρές ιμπεριαλιστικός (δηλαδή κατακτητικός, αρπακτικός, ληστρικός) πόλεμος, πόλεμος για το ξαναμοίρασμα του κόσμου, για το μοίρασμα και το ξαναμοίρασμα των αποικιών, των «σφαιρών επιρροής» του χρηματιστικού κεφαλαίου».

ΑΝΤΙΘΕΤΑ, ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος που «ξεκίνησε» μεν στην αρχή ως «ιμπεριαλιστικός» απόκτησε στη συνέχεια, κυρίως μετά την είσοδο της Σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης σ’ αυτόν αλλά και του ένοπλου αντιφασιστικού-επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος των διαφόρων χωρών, χαρακτήρα «αντιφασιστικό-απελευθερωτικό»: είσοδος που δυνάμωσε «τον αντιφασιστικό και απελευθερωτικό χαραχτήρα του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου» (ΣΤΑΛΙΝ, 9 Φλεβάρη 1946) – σε σφοδρότατη αντιπαράθεση με την αντιμαρξιστική θέση-στάση των αντεπαναστατών προδοτών τροτσκιστών και άλλων οπορτουνιστών αλλά και της σημερινής χρουστσοφικής τροτσκιστικής ηγεσίας του σοσιαλδημοκρατικού «Κ»ΚΕ περί «ιμπεριαλιστικού πολέμου» απ’ τις ΔΥΟ πλευρές(!) δηλ. και από την πλευρά(!) της Σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης ή αλλιώς «Β’ παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος», («Ρ» 19/4/2015, σελ. 17-24) (=αναπόδεικτος αντιδραστικός τροτσκιστικός ΜΥΘΟΣ) – μια «θέση» που ΔΕΝ είναι απλά και μόνο αντιμαρξιστική μα επιπλέον, και ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ, μια υπεραντιδραστική φιλο-ΧΙΤΛΕΡΙΚΗ θέση-στάση που σ’ εκείνη τη δραματική αιματηρότατη ιστορική περίοδο βρέθηκε, όχι μόνο ιδεολογικά-θεωρητικά αλλά και πρακτικά πολιτικο-στρατιωτικά,  ΑΜΕΣΑ και ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ στην υπηρεσία του υπεραντιδραστικού ιμπεριαλιστικού Ναζι-φασιστικού Άξονα ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ-ΡΩΜΗΣ-ΤΟΚΙΟ και ΕΝΑΝΤΙΑ στην αντι-Χιτλερική συμμαχία, μ’ επικεφαλής τη Σοβιετική Ένωση. Η θέση περί «ιμπεριαλιστικού Β’ παγκοσμίου πολέμου» (!) συνεπάγεται ΑΝΑΠΟΦΕΥΧΤΑ – σύμφωνα με τη μοναδικά μαρξιστική θέση-στάση του ΛΕΝΙΝ που ορθά  ορίζει ως επαναστατικό καθήκον πάλης του Προλεταριάτου, στην περίπτωση ιμπεριαλιστικού πολέμου, τη μετατροπή του σε επαναστατικό ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ – τη μετατροπή του ΔΗΘΕΝ «ιμπεριαλιστικού πολέμου» (!) της Σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων αντιφασιστικών-κομμουνιστικών δυνάμεων σε εμφύλιο πόλεμο, μ’ αποτέλεσμα την υπονόμευση-συντριβή όχι μόνο των επαναστατικών κομμουνιστικών δυνάμεων απ’ τα ΜΕΣΑ μα και του συνόλου των αντιφασιστικών δυνάμεων (μαζί και την καταστροφή του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού στη Σοβ. ‘Ένωση) δηλ. θα ήταν το εντελώς ανέλπιστο μα και το μεγαλύτερο και πιο καλοδεχούμενο ΔΩΡΟ στο ΧΙΤΛΕΡΟ-ΦΑΣΙΣΜΟ, η σπουδαιότερη αντιδραστική προσφορά που θα συνέβαλε τα μέγιστα σε μια εύκολη νίκη των γερμανικών στρατιωτικών Ναζι-φασιστικών Χιτλερικών ορδών, την εύκολη επικράτηση του υπεραντιδραστικού ιμπεριαλιστικού Ναζι-φασιστικού Άξονα ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ-ΡΩΜΗΣ-ΤΟΚΙΟ, μ’ αναπόφευκτη συνέπεια να οδηγηθούν λαοί και χώρες σε μια κατάσταση πρωτοφανούς βαρβαρότητας, σε μια υποδούλωση για πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες, «απολαμβάνοντας» τις γνωστές και χωρίς προηγούμενο στην ιστορία θηριωδίες του Χιτλερικού Ναζι-φασισμού.  

Ο χάρτης του Kiental και του Zimmerwald

7. Καθορίστηκε ηεπαναστατική στάση και τα καθήκοντα του Προλεταριάτου απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, σ’ αντιπαράθεση μ’ όλους τους οπορτουνιστές της εποχής («υπεράσπιση της πατρίδας», «ειρήνη», κλπ.): «το μοναδικό σωστό προλεταριακό σύνθημα είναι η μετατροπή του σημερινού ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο» (ΛΕΝΙΝ: τ.26, σελ. 370). Σ’ εκείνη την περίοδο του πολέμου σημείωνε ακόμα: «η δουλιά μας σήμερα είναι να παλέψουμε αμείλικτα ενάντια στο σωβινισμό, που καμουφλάρεται (με τη φλυαρία για «υπεράσπιση της πατρίδας» κλπ.), ιδιαίτερα ενάντια στο «σοσιαλιστικό σωβινισμό» του Πλεχάνοφ, του Γκεντ, του Κάουτσκι (ο πιο πρόστυχος απ’ όλους, υποκριτής !) και Σία. Υπερασπιζόμενοι την επανάσταση (αστική στη Ρωσία και σοσιαλιστική στη Δύση), εμείς την προπαγανδίζουμε και στον πόλεμο. Το σύνθημα μας είναι: εμφύλιος  πόλεμος. Είναι καθαρότατες σοφιστείες όσα λέγονται ότι δηλ. το σύνθημα αυτό είναι τάχα ακατάλληλο κτλ., κτλ. Εμείς δεν μπορούμε να τον «κάνουμε», όμως τον προπαγανδίζουμε και δουλεύουμε προς την κατεύθυνση αυτή. Στην κάθε χώρα – στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η πάλη ενάντια στο σωβινισμό της  δ ο σ μ έ ν η ς  χώρας, η καλλιέργεια του μίσους ενάντια στη  δ ι κ ή  μ α ς  κυβέρνηση, οι εκκλήσεις (επανειλημμένες, επίμονες, συχνές, ακάματες) για αλληλεγγύη των εργατών των εμπόλεμων χωρών, για εμφύλιο πόλεμο  α π ό   κ ο ι ν ο ύ  ενάντια στην αστική τάξη» (ΛΕΝΙΝ: τ. 49, σελ.24).          

* * *

Τα προβλήματα του Πολέμου, της Ειρήνης και του Μιλιταρισμού αλλά και του εμφυλίου Πολέμου αποτέλεσαν, ως γνωστό απ’ τα κεντρικά, μεταξύ άλλων, προβλήματα των – οκτώ συνολικά – Συνεδρίων της ΙΙ^ης  Διεθνούς  (1889-1912) και λίγο αργότερα το 1914, ο Πόλεμος υπήρξε το κεντρικότερο πρόβλημα (μαζί με το γενικότερο του δεξιού οπορτουνισμού) και η βασική αιτία της διάλυσής της, ενώ οι δυο διεθνείς Συνδιασκέψεις του ZIMMERWALD (1915) και του KIENTAL (1916) ήταν αφιερωμένες μόνο σ’ αυτό το πρόβλημα. Το διεθνές σοσιαλιστικό Συνέδριο της Βασιλείας (1912), παραμονές του Πολέμου, είχε ως μοναδικό θέμα: «η διεθνής κατάσταση και η κοινή δράση ενάντια στον Πόλεμο»

Μετά το περίφημο «Μανιφέστο της Βασιλείας» (1912) κατά του Πολέμου του διεθνούς σοσιαλιστικού Συνεδρίου (24-25 Νοέμβρη 1912), στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20^ου  αιώνα δυο μικρά, ασήμαντα και άγνωστα χωριουδάκια της Ελβετίας, το Zimmerwald (Τσίμερβαλτ) και το Kiental (Κίενταλ) έμελλε να γίνουν παγκόσμια γνωστά εξαιτίας των δυο σημαντικών διεθνών, και μεγάλης ιστορικής σημασίας, Συνδιασκέψεων κατά του Α’ παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου, της στάσης και τα καθήκοντα του Προλεταριάτου απέναντι σ’ αυτόν.          

ZIMMERWALD

Με το ξέσπασμα του Α’ παγκοσμίου Πολέμου ως συνέπεια της όξυνσης στο έπακρο των ενδοιμπεριαλιστικών αντιθέσεων εκείνης της ιστορικής περιόδου, το Προλεταριάτο, η εργατική τάξη γενικά  και οι λαοί βρέθηκαν τότε σχεδόν σ’ όλες τις χώρες στο πλευρό της κυρίαρχης αντιδραστικής αστικής τάξης, εγκλωβισμένοι  στη στρατηγική της ιμπεριαλιστικής μπουρζουαζίας εξαιτίας της προδοτικής ρεφορμιστικής  πολιτικής της ταξικής συνεργασίας, του σοσιαλσοβινισμού, της «υπεράσπισης της πατρίδας»(!), κλπ. των ρεφορμιστικών Οργανώσεων των διαφόρων οπορτουνιστών και του συνόλου των ρεφορμιστικών Κόμματων της ΙΙ^ης  Διεθνούς που αποκορυφώθηκε στην ψήφιση των πολεμικών πιστώσεων, ενώ ελάχιστες και μεμονωμένες ήταν οι φωνές που στις αρχές αντιτάχθηκαν στη θύελλα του καταστροφικού ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Σ’ αυτή την εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκη κατάσταση ο ΛΕΝΙΝ παίρνει την πρωτοβουλία να συγκληθεί διεθνής Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστών που θα αναλύσει τη νέα κατάσταση και θα συντονίσει τη δράση του Προλεταριάτου αλλά και όλων των εργαζομένων και των λαών κατά του αιματηρού Πολέμου.

Έτσι για τις αρχές Σεπτέμβρη προγραμματίζεται και προετοιμάζεται παράνομα η διεθνής Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστών που πραγματοποιήθηκε (5-8 Σεπτέμβρη 1915) σε ένα μικρό και άγνωστο ελβετικό χωριουδάκι, 12 χιλιόμετρα έξω από τη Βέρνη, το μετέπειτα διεθνώς γνωστό ιστορικό Zimmerwald.        

Σ’ αυτή συμμετείχαν περίπου 40 αντιπρόσωποι, με καταγεγραμμένους 38, από διάφορες χώρες που κατέφτασαν με άκρα μυστικότητα στο «HOTEL-PENSION BEAU SEJOUR», ακολουθώντας αυστηρά όλα τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης-παρανομίας του υπεύθυνου οργανωτή γνωστού Ελβετού σοσιαλδημοκράτη Robert Grimm: Γερμανία 10, Ρωσία 8, Ιταλία 5, Πολωνία 3, Γαλλία 2, Σουηδία 2, Ρουμανία 1, Βουλγαρία 1, Ολλανδία 1 και Γενική Εβραϊκή Ένωση 1.

Στις ζωηρές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις της διεθνούς αυτής Συνδιάσκεψης των Σοσιαλιστών διαμορφώθηκαν βασικά δυο κατευθύνσεις:  1. Η επαναστατική μαρξιστική κατεύθυνση υπό την ηγεσία του ΛΕΝΙΝ (μικρή μειοψηφία 6 αντιπροσώπων) η οποία ήταν κατά της προδοτικής στάσης-θέσης «υπεράσπισης της πατρίδας» (!) αλλά και κατά κάθε «παπαδίστικης–Ειρήνης»(!) και ΥΠΕΡ της ΑΜΕΣΗΣ μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε επαναστατικό ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ ως «Ouverture στην επερχόμενη παγκόσμια επανάσταση» (Konrad Farner), και 2. Η δεξιά οπορτουνιστική των διαφόρων ρεφορμιστικών Οργανώσεων και Κομμάτων.

Σχετικά με την ιδεολογικο-πολιτική πάλη στη «Συνδιάσκεψη» του Zimmerwald μεταξύ των δυο βασικών κατευθύνσεων ο ΛΕΝΙΝ στο άρθρο του «Οι επαναστάτες μαρξιστές στη διεθνή σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη της 5-8 Σεπτέμβρη 1915», σημειώνει: «ο ιδεολογικός αγώνας στη συνδιάσκεψη έγινε ανάμεσα στη συσπειρωμένη ομάδα των διεθνιστών, των επαναστατών μαρξιστών, και στους ταλαντευόμενους σχεδόν-καουτσκιστές, που αποτελούσαν τη δεξιά πτέρυγα της συνδιάσκεψης. Η συσπείρωση της ομάδας  που αναφέρουμε ήταν ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα και μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Συνδιάσκεψης» (ΛΕΝΙΝ: τ 27, σελ 45).

Στο τέλος των συζητήσεων συντάχθηκε-διατυπώθηκε το γνωστό «MANIFEST DER INTERNATIONALEN SOZIALISTISCHEN KONFERENZ IN ZIMMERWALD, 1915»,που δημοσιεύτηκε, μερικές μέρες αργότερα, στην εφημερίδα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Ελβετίας «Berner Tagwacht» (18 Σεπτέμβρη 1915), που αποτελούσε ένα κείμενο «συμβιβασμού» μεταξύ των δυο κατευθύνσεων στο εργατικό κίνημα εκείνης της περιόδου (το κείμενο του «Μανιφέστου του Zimmerwald» δεν μπορεί δυστυχώς να αναδημοσιευθεί λόγω έλλειψης χώρου). Όμως για πληρέστερη ενημέρωση αναδημοσιεύεται παρακάτω η ξεχωριστή συμπληρωματική Προσθήκη-Δήλωση σ’ αυτό της επαναστατικής μαρξιστικής κατεύθυνσης υπό τον ΛΕΝΙΝ:

«Δήλωση στη Διεθνή Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στο ZIMMERWALD
Οι παρακάτω υπογραμμένοι δηλώνουν:Η διακήρυξη που ψήφισε η συνδιάσκεψη δεν μας ικανοποιεί απόλυτα.Δεν περιέχει χαρακτηρισμό τόσο του ανοιχτού οπορτουνισμού όσο και του οπορτουνισμού που καλύπτεται με ριζοσπαστικές φράσεις, οπορτουνισμού που δεν είναι μονάχα ο κύριος αίτιος της χρεοκοπίας της Διεθνούς, αλλά που θέλει να διαιωνίσει τη χρεοκοπία αυτή. Η διακήρυξη δεν περιέχει ακριβή χαρακτηρισμό των μέσων πάλης ενάντια στον πόλεμο. Θα εξακολουθήσουμε, όπως κάναμε και μέχρι σήμερα να υπερασπίζουμε στο σοσιαλιστικό τύπο και στις συσκέψεις της Διεθνούς την αποφασιστική μαρξιστική θέση σε σχέση με τα καθήκοντα που έβαλε η εποχή του ιμπεριαλισμού μπροστά στο προλεταριάτο.Ψηφίζουμε υπέρ της διακήρυξης γιατί τη θεωρούμε σαν προσκλητήριο πάλης και σε αυτή την πάλη θέλουμε να βαδίσουμε χέρι με χέρι με τα υπόλοιπα τμήματα της Διεθνούς.Παρακαλούμε η δήλωση αυτή να παρατεθεί στον επίσημο απολογισμό.
N. LENIN, G. SINOWJEW, RADEK, NERMAN, HOEGLUND, WINTER». 

Επιπλέον ο ΛΕΝΙΝ έγραψε σύντομο σχετικό άρθρο για τη συμμετοχή των Μπολσεβίκων στη διεθνή Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστών στο Zimmerwald με τίτλο «Ένα πρώτο βήμα» στο οποίο σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι ήταν σωστή η συμμετοχή τους σ’ αυτή, παρά τα προβλήματα και την ασυνέπεια της «Διακήρυξης», γιατί συμπεριλήφθηκαν σ’ αυτή «μια σειρά βασικές ιδέες του επαναστατικού μαρξισμού» και ότι η «διακήρυξη που ψηφίστηκε αποτελεί στην πραγματικότητα ένα βήμα προς την ιδεολογική και πρακτική ρήξη με τον οπορτουνισμό και το σοσιαλσοβινισμό. Ταυτόχρονα όμως η διακήρυξη αυτή, όπως θα φανεί απ’ την ανάλυση της, πάσχει από ασυνέπεια και παρασιωπήσεις» για να καταλήξει, μετά τη σχετική σύντομη ανάλυση-κριτική: «είναι γεγονός ότι η διακήρυξη αυτή σημειώνει  έ ν α  β ή μ α   μ π ρ ο σ τ ά   προς τον πραγματικό αγώνα ενάντια στον οπορτουνισμό, ένα βήμα προς τη ρήξη και την απόσχιση από αυτόν. Θα ήταν σεχταρισμός να αρνηθούμε να κάνουμε αυτό το βήμα προς τα εμπρός  μ α ζ ί  με τη μειοψηφία των Γερμανών, των Γάλλων, των Σουηδών, των Νορβηγών και των Ελβετών, εφόσον διατηρούμε όλη την ελευθερία και όλη τη δυνατότητα να επικρίνουμε την ασυνέπεια και να πετύχουμε όσο το δυνατό περισσότερα»(ΛΕΝΙΝ: τ. 27, σελ. 42-43)

Σ’ εκείνη την περίοδο ο ΛΕΝΙΝ διεξήγαγε σφοδρότατη ιδεολογικο-πολιτική πάλη κατά των οπορτουνιστών ηγετών των κομμάτων της ΙΙ^ης Διεθνούς και της προδοτικής τους ρεφορμιστικής γραμμής, κατά του σοσιαλσοβινισμού, της «υπεράσπισης της πατρίδας»(!) των Kautsky, Bernstein, Plechanow κλπ., αλλά και της «παπαδίστικης-ειρήνης»(!) του μενσεβίκου ρεφορμιστή σοσιαλδημοκράτη «Καουτσκιστή Τρότσκι» (LENIN: Bd. 23, σελ. 107, Berlin-DDR 1968) – αντίπαλου του ΛΕΝΙΝ στη Συνδιάσκεψη του Zimmerwald που ανήκε στη δεξιά πτέρυγά της – που δεν είναι ευρύτερα γνωστή.

Τη θέση-πρόταση του Τρότσκι και άλλων οπορτουνιστών  για «Ειρήνη»(!) ο ΛΕΝΙΝ χαρακτήρισε, όπως αναφέρει ο Λιθουανός A. Litwak «σύνθημα παπαδίστικο» (W. Gautschi: «Lenin als Emigrant in der Schweiz», σελ. 110, Bennziger Verlag Zuerich-Koeln 1973). Αλλά ας δοθεί όμως καλύτερα ο λόγος στον ίδιο το ΛΕΝΙΝ: «οι οπαδοί της ΟΕ, μαζί με τον Μπανκβογεντ και τον Τρότσκι, τάσσονται ολοκληρωτικά με την άποψη του Ντάβιντ όταν υπερασπίζονται το σύνθημα: ούτε νίκη, ούτε ήττα» (ΛΕΝΙΝ: τ. 26, σελ. 295, Αθήνα), και: «αυτό είναι ένα μάθημα για τους ερασιτέχνες της φράσης που, όπως ο Τρότσκι (βλ. τη «Νάσε Σλόβο», αρ. Φύλλου 105), υπερασπίζουν ενάντιά μας το σύνθημα της ειρήνης» (ΛΕΝΙΝ: τ.26, σελ.305, Αθήνα), κι αυτά σε πλήρη αντίθεση με την μοναδικά μαρξιστική θέση του ΛΕΝΙΝ για «μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο»: «το σύνθημα της ειρήνης ... είναι μικροαστικό, παπαδίστικο σύνθημα. Το προλεταριακό σύνθημα πρέπει να είναι: εμφύλιος πόλεμος» (ΛΕΝΙΝ: τ. 49, σελ.15, Αθήνα). Αυτή ήταν η επαναστατική γραμμή «του εμφυλίου πολέμου του προλεταριάτου ενάντια στην αστική τάξη» (ΛΕΝΙΝ: τ. 49,σελ. 43, Αθήνα).

Μ’ αφορμή την παραπάνω αναφορά στη Διεθνή Συνδιάσκεψη του Zimmerwald, πέρα απ’ το ότι ο Τρότσκι, πρώτο, ανήκε στη δεξιά πτέρυγα της Συνδιάσκεψης, δεύτερο, πρότεινε-υπεράσπισε σ’ αυτή, μαζί με άλλους δεξιούς οπορτουνιστές, την «παπαδίστικη-ειρήνη»(!), ας σημειωθεί επιπλέον πως ο ΛΕΝΙΝ θεωρούσε πάντα τον Τρότσκι μενσεβίκο ρεφορμιστή (ανήκε από το 1903 στους δεξιούς οπορτουνιστές μενσεβίκους σοσιαλδημοκράτες) και ότι τον χαρακτήριζε «Καουτσκιστή», όπως προαναφέρθηκε, ή σε γράμμα του(8/3/1916) στην Henriette Roland-Holst γράφει: «σε τι συνίστανται οι διαφωνίες μας με τον Τρότσκι; Αυτό σίγουρα Σας ενδιαφέρει. Με λίγα λόγια: αυτός είναι Καουτσκιστής, δηλ. θέλει τη συνένωση με τους καουτσκιστές στη Διεθνή»(ΛΕΝΙΝ: τ. 49, σελ. 191-192), μα και σε πολλά αλλά σημεία του έργου του, ενώ αλλού αναφερόμενος στο ρόλο του Τρότσκι που «π ρ α κ τ ι κ ά  σ’ ό λ α  συμφωνεί με τους σοσιαλσοβινιστές» (LENIN: Bd.21, σελ.283, Berlin-DDR 1970) σημειώνει πως για τον Τρότσκι «Ανώτατη αρχή είναι να κρέμεται τώρα απ’ την ποδιά των Kautsky και Bernstein» (στο ίδιο σελ. 284). Το δε Kautsky χαρακτήριζε: «ο Kautsky είναι ο πιο υποκριτής, ο πιο αποκρουστικός και ο πιο επικίνδυνος απ’ όλους . Ο διεθνισμός συνίσταται, βλέπετε στο να πυροβολούν οι εργάτες της κάθε χώρας ενάντια στους εργάτες της άλλης με το πρόσχημα της «υπεράσπισης της πατρίδας» (!!!)» (ΛΕΝΙΝ: τ.49, σελ.16). 

Ο ΛΕΝΙΝ – αυτός ο νεαρός γίγαντας της επαναστατικής σκέψης και δράσης – συνέβαλε πρώτος και αποφασιστικά στη διαμόρφωση και συγκρότηση της επαναστατικής μαρξιστικής ομάδας του διεθνούς εργατικού κινήματος που πέρασε και έμεινε στην ιστορία με την περίφημη ιστορική επωνυμία «Αριστερά του Zimmerwald», που αποτέλεσε ένα πρώτο σημαντικό βήμα στη μετέπειτα ίδρυση της νέας Διεθνούς, της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι «η επιτυχία της γραμμής μας είναι αναμφισβήτητη» (ΛΕΝΙΝ: τ.27, σελ. 43).

Hotel Baeren στο Kiental

KIENTAL

Η πρώτη Διεθνής Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστών και το «Μανιφέστο του Zimmerwald» συνέβαλαν στην ανάπτυξη και διεύρυνση της πάλης του Προλεταριάτου κατά του πολέμου.

Μετά την πρώτη Συνδιάσκεψη στο Zimmerwald πραγματοποιήθηκε η δεύτερη (24-30 Απρίλη 1916) στο KIENTAL, ένα μικρό γραφικό χωριουδάκι της Ελβετίας, σκαρφαλωμένο και κρυμμένο στις  Άλπεις, στην περιοχή της  Berner Oberland.

Στη διεθνή Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστών στο Kiental συμμετείχαν 45 αντιπρόσωποι που με υπόδειξη του Robert Grimm συγκεντρώθηκαν στον κεντρικό σιδηροδρομικό Σταθμό της Βέρνης (25 Απρίλη 1916, ώρα 07.15) στους οποίους δόθηκαν τα εισιτήρια για το Reichenbach και από εκεί μεταφέρθηκαν με αλογο-άμαξες στο Kiental (“HOTEL BAEREN”), όπου πραγματοποιήθηκαν οι συζητήσεις και οι ιδεολογικο-πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των δυο βασικών κατευθύνσεων: 1. την επαναστατική μαρξιστική κατεύθυνση υπό την ηγεσία του ΛΕΝΙΝ, και  2. τη δεξιά οπορτουνιστική των διαφόρων ρεφορμιστικών Οργανώσεων και Κομμάτων.

Μεταξύ των θεμάτων ήταν: «πάλη για τον τερματισμό του πολέμου», «η θέση του Προλεταριάτου στο ζήτημα της ειρήνης», «αγκιτατσιόν και προπαγάνδα», κλπ. με άμεσο σκοπό όλων μαζί την ένταση της πάλης κατά του πολέμου και της επαναστατικής κατεύθυνσης επιπλέον: τη δημιουργία νέας,  ΙΙΙ Διεθνούς για την καθοδήγηση των μαζών στην κατεύθυνση της επαναστατικής ταξικής πάλης γενικότερα, για την Προλεταριακή Επανάσταση.

Η επαναστατική κατεύθυνση στη διεθνή Συνδιάσκεψη του Kiental έγινε ισχυρότερη, έφτασε τα 12 μέλη. Ο ΛΕΝΙΝ μας πληροφορεί: «Αυτή τη φορά η Αριστερά ήταν πιο ισχυρή: ένας σέρβος, τρείς ελβετοί, ένας γάλλος (όχι βουλευτής, δεν αντιπροσώπευε ομάδα, αντιπροσώπευε τον εαυτό του) ενίσχυσαν την Αριστερά μας. Έπειτα δυο γερμανοί (από την ομάδα «Διεθνής») ήταν μαζί μας στα κυριότερα σημεία»(ΛΕΝΙΝ: τ.49, σελ. 222).

Μετά το πέρας των εργασιών διατυπώθηκε το «MANIFEST DER INTERNATIONALEN SOZIALISTISCHEN KONFERENZ IN KIENTAL, 1916» με τίτλο: «An die Voelker, die man zu Grunde richtet und toetet»= «Προς τους λαούς που καταστρέφονται και σκοτώνονται»  που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Berner Tagwacht» (6 Μάη 1916). (δεν μπορεί να αναδημοσιευθεί λόγω χώρου).

Ο ΛΕΝΙΝ σημειώνει σχετικά για το «Μανιφέστο του Kiental»: «γενικά, η διακήρυξη που ψηφίστηκε είναι ένα βήμα μπροστά,  γ ι α τ ί  οι γάλλοι βουλευτές  (τρείς, ένας από αυτούς ο Μπριζόν μισο-σοβινιστής) την ενέκριναν. Εγκρίθηκε απόφαση που κάνει κριτική στον πασιφισμό και απόφαση για το Δ.Σ.Γ., που κάνει έντονη κριτική σ’ αυτό. Γενικά, παρά τις εξαιρετικά πολλές ελλείψεις, είναι  ω σ τ ό σ ο  ένα βήμα προς τη ρήξη-διάσπαση με τους σοσιαλπατριώτες» (στο ίδιο, σελ. 222).

Τέλος, ο ΛΕΝΙΝ, αναφερόμενος στις Συνδιασκέψεις Zimmerwald – Kiental, εκτιμά:«Μια από τις κύριες ελλείψεις του Zimmerwald και του Kiental και μια από τις βασικές αιτίες του πιθανού φιάσκου αυτών των εμβρύων της III Διεθνούς είναι ακριβώς ότι το ζήτημα της πάλης ενάντια στον οπορτουνισμό δεν είχε μπει καν ανοιχτά, χωρίς να μιλήσω για λύση του με την έννοια ότι χρειάζεται η ρήξη με τους οπορτουνιστές. Ο οπορτουνισμός νίκησε – προσωρινά – στο ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα»(ΛΕΝΙΝ: τ.30, σελ 138), μιλώντας ταυτόχρονα για τις δυο βασικές αποχρώσεις του οπορτουνισμού: 1. ο απροκάλυπτος, κυνικός και γι’ αυτό λιγότερο επικίνδυνος, σοσιαλιμπεριαλισμός των Plechanow, Scheidemann, κλπ., 2. ο καλυμμένος- καμουφλαρισμένος, ο καουτσκισμός,  Kautsky, κλπ. – «οι καλυμμένοι οπορτουνιστές, οι καουτσκιστές, είναι πολύ πιο επιζήμιοι και επικίνδυνοι για το εργατικό κίνημα» – συνιστώντας ταυτόχρονα ότι «η πάλη ενάντια στις δυο αυτές μορφές του οπορτουνισμού που τώρα επικρατεί πρέπει να διεξάγεται σε  ό λ α  τα πεδία δράσης της προλεταριακής πολιτικής: κοινοβουλευτική δράση, συνδικάτα, απεργίες, στρατιωτικά ζητήματα, κλπ.»(LENIN: Bd. 23, σελ. 79, Berlin-DDR 1968).

Ο αστικός ρεφορμιστικός εκφυλισμός των τότε σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων υποχρέωσε το ΛΕΝΙΝ να μιλήσει για «αστικά εργατικά κόμματα» σημειώνοντας: τα ««αστικά εργατικά κόμματα», σαν πολιτικό φαινόμενο, έχουν πια δημιουργηθεί σ’ ό λ ε ς  τις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες, ότι χωρίς αποφασιστικό, ανελέητο αγώνα σ’ όλη τη γραμμή ενάντια σ’ αυτά τα κόμματα – ή, και ομάδες, κατευθύνσεις κλπ. – δεν μπορεί να γίνεται καν λόγος ούτε για αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ούτε για μαρξισμό, ούτε για σοσιαλιστικό εργατικό κίνημα» (LENIN: Bd. 23, σελ. 116, Berlin-DDR 1968). 

Όμως, δυστυχώς, το φαινόμενο του αστικού εκφυλισμού των επαναστατικών κομμάτων του Προλεταριάτου επαναλήφθηκε μετά 40 χρόνια. Απ τα μέσα της δεκαετίας του 1950, όλα τα πρώην Κομμουνιστικά Κόμματα που ακολούθησαν την αντεπαναστατική σοσιαλδημοκρατική γραμμή του χρουστσοφικού 20^ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (Φλεβάρης 1956), μετατράπηκαν σε αστικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, σε «αστικά εργατικά κόμματα», απ’ τα οποία εκείνα που βρίσκονταν στην εξουσία, τα σοσιαλδημοκρατικά Χρουστσο-Μπρεζνιεφικά, πρωτοστάτησαν στη ρεβιζιονιστική αντεπανάσταση, οργανώνοντας το πισωδρομικό προτσές κατάργησης-εξάλειψης του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού και της πλήρους παλινόρθωσης του καπιταλισμού στη Σοβ. Ένωση και στις άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης(πλην Αλβανίας) – παλινόρθωση του καπιταλισμού που ολοκληρώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Σήμερα στο διεθνή χώρο άλλα απ’ αυτά διαλυθήκαν και άλλα υπάρχουν. Στη χώρα μας υπάρχουν τώρα και οι δυο αστικο-ρεφορμιστικές κατευθύνσεις της χρουστσοφικής σοσιαλδημοκρατίας: η Χρουστσο-Μπρεζνιεφική («Κ»ΚΕ) και η Χρουστσο-«ευρωκομμουνιστική» (ΣΥΡΙΖΑ), που και οι δυο, πέρα απ’ την προδοσία των ταξικών συμφερόντων της εργατικής τάξης, της Προλεταριακής Επανάστασης και του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού, υπεράσπισαν δραστήρια και μαχητικά στο παρελθόν – αλλά και ΣΗΜΕΡΑ – το αντεπαναστατικό πισωδρομικό προτσές της παλινόρθωσης του καπιταλισμού και προβάλλουν ως «Σοσιαλισμό» τον παλινορθωμένο καπιταλισμό της Χρουστσο-Μπρεζνιεφο-Γκορμπατσοφικής περιόδου (1953-1990),διαδίδοντας τον εντελώς ατεκμηρίωτο ΜΥΘΟ περί «ύπαρξης σοσιαλισμού» ως το 1990-91. 

------------

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1 ΛΕΝΙΝ: Κείμενα 1900-1916

2 Maurice Pianzola: Lenin in der Schweiz, Berlin-DDR 1956 (με πρόλογο του διάσημου Ελληνιστή Andre Bonnard)

3 K. Farner/Th.Pinkus: Der Weg des Sozialismus, Reinbek bei Hamburg 1964

4 Fritz Platten: Die Reise Lenins durch Deutschland im plombierten Wagen, Berlin 1924

5 Jules Hubert Droz: Der Krieg und die Internationale. Die Konferenzen von Zimmerwald und Kiental

6 W. Gautschi: «Lenin als Emigrant in der Schweiz», σελ. 110, Bennziger Verlag Zuerich-Koeln 1973

7 Robert Grimm: Von Zimmerwald bis Kiental, in: Neues Leben 5. Mai 1916

8 Robert Grimm: Zimmerwald und Kiental, Bern-Belp 1917

9 Robert Grimm: Zimmerwald und Kiental, in: Der Οeffentliche Dienst VPOD, Zuerich 20. April 1956

10 B. Degen/J.Riches: Zimmerwald und Kiental, Weltgeschichte auf dem Dorfe, Zuerich 2015