Πρόγραμμα της Γ' Κομμουνιστικής Διεθνούς
"Τάξη ενάντια σε τάξη"
(αποσπάσματα)
Τον περασμένο χρόνο έκλεισαν 70 χρόνια απ' την
ψήφιση του Προγράμματος της Γ' Κομμουνιστικής Διεθνούς (6ο Συνέδριο, 1 Σεπτέμβρη
1928) - δεύτερου σημαντικού, μετά το "Μανιφέστο του. Κομμουνιστικού
Κόμματος"(1848) των Μαρξ-Ενγκελς, προγραμματικού ντοκουμέντου του διεθνούς
κομμουνιστικού κινήματος. Φέτος το Μάρτη συμπληρώνονται 80 χρόνια απ' την ίδρυση
της Γ' Κομμουνιστικής Διεθνούς. Τιμώντας τις δυο επετείους και στα πλαίσια της
προβολής και προπαγάνδισης του μαρξισμού-λενινισμού-σταλινισμού αναδημοσιεύουμε
αποσπάσματα απ' το Πρόγραμμα της Γ' ΚΔ, που το αποδέχονταν και το ακολουθούσαν
όλα τα κόμματα μέλη-τμήματά της, μεταξύ των οποίων και το ηρωικό μας Κόμμα, το
ΚΚΕ 1918-55 με επικεφαλής το μεγάλο προλετάριο επαναστάτη κομμουνιστή ηγέτη,
μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Γ' ΚΔ, σύντροφο ΝΙΚΟ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ.
Ο ιμπεριαλισμός και η πτώση του καπιταλισμού
Ο ιμπεριαλισμός ανάπτυξε σε μεγάλο βαθμό τις
παραγωγικές δυνάμεις του παγκόσμιου καπιταλισμού. Αποτελείωσε την προετοιμασία
όλων των υλικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική οργάνωση της κοινωνίας. Με τους
πολέμους του διαδηλώνει, ότι οι παραγωγικές δυνάμεις της παγκόσμιας οικονομίας,
που ξεπεράσανε τα περιορισμένα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών κρατών, απαιτούν
οργάνωση της οικονομίας σε παγκόσμια, διεθνή κλίμακα. Ο ιμπεριαλισμός
αποπειράται να λύσει αυτή την αντίθεση με τη φωτιά και με το σπαθί ανοίγοντας το
δρόμο σε ένα ενιαίο παγκόσμιο κρατικό-καπιταλιστικό τραστ, που να οργανώσει όλη
την παγκόσμια οικονομία. Η αιματηρή αυτή ουτοπία εξυμνείται απ' τους
σοσιαλδημοκράτες ιδεολόγους σαν ειρηνική μέθοδος του νέου «οργανωμένου»
καπιταλισμού. Στην πραγματικότητα η ουτοπία αυτή συναντά στο δρόμο της
ανυπέρβλητα αντικειμενικά εμπόδια τέτοιας κλίμακας που ο καπιταλισμός
αναπόφευκτα θα πέσει κάτω απ' το βάρος των δικών του αντιθέσεων. Ο νόμος της
ανισομερούς ανάπτυξης του καπιταλισμού, που οξύνεται στην ιμπεριαλιστική εποχή,
κάνει αδύνατες τις διαρκείς και σταθερές παγκόσμιες ενώσεις των ιμπεριαλιστικών
δυνάμεων. Απ' την άλλη μεριά, σειρά ιμπεριαλιστικών πολέμων, που μετατρέπονται
σε παγκόσμιους πολέμους και που μέσω αυτών ο νόμος της συγκεντροποίησης του
κεφαλαίου προσπαθεί να φτάσει το παγκόσμιο του όριο - το ενιαίο παγκόσμιο τραστ
- συνοδεύονται από τέτοιες καταστροφές, φορτώνουμε τέτοια βάρη στην πλάτη της
εργατικής τάξης και στα εκατομμύρια των προλετάριων και των αγροτών των
αποικιών, ώστε ο καπιταλισμός θα χαθεί αναπόφευκτα πολύ πιο γρήγορα κάτω απ' τα
χτυπήματα της προλεταριακής επανάστασης. Οντας η ανώτερη φάση στην ανάπτυξη του
καπιταλισμού, αναπτύσσοντας μέχρι τεραστίων διαστάσεων τις παραγωγικές δυνάμεις
της παγκόσμιας οικονομίας, μεταποιώντας όλο τον κόσμο κατ' εικόνα και ομοίωση
του, ο ιμπεριαλισμός τραβά στην τροχιά της χρηματιστικής καπιταλιστικής
εκμετάλλευσης όλες τις αποικίες, όλες τις φυλές κι' όλους τους λαούς. Μα η
μονοπωλιακή μορφή του κεφαλαίου αναπτύσσει ταυτόχρονα σε αυξανόμενο βαθμό τα
στοιχεία παρασιτικού εκφυλισμού σαπίσματος, κατάπτωσης του καπιταλισμού.
Εξαφανίζοντας σε ορισμένο βαθμό την κινητήρια δύναμη του συναγωνισμού
εφαρμόζοντας την πολιτική των μονοπωλιακών τιμών των καρτέλ, διαθέτοντας
απεριόριστα την αγορά, το μονοπωλιακό κεφάλαιο τείνει να παρεμποδίσει την
περαιτέρω ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Παίρνοντας τεράστια ποσά
υπερκέρδους απ' τα εκατομμύρια των εργατών και αγροτών των αποικιών
συσσωρεύοντας κολοσσιαία εισοδήματα απ' αυτή την εκμετάλλευση, ο ιμπεριαλισμός
δημιουργεί τον τύπο κρατών-ραντιέ που σαπίζουν και εκφυλίζονται παρασιτικά κι
ολόκληρα στρώματα παρασίτων, που ζούνε με το κόψιμο των κουπονιών.
Αποτελειώνοντας το προτσές της δημιουργίας των υλικών προϋποθέσεων του
σοσιαλισμού (συγκεντροποίηση των μέσων παραγωγής, γιγάντια κοινωνικοποίηση της
εργατιάς, ανάπτυξη των εργατικών οργανώσεων), η ιμπεριαλιστική εποχή οξύνει τις
αντιθέσεις μεταξύ των «μεγάλων δυνάμεων» και γεννά τους πολέμους, που οδηγούν
στη διάσπαση της ενιαίας παγκόσμιας οικονομίας. Ο ιμπεριαλισμός είναι γι' αυτό ο
καπιταλισμός που σαπίζει και που πεθαίνει. Είναι το τελευταίο στάδιο της
καπιταλιστικής ανάπτυξης, γενικά. Είναι η παραμονή της παγκόσμιας σοσιαλιστικής
επανάστασης.
Έτσι η παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση
απορρέει απ' τις συνθήκες της ανάπτυξης του καπιταλισμού γενικά, απ' την
ιμπεριαλιστική του φάση ιδιαίτερα. Το καπιταλιστικό σύστημα στο σύνολο του
προσεγγίζει στην ολοκληρωτική του χρεοκοπία. Καταστρέφεται η δικτατορία του
κεφαλαίου παραχωρώντας τη θέση της στη διχτατορία του προλεταριάτου.
Η κρίση του καπιταλισμού κι' ο φασισμός
Πλάι στη σοσιαλδημοκρατία, που με τη βοήθεια
της η κεφαλαιοκρατία καταπνίγει το εργατικό κίνημα είτε αποκοιμίζει την ταξική
διορατικότητα, ορθώνεται ο φασισμός.
Η εποχή του ιμπεριαλισμού, η όξυνση της
ταξικής πάλης και η ανάπτυξη κυρίως μετά τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στοιχείων
εμφυλίου πολέμου, οδήγησαν στη χρεοκοπία του κοινοβουλευτισμού. Απ' αυτού και οι
νέες μέθοδες και μορφές διακυβέρνησης (π.χ. το σύστημα των μικρών υπουργικών
συμβουλίων, η δημιουργία ολιγαρχικών ομάδων στα παρασκήνια, η κατάπτωση και η
πλαστογράφηση του ρόλου της «λαϊκής αντιπροσώπευσης», το τσεκούρεμα και η
κατάργηση των «δημοκρατικών ελευθεριών», κλπ.). Το προτσές αυτό της επίθεσης της
κεφαλαιοκρατικής ιμπεριαλιστικής αντίδρασης, παίρνει κάτω από ιδιαίτερες
ιστορικές συνθήκες τη μορφή του φασισμού. Τέτοιοι όροι είναι: η αστάθεια των
καπιταλιστικών σχέσεων, η ύπαρξη σημαντικών εξαθλιωμένων κοινωνικών στοιχείων, η
εξαθλίωση πλατειών στρωμάτων της μικροαστικής τάξης των πόλεων και των
διανοούμενων, η δυσαρέσκεια της μικροαστικής τάξης της υπαίθρου, τέλος η διαρκής
απειλή μαζικών εκδηλώσεων του προλεταριάτου. Για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη
σταθερότητα, στερεότητα και διάρκεια στην εξουσία της η κεφαλαιοκρατία είναι
αναγκασμένη όλο και περισσότερο να περνά απ' το κοινοβουλευτικό σύστημα προς την
ανεξάρτητη απ' τις μεταξύ των κομμάτων σχέσεις και συνδυασμούς, φασιστική
μέθοδο. Η μέθοδος αυτή είναι μέθοδος άμεσης δικτατορίας, σκεπασμένης ιδεολογικά
κάτω απ' την «εθνική ιδέα» και την αντιπροσώπευση των «επαγγελμάτων» (στην ουσία
των διαφόρων ομάδων των κυρίαρχων τάξεων), μέθοδος χρησιμοποίησης της
αγανάχτησης των μικροαστών, των διανοουμένων και λοιπών μαζών δια μέσου της
ιδιόμορφης κοινωνικής δημαγωγίας (αντισημιτισμός, επιθέσεις ενάντια στο
τοκογλυφικό κεφάλαιο, ενάντια στην κοινοβουλευτική «φλυαρία») και της διαφθοράς
με τη μορφή δημιουργίας συσπειρωμένης και πληρωνόμενης ιεραρχίας φασιστικών
σωμάτων, κομματικού μηχανισμού και στελεχών. Κάνοντας αυτό ο φασισμός επιδιώκει
να εισχωρήσει και στο εργατικό περιβάλλον, στρατολογώντας τα πιο καθυστερημένα
στρώματα των εργατών, χρησιμοποιώντας την αγανάχτηση τους. την παθητικότητα της
σοσιαλδημοκρατίας, κλπ. Κύριο καθήκον του φασισμού είναι το σμπαράλιασμα της
επαναστατικής εργατικής πρωτοπορίας, δηλαδή των κομμουνιστικών κομμάτων και των
στελεχών τους. Ο συνδυασμός της κοινωνικής δημαγωγίας, της διαφθοράς και της
δραστήριας λευκής τρομοκρατίας, παράλληλα με την άκρως ιμπεριαλιστική
επιθετικότητα στη σφαίρα της εξωτερικής πολιτικής, αποτελούν τα πιο
χαρακτηριστικά γνωρίσματα του φασισμού. Χρησιμοποιώντας στις εξαιρετικά κρίσιμες
για την κεφαλαιοκρατία περιόδους μια αντικαπιταλιστική φρασεολογία, ο φασισμός
αφού στερεωθεί στο πηδάλιο της κρατικής εξουσίας, ξεσκεπάζεται όλο και
περισσότερο σαν τρομοκρατική δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου, χάνοντας στο
δρόμο τα αντικαπιταλιστικά του κρόταλα.
Η κεφαλαιοκρατία προσαρμοζόμενη στην αλλαγή
της πολιτικής κατάστασης χρησιμοποιεί και τις μέθοδες του φασισμού και τις
μέθοδες του συνασπισμού με τη σοσιαλδημοκρατία, που παίζει συχνά, στις πιο
κρίσιμες για τον καπιταλισμό στιγμές, φασιστικό ρόλο. Στην πορεία της ανάπτυξης
της η σοσιαλδημοκρατία εκδηλώνει φασιστικές τάσεις, πράγμα που δεν την εμποδίζει
σε άλλη πολιτική κατάσταση να επιτίθεται ενάντια στην αστική τάξη. Η μέθοδος του
φασισμού και η μέθοδος του συνασπισμού με τη σοσιαλδημοκρατία όντας ασυνήθιστες
μέθοδες για τον «ομαλό» καπιταλισμό και αποτελώντας γνώρισμα της γενικής
καπιταλιστικής κρίσης, χρησιμοποιούνται απ' την κεφαλαιοκρατία για την
επιβράδυνση της επιθετικής πορείας της επανάστασης.
Ο παγκόσμιος κομμουνισμός τελικός σκοπός της
Κομμουνιστικής Διεθνούς
Ο τελικός σκοπός όπου τείνει η Κομμουνιστική
Διεθνής, είναι η αντικατάσταση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας απ' το
παγκόσμιο σύστημα του κομμουνισμού. Η κομμουνιστική κοινωνία, που προετοιμάζεται
απ' όλη την πορεία της ιστορικής εξέλιξης, είναι η μοναδική διέξοδος για την
ανθρωπότητα, γιατί μόνο αυτή εξαφανίζει τις αντιθέσεις του καπιταλιστικού
συστήματος, που απειλούν την ανθρωπότητα με την κατάσταση και την καταστροφή.
Το κομμουνιστικό σύστημα εξαφανίζει το χωρισμό
της κοινωνίας σε τάξεις, δηλαδή πλάι στην εξάλειψη της αναρχίας της παραγωγής
εξαφανίζει κι' όλα τα είδη και μορφές εκμετάλλευσης και καταπίεσης ανθρώπου από
άνθρωπο. Στη θέση των αγωνιζομένων τάξεων μπαίνουν τα μέλη της ενιαίας
παγκόσμιας κοινωνίας των εργαζομένων. Για πρώτη φορά στην ιστορία η ανθρωπότητα
παίρνει στα δικά της χέρια την τύχη της. Αντί να εξολοθρεύει στις μάχες ανάμεσα
στις τάξεις και τους λαούς αναρίθμητες ανθρώπινες υπάρξεις και αναρίθμητα
πλούτη, η ανθρωπότητα στρέφει όλη της τη δραστηριότητα στην πάλη ενάντια στις
δυνάμεις της φύσης, στην ανάπτυξη κι' ανύψωση της κολλεχτιβιστικής της δύναμης.
Εξαφανίζοντας την ατομική ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής, μετατρέποντας τα
σε κοινωνική ιδιοκτησία, το παγκόσμιο σύστημα του κομμουνισμού αντικαθιστά την
αυθόρμητη δύναμη της παγκόσμιας αγοράς και του συναγωνισμού, την τυφλή πορεία
της κοινωνικής παραγωγής, με τη συνειδητή και με σχέδιο οργάνωση της, που να
στρέφεται στην ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, που αυξάνουν πολύ γρήγορα.
Μαζί με την εξάλειψη της αναρχίας της παραγωγής και του συναγωνισμού
εξαφανίζονται και οι καταστροφικές κρίσεις και οι πιο καταστροφικοί ακόμα
πόλεμοι. Στην κολοσσιαία διασπάθιση των παραγωγικών δυνάμεων και τη σπασμωδική
ανάπτυξη της κοινωνίας αντιπαρατάσσεται εδώ, η βασισμένη σε σχέδιο διάθεση όλου
του υλικού πλούτου της κοινωνίας και η ανώδυνη οικονομική ανάπτυξη, με βάση την
απεριόριστη, αρμονική και γοργή ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Η κατάργηση
της ατομικής ιδιοκτησίας και η εξαφάνιση των τάξεων εξαφανίζουν την εκμετάλλευση
ανθρώπου από άνθρωπο. Η δουλειά παύει να είναι δουλειά για τον ταξικό εχθρό.
Παύει να είναι μόνο μέσο για τη ζωή και μετατρέπεται σε πρώτιστη ζωτική ανάγκη,
εξαφανίζεται η φτώχεια, η οικονομική ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων, η αθλιότητα
των υποδουλωμένων τάξεων, το άθλιο επίπεδο της υλικής ζωής νενικά. Εξαφανίζεται
η ιεραρχία των ανθρώπων στον καταμερισμό της δουλειάς και μαζί μ' αυτή και η
αντίθεση μεταξύ της πνευματικής και φυσικής δουλειάς, εξαφανίζονται τέλος όλα τα
ίχνη της κοινωνικής ανισότητας των φύλων. Ταυτόχρονα εξαφανίζονται και τα όργανα
της ταξικής κυριαρχίας, σε πρώτη σειρά η κρατική εξουσία. Όντας η ενσάρκωση της
ταξικής, κυριαρχίας η κρατική εξουσία σβήνει εφόσον σβήνουν και οι τάξεις: μαζί
της σβήνουν βαθμιαία κι όλες οι μορφές καταναγκασμού.
Η εξαφάνιση των τάξεων συνοδεύεται με την
εξάλειψη κάθε μονοπωλίου της μόρφωσης. Ο πολιτισμός γίνεται κοινό χτήμα και οι
παλιές ταξικές ιδεολογίες παραχωρούν τη θέση τους στην επιστημονική, υλιστική
κοσμοθεωρία. Σε μια τέτοια κατάσταση πραγμάτων γίνεται αδύνατη οποιαδήποτε
κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο και ανοίγεται τεράστιο έδαφος για την κοινωνική
επιλογή και την αρμονική ανάπτυξη όλων των ικανοτήτων που ενυπάρχουν στην
ανθρωπότητα.
Κανένας περιορισμός κοινωνικού χαρακτήρα δε
μπαίνει μπροστά στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Ούτε η ατομική
ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, ούτε οι ιδιοτελείς υπολογισμοί του κέρδους, ούτε
η αμάθεια των μαζών, που υποστηρίζεται τεχνητά, ούτε η φτώχεια τους, που
παρεμποδίζει την τεχνική πρόοδο στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία, ούτε τα τεράστια
μη παραγωγικά έξοδα δεν υπάρχουν στην κομμουνιστική κοινωνία. Η πιο σκόπιμη
χρησιμοποίηση των δυνάμεων της φύσης και των φυσικών όρων της παραγωγής στα
διάφορα μέρη του κόσμου, η εξάλειψη της αντίθεσης μεταξύ της πόλης και του
χωριού, αντίθεσης που είναι συνδεδεμένη με τη συστηματική καθυστέρηση της
αγροτικής οικονομίας και με το χαμηλό επίπεδο της τεχνικής της, η συνένωση σε
ανώτατο βαθμό της επιστήμης με την τεχνική των επιστημονικών ερευνών, με την
πρακτική εφαρμογή τους στην πιο πλατειά κοινωνική κλίμακα, η με σχέδιο οργάνωση
της πιο επιστημονικής δουλειάς, η εφαρμογή των πιο τελειοποιημένων μεθόδων
στατιστικής και διακανονισμού της οικονομίας πάνω σε σχέδιο, οι πολύ γρήγορα
αναπτυσσόμενες κοινωνικές ανάγκες - ισχυρότατοι εσωτερικοί κινητήρες όλου του
συστήματος - όλ' αυτά εξασφαλίζουν το ανώτατο όριο παραγωγικότητας της
κοινωνικής δουλειάς κι' απελευθερώνουν με τη σειρά τους την ανθρώπινη
δραστηριότητα για την πιο ισχυρή άνοδο της επιστήμης και της τέχνης.
Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της
παγκόσμιας κομμουνιστικής κοινωνίας δίνει τη δυνατότητα για την ευημερία όλων
των μαζών της ανθρωπότητας και για την ελάττωση στο ελάχιστο όριο του χρόνου,
που διαθέτει για την υλική παραγωγή και συνεπώς για μια πρωτοφανή στην ιστορία
άνθηση του πολιτισμού. Ο νέος αυτός πολιτισμός της ενωμένης για πρώτη φορά
ανθρωπότητας που εξάλειψε όλα και τα κάθε είδους κρατικά σύνορα, αντίθετα απ'
τον καπιταλισμό θα στηρίζεται στις σαφείς και ξεκάθαρες αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ
των ανθρώπων: Γι' αυτό: θα θάψει για πάντα κάθε μυστικισμό, θρησκεία, πρόληψη,
δεισιδαιμονία, και θα δώσει ισχυρή ώθηση για την ανάπτυξη της επιστημονικής
γνώσης που τα πάντα νικά. Το ανώτατο αυτό στάδιο του κομμουνισμού, όπου η
κομμουνιστική κοινωνία θα έχει πια αναπτυχθεί πάνω στη δική της βάση, όπου μαζί
με την ολόπλευρη ανάπτυξη των ανθρώπων θα έχουν αναπτυχθεί σε τεράστιο βαθμό και
οι κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις, όπου η κοινωνία θα έχει ήδη γράψει στη
σημαία της: «Ο καθένας σύμφωνα με τις ικανότητες του. στον καθένα σύμφωνα με τις
ανάγκες του!» - προϋποθέτει σαν προκαταρκτικό όριο ένα κατώτερο στάδιο
ανάπτυξης, το στάδιο του σοσιαλισμού. Αυτού η κομμουνιστική κοινωνία μόλις
βγαίνει, γεμάτη, απ' όλες τις απόψεις - οικονομική, ηθική και πνευματική άποψη -
με τα στίγματα της παλιάς κοινωνίας που απ' τους κόλπους της γεννιέται. Οι
παραγωγικές δυνάμεις του σοσιαλισμού δεν είναι ακόμα αρκετά αναπτυγμένες, ώστε
να εξασφαλίσουν το μοίρασμα των προϊόντων της δουλειάς σύμφωνα με τις ανάγκες,
τα προϊόντα κατανέμονται σύμφωνα τη δουλειά. Ο καταμερισμός της δουλειάς, δηλαδή
η ανάθεση ορισμένων λειτουργιών της δουλειάς σε ορισμένες ομάδες προσώπων, δεν
έχει ακόμα εξαλειφθεί και ιδιαίτερα δεν έχει ακόμα εξαλειφθεί βασικά η αντίθεση
μεταξύ της διανοητικής και σωματικής δουλειάς. Υπάρχουν ακόμα, παρά την εξάλειψη
των τάξεων, υπολείμματα του παλιού χωρισμού της κοινωνίας σε τάξεις, και συνεπώς
και υπολείμματα της κρατικής εξουσίας του προλεταριάτου, του εξαναγκασμού και
του δικαίου. Παραμένουν συνεπώς ορισμένα ίχνη ανισότητας που δεν έχουν ακόμα
εκλείψει. Δεν εξαλείφθηκε, κι' ακόμα δεν υπερνικήθηκε ολοκληρωτικά η αντίθεση
μεταξύ της πόλης και του χωριού. Καμιά όμως κοινωνική δύναμη δεν υπερασπίζει και
δεν προστατεύει όλ' αυτά τα υπολείμματα της παλιάς κοινωνίας. Συνδεμένα με
ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, τα υπολείμματα αυτά
εξαλείφονται στο μέτρο που η απελευθερωμένη απ' τα δεσμά του καπιταλιστικού
καθεστώτος ανθρωπότητα, υποτάσσει με γρήγορο ρυθμό τις δυνάμεις της φύσης,
αναμορφώνει τον εαυτό της στο πνεύμα του κομμουνισμού και περνά απ' το
σοσιαλισμό στον πλήρη κομμουνισμό.
Η μεταβατική περίοδος και η κατάχτηση της
εξουσίας απ' το προλεταριάτο
Μεταξύ της κεφαλαιοκρατικής και τη
κομμουνιστικής κοινωνίας βρίσκεται η περίοδος του επαναστατικού μετασχηματισμού
της μιας κοινωνίας στην άλλη. Στην περίοδο αυτή αντιστοιχεί και η πολιτική
μεταβατική περίοδος, όπου το κράτος δεν μπορεί να είναι παρά επαναστατική
διχτατορία του προλεταριάτου. Το πέρασμα απ' την παγκόσμια διχτατορία του
ιμπεριαλισμού στην παγκόσμια διχτατορία του προλεταριάτου περιλαμβάνει μια
μακρόχρονη περίοδο πάλης του προλεταριάτου, γεμάτη από νίκες και ήττες του,
περίοδο συνεχιζόμενης γενικής κρίσης των καπιταλιστικών σχέσεων κι' ανάπτυξης
των σοσιαλιστικών επαναστάσεων, δηλαδή των εμφυλίων πολέμων του προλεταριάτου
κατά της κεφαλαιοκρατίας, περίοδο εθνικών πολέμων και αποικιακών εξεγέρσεων, που
μη όντας αυτά καθ" εαυτό σοσιαλιστικά κινήματα του επαναστατικού προλεταριάτου,
γίνονται αντικειμενικά συνθετικά μέρη της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης,
εφ' όσον υποσκάπτουν την κυριαρχία του ιμπεριαλισμού, περίοδο που περιλαμβάνει
την ταυτόχρονη συνύπαρξη των καπιταλιστικών και σοσιαλιστικών
κοινωνικοοικονομικών συστημάτων μέσα στην παγκόσμια οικονομία, των «ειρηνικών»
τους σχέσεων και της ένοπλης τους πάλης, περίοδο σχηματισμού της Ενωσης των
Σοσιαλιστικών Σοβιετικών κρατών, περίοδο πολέμων των ιμπεριαλιστικών κρατών
ενάντια τους. περίοδο πιο στενής σύνδεσης των σοσιαλιστικών κρατών με τους
αποικιακούς λαούς, κλπ. Η ανισομέρεια της οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης
είναι απόλυτος νόμος του καπιταλισμού. Η ανισομέρεια αυτή δυναμώνει και οξύνεται
ακόμα περισσότερο στην εποχή του ιμπεριαλισμού. Από δω βγαίνει ότι η παγκόσμια
επανάσταση του προλεταριάτου δεν μπορεί να θεωρείται ταυτόχρονη και παγκόσμια
ενιαία πράξη. Από δω βγαίνει ότι είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού, στις αρχές
σε μερικές, ακόμα και σε μια ξεχωριστά κεφαλαιοκρατική χώρα. Μα κάθε τέτοια νίκη
του προλεταριάτου επεκτείνει τη βάση της παγκόσμιας επανάστασης και συνεπώς
οξύνει ακόμα περισσότερο τη γενική κρίση του καπιταλισμού. Το καπιταλιστικό
σύστημα στο σύνολο του τραβάει έτσι στην ολοκληρωτική του χρεοκοπία. Η
διχτατορία του χρηματιστικού κεφαλαίου εξαφανίζεται, αφήνοντας τη θέση της στη
διχτατορία του προλεταριάτου.
Αν οι αστικές επαναστάσεις συνίσταντο στην
πολιτική μόνο απελευθέρωση του συστήματος που είχε πια διαμορφωθεί και που
κυριαχούσε κι' άν μεταβιβάζανε οικονομικά την εξουσία απ' τα χέρια μιας τάξης
εκμεταλλευτών στα χέρια άλλης τάξης εκμεταλλευτών, όμως η επανάσταση του
προλεταριάτου συνίσταται στη βίαια επέμβαση του στο πεδίο των σχέσεων
ιδιοχτησίας της αστικής κοινωνίας, στην απαλλοτρίωση των εκμεταλλευτριών τάξεων
και στο πέρασμα της εξουσίας στην τάξη, που βάζει για καθήκον της τη ριζική
αναδιοργάνωση των οικονομικών βάσεων της κοινωνίας και την εξάλειψη κάθε
εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αν όμως οι αστικές επαναστάσεις έθεσαν τέρμα
στην πολιτική κυριαρχία της φεουδαρχικής αριστοκρατίας σε όλο τον κόσμο μόνο σε
διάστημα εκατονταετηρίδων, τσακίζοντας την κυριαρχία αυτή σε σειρά ξεχωριστών
επαναστάσεων, η παγκόσμια επανάσταση του προλεταριάτου, αν και δεν είναι καθόλου
ταυτόχρονη πράξη, αν και περιλαμβάνει ολόκληρη εποχή, μολαταύτα θα μπορέσει,
χάρη στην πιο στενή σύνδεση, να εκπληρώσει το καθήκον της σε πιο σύντομο χρονικό
διάστημα. Μόνο μετά την πλέρια παγκόσμια νίκη του προλεταριάτου και τη στερέωση
της εξουσίας του σ' όλο τον κόσμο θα επακολουθήσει μακρόχρονη εποχή εντατικής
ανοικοδόμησης της παγκόσμιας σοσιαλιστικής οικονομίας.
Η κατάχτηση της εξουσίας απ' το προλεταριάτο
αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη των σοσιαλιστικών μορφών της οικονομίας και
για την εκπολιτιστική ανάπτυξη του προλεταριάτου, που διαπλάσσει τη δική του
φύση, που γίνεται ο καθοδηγητής της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα της ζωής, που
τραβάει στην πορεία αυτή του μετασχηματισμού και τις υπόλοιπες τάξεις και με τον
τρόπο αυτό δημιουργεί το έδαφος για την εξαφάνιση των τάξεων γενικά.
Στην πάλη για τη δικτατορία του προλεταριάτου
και για τον κατοπινό μετασχηματισμό του κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος, ενάντια στο
μπλοκ των τσιφλικάδων και καπιταλιστών οργανώνεται η συμμαχία των εργατών και
αγροτών κάτω απ' την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία των εργατών, συμμαχία, που
είναι η βάση της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Η μεταβατική περίοδος στο σύνολο της
χαρακτηρίζεται με την αμείλικτη κατάπνιξη της αντίστασης των εκμεταλλευτών, με
την οργάνωση της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, με τη μαζική ανάπλαση των ανθρώπων
στο πνεύμα του σοσιαλισμού, με τη βαθμιαία εξαφάνιση των τάξεων.
Μόνο εκπληρώνοντας τα μεγάλα αυτά ιστορικά
καθήκοντα η κοινωνία της μεταβατικής περιόδου αρχίζει να μετατρέπεται σε
κοινωνία κομμουνιστική.
Ετσι η δικτατορία του παγκόσμιου προλεταριάτου
είναι η αποφασιστική προϋπόθεση για το πέρασμα της καπιταλιστικής οικονομίας σε
οικονομία σοσιαλιστική. Η δικτατορία αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σαν
αποτέλεσμα της νίκης του σοσιαλισμού σε χώρες, είτε σε ομάδες χωρών, όταν οι
νέες προλεταριακές δημοκρατίες, που μόλις σχηματίζονται, ενώνονται σε μια
ομοσπονδιακή ένωση με κείνες που ήδη υπάρχουν, όταν το δίχτυο των ομοσπονδιακών
αυτών ενώσεων μεγαλώνει, περιλαμβάνοντας και τις αποικίες που απελευθερώνονται
από το ζυγό του ιμπεριαλισμού, όταν η Ομοσπονδία των τέτοιων δημοκρατιών γίνει
στο τέλος Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών του Κόσμου, που
πραγματοποιεί την ένωση της ανθρωπότητας κάτω απ' την ηγεμονία του παγκόσμιου
κρατικά οργανωμένου προλεταριάτου.
Η κατάκτηση της εξουσίας απ' το προλεταριάτο
δεν είναι ειρηνική «κατάχτηση» της έτοιμης αστικής κρατικής μηχανής με την
εξασφάλιση της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο.
Η κεφαλαιοκρατία εφαρμόζει κάθε μέσο βίας και
τρομοκρατίας για να διαφυλάξει και να στερεώσει τη ληστρική της ιδιοκτησία και
την πολιτική της κυριαρχία. Η μπουρζουαζία, όπως και στα περασμένα χρόνια η
φεουδαρχική αριστοκρατία, δεν μπορεί να παραχωρήσει την ιστορική της θέση στη
νέα τάξη χωρίς την πιο απεγνωσμένη και την πιο λυσσασμένη πάλη. Γι' αυτό η βία
της κεφαλαιοκρατίας μπορεί να τσακιστεί μόνο με την αποφασιστική χρησιμοποίηση
της βίας του προλεταριάτου. Η κατάκτηση της εξουσίας απ' το προλεταριάτο είναι η
βίαιη καταστροφή της κεφαλαιοκρατικής εξουσίας, η συντριβή της καπιταλιστικής
κρατικής μηχανής (αστικός στρατός, αστυνομία, γραφειοκρατική ιεραρχία,
δικαστήρια, κοινοβούλιο, κλπ.) και η αντικατάσταση της με νέα όργανα
προλεταριακής εξουσίας, που είναι πρώτ' απ' όλα όργανα κατάπνιξης των
εκμεταλλευτών.
Η δικτατορία του προλεταριάτου και η
Σοβιετική της μορφή
Η πιο ανταποκρινόμενη στους σκοπούς της μορφή
προλεταριακής κρατικής εξουσίας είναι, όπως απέδειξε η πείρα της Οκτωβριανής
Επανάστασης, του 1917 και της Ουγγρικής Επανάστασης, που επέκτειναν απεριόριστα
την πείρα της παρισινής Κομμούνας του 1871, ο νέος τύπος κράτους, βασικά
διαφορετικός απ' το αστικό κράτος, όχι μόνον απ' την ταξική του ουσία, αλλά κι
απ' την εσωτερική του συγκρότηση - δηλαδή: ο τύπος του Σοβιετικού κράτους.
Αυτός ακριβώς ο τύπος, που ξεφυτρώνει άμεσα
απ' το πιο πλατύ μαζικό κίνημα των εργαζομένων, εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη
δραστηριότητα των μαζών και συνεπώς και τις μεγαλύτερες εγγυήσεις για την τελική
νίκη.
Το κράτος Σοβιετικού τύπου, όντας η ανώτερη
μορφή δημοκρατίας, συγκεκριμένα της προλεταριακής Δημοκρατίας, αντιπαρατάσσεται
ξεκάθαρα στην αστική δημοκρατία, που αποτελεί μασκαρεμένη μορφή της αστικής
δικτατορίας. Το Σοβιετικό κράτος του προλεταριάτου είναι η δικτατορία του, η
μονοπωλιακή του εξουσία.
Αντίθετα απ' την αστική δημοκρατία το
Σοβιετικό κράτος διακηρύσσει ανοιχτά τον ταξικό του χαρακτήρα, θέτει ανοιχτά για
καθήκον του την κατάπνιξη των εκμεταλλευτών προς το συμφέρον της τεράστιας
πλειοψηφίας του πληθυσμού. Στερεί στους ταξικούς του εχθρούς τα πολιτικά τους
δικαιώματα, και μπορεί κάτω από ιδιαίτερες, ιστορικά διαμορφωμένες συνθήκες, να
δώσει μια σειρά προσωρινά πλεονεχτήματα στο προλεταριάτο με σκοπό τη στερέωση
του καθοδηγητικού του ρόλου σε σύγκριση με την κομματιασμένη μικροαστική
αγροτιά. Αφοπλίζοντας και καταπνίγοντας τους ταξικούς του εχθρούς, το
προλεταριακό κράτος θεωρεί ταυτόχρονα αυτή τη στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων
και κάποιο περιορισμό της ελευθερίας σαν προσωρινά μέτρα πάλης ενάντια στις
απόπειρες των εκμεταλλευτών να υπερασπίσουν είτε ν' ανακτήσουν τα προνόμια τους.
Το Σοβιετικό κράτος αναγράφει στη σημαία του,
ότι το προλεταριάτο κρατά στα χέρια του την εξουσία όχι για να τη διαιωνίσει,
όχι ξεκινώντας απ' τα συντεχνιακά και στενά επαγγελματικά του συμφέροντα, αλλά
για να ενώσει ολοένα και περισσότερο τις καθυστερημένες και διασκορπισμένες
μάζες των προλετάριων και μισοπρολετάριων της υπαίθρου και τους εργαζόμενους
αγρότες με τα πιο πρωτοπόρο στρώματα των εργατών, υπερνικώντας βαθμιαία και
συστηματικά τον ταξικό χωρισμό γενικά. Όντας η μορφή της ένωσης και οργάνωσης
των μαζών κάτω απ' την καθοδήγηση του προλεταριάτου, τα Σοβιέτ στην πράξη
τραβούν στην πάλη και στην ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού τις πιο πλατειές μάζες
των προλετάριων, των αγροτών και όλων των εργαζομένων, τους τραβούν στην
πραχτική διοίκηση του κράτους, στηρίζονται σε όλη τη δουλειά στις μαζικές
οργανώσεις της εργατικής τάξης, πραγματοποιούν μια πλατειά δημοκρατία ανάμεσα
στους εργαζόμενους, βρίσκονται πιο κοντά στις μάζες από κάθε άλλη μορφή
εξουσίας. Το δικαίωμα της επανεκλογής των αντιπροσώπων, το δικαίωμα της
ανάκλησης τους, η συνένωση της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, οι εκλογές
όχι κατά εκλογική περιφέρεια αλλά με βάση την παραγωγή, (εργοστάσια, εργαστήρια,
κλπ.), όλ' αυτά εξασφαλίζουν στην εργατική τάξη και στις πλατειές μάζες των
εργαζομένων, που καθοδηγούνται απ' αυτήν, τη συστηματική, διαρκή και δραστήρια
συμμετοχή τους σ' όλες τις κοινωνικές υποθέσεις � οικονομικές, πολιτικές,
στρατιωτικές, εκπολιτιστικές - και με τον τρόπο αυτό χαράζουν μια βαθιά διαφορά
μεταξύ της αστικοκοινοβουλευτικής δημοκρατίας και της σοβιετικής δικτατορίας του
προλεταριάτου.
Η αστική δημοκρατία με την τοπική ισότητα
μπροστά στο νόμο στηρίζεται στην κατάφωρη ταξική ανισότητα στο ολικό οικονομικό
πεδίο. Θεωρώντας εντελώς απαραβίαστο, υπερασπίζοντας και ενισχύοντας το
μονοπώλιο της τάξης των κεφαλαιοκρατών και των μεγάλων γαιοκτημόνων πάνω στα
αποφασιστικά μέσα παραγωγής, η αστική δημοκρατία μετατρέπει έτσι τις
εκμεταλλευόμενες τάξεις, και σε πρώτη γραμμή για το προλεταριάτο, την τυπική
ισότητα μπροστά στο νόμο, τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, που στην
πράξη υφίστανται τους πιο συστηματικούς περιορισμούς, σε νομικό φανταστικό
πλάσμα και συνεπώς σε μέσο εξαπάτησης και υποδούλωσης των μαζών. Η λεγόμενη
δημοκρατία, εκφράζοντας την πολιτική κυριαρχία της κεφαλαιοκρατίας. είναι γι'
αυτό καπιταλιστική δημοκρατία. Το Σοβιετικό κράτος, στερώντας τις
εκμεταλλευτικές τάξεις απ' τα μέσα της παραγωγής και μονοπωλώντας τα μέσα αυτά
στα χέρια του προλεταριάτου σαν κυρίαρχης τάξης, εγγυάται προ παντός και πρώτ'
απ' όλα τους υλικούς όρους πραγματοποίησης των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης
και των εργαζομένων γενικά, εξασφαλίζοντας σπίτια και κοινωνικά χτίρια,
τυπογραφεία, μέσα μετακίνησης, κλπ. για την εργατική τάξη.
Στον τομέα των γενικών πολιτικών δικαιωμάτων
το Σοβιετικό κράτος, στερώντας τους εχθρούς του λαού και τους εκμεταλλευτές, απ'
αυτά τα δικαιώματα, εξαλείφει για πρώτη φορά μέχρι τέλους την ανισότητα των
πολιτών, που μέσα στα εκμεταλλευτικά συστήματα βασίζεται στη διαφορά του φύλου,
της θρησκείας, της εθνότητας, πραγματοποιεί στον τομέα αυτό τέτοια ισότητα, που
δεν εφαρμόστηκε σε καμιά αστική χώρα, ταυτόχρονα και εδώ η διχτατορία του
προλεταριάτου δημιουργεί σταθερά την υλική βάση, που επιτρέπει να
πραγματοποιηθεί στην πράξη αυτή η ισότητα, τέτοια είναι τα μέτρα για την
απολύτρωση της γυναίκας, η εκβιομηχάνιση των πρώην αποικιών, κλπ.
Η σοβιετική δημοκρατία είναι έτσι
δημοκρατία προλεταριακή, δημοκρατία των εργαζομένων μαζών, δημοκρατία ενάντια
στους εκμεταλλευτές.
Το Σοβιετικό κράτος εφαρμόζει τον πλήρη
αφοπλισμό της μπουρζουαζίας και τη συγκέντρωση των όπλων στα χέρια του
προλεταριάτου, είναι κράτος του εξοπλισμένου προλεταριάτου. Η οργάνωση των
ενόπλων δυνάμεων γίνεται με βάση την ταξική αρχή, που απ' αυτήν εμπνέεται όλο το
καθεστώς της προλεταριακής δικτατορίας και που εξασφαλίζει τον καθοδηγητικό ρόλο
στο βιομηχανικό προλεταριάτο. Η οργάνωση αυτή, στηριζόμενη πάνω στην
επαναστατική πειθαρχία, εξασφαλίζει ταυτόχρονα μια διαρκή και στενότατη σύνδεση
των αγωνιστών του κόκκινου στρατού και στόλου με τις εργαζόμενες μάζες, τη
συμμετοχή τους στη διοίκηση της χώρας και στην ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Η δικτατορία του προλεταριάτου και η
απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών
Το νικηφόρο προλεταριάτο χρησιμοποιεί
την εξουσία που κατάχτησε σαν μοχλό της οικονομικής επανάστασης, δηλαδή του
επαναστατικού μετασχηματισμού των σκέσεων ιδιοκτησίας του καπιταλισμού σε
σχέσεις σοσιαλιστικού τρόπου παραγωγής. Αφετηρία της μεγάλης αυτής οικονομικής
επανάστασης είναι η απαλλοτρίωση των τσιφλικάδων και των κεφαλαιοκρατών, δηλαδή
η μετατροπή της μονοπωλιακής ιδιοκτησίας της κεφαλαιοκρατίας σε ιδιοκτησία του
προλεταριακού κράτους.
Η διχτατορια του προλεταριάτου και οι
τάξεις.
Η δικτατορία του προλεταριάτου είναι συνέχιση
της ταξικής του πάλης κάτω από νέες συνθήκες. Η δικτατορία του προλεταριάτου
είναι πεισματώδικη πάλη, αιματηρή και αναίμακτη, βίαιη και ειρηνική, πολεμική
και οικονομική, διαπαιδαγωγική και διοικητική, ενάντια στις δυνάμεις και
παραδόσεις της παλιάς κοινωνίας, ενάντια στα υπολείμματα των εκμεταλλευτικών
τάξεων μέσα στη χώρα, ενάντια στα βλαστάρια της νέας μπουρζουαζίας, που
ξεφυτρώνουν με βάση την εμπορευματική παραγωγή, που δεν έχει ακόμα εκτοπιστεί.
Μέσα στις συνθήκες της εξάλειψης του εμφυλίου
πολέμου συνεχίζεται η πεισματώδικη ταξική πάλη κάτω από νέες μορφές, πρώτα απ'
όλα κάτω απ' τη μορφή της πάλης μεταξύ των υπολειμμάτων των παλιών οικονομικών
μορφών και των νέων τους βλασταριών απ' τη μια μεριά, και των σοσιαλιστικών
μορφών της κοινωνίας απ' την άλλη. Οι μορφές πάλης μεταβάλλονται σε διαφορετικά
στάδια της σοσιαλιστικής ανάπτυξης, και η πάλη αυτή μπορεί στα πρώτα της στάδια
κάτω από ορισμένες συνθήκες να οξύνεται.
Ανασύνταξη, Αρ. Φύλ. 56 15-28 Φλεβάρη 1999
