21/8/1946
Κύριε Πρόεδρε,
Κύριοι Αντιπρόσωποι,
Εκ μέρους του λαού της Αλβανίας και της κυβέρνησης του, χαιρετίζω το Συνέδριο του Παρισιού, επιθυμώντας για αυτό την πλήρη επιτυχία στο ευγενές του έργο.
Θεωρώ καθήκον μου επίσης να χαιρετήσω την Γαλλική κυβέρνηση και τον ηρωικό Γαλλικό λαό, και να τον ευχαριστήσω για την παραδοσιακή φιλοξενία του.
Έπειτα από αυτόν τον ασύγκριτα άγριο πόλεμο, κατά την διάρκεια του οποίου τα πολιτισμένα έθνη, που η ίδια τους η ύπαρξη απειλήθηκε από τον Γερμανικό Ναζισμό και τον Ιταλικό Φασισμό, έριξαν τον εαυτό τους στην τρομερή σύγκρουση με το μοναδικό σλόγκαν: "Νίκη η θάνατος", έχουμε φτάσει σε αυτό το υψηλού επιπέδου συνέδριο, που πρέπει να εξασφαλίσει την διαρκή ειρήνη η οποία είναι τόσο πολύ επιθυμητή. Τα πολιτισμένα έθνη διεξήγαγαν έναν απελευθερωτικό πόλεμο, και τώρα βρίσκονται σε αγωνιώδη αναμονή για να εδραιωθεί αυτή η ειρήνη σύμφωνα με τις αρχές και τα ιδανικά για τα οποία εκατομμύρια ανθρώπων έδωσαν τη ζωή τους, για να εξασφαλίσει η ανθρωπότητα ένα ευτυχισμένο μέλλον και γνήσια δικαιοσύνη.
Το Συνέδριο του Παρισιού έχει συγκληθεί για να εκπονήσει τις συνθήκες ειρήνης μεταξύ των πρώην συμμαχικών χωρών και των δορυφόρων της Γερμανίας, και να θέσει τέρμα στην επιθετικότητα διασφαλίζοντας υγιείς σχέσεις μεταξύ των λαών που λατρεύουν την ειρήνη, πρόθυμοι για την ελευθερία, την δικαιοσύνη, και την δημοκρατία.
Για το σκοπό αυτό, η Αλβανία, επίσης, έχει προσκληθεί να υποβάλει την άποψη της σε σχέση με τη Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία. Ωστόσο, η Αλβανία θεωρεί ότι η απόφαση να μην προσκληθεί ως συμμετέχων σε αυτό το Συνέδριο ήταν άδικη. Ο Αλβανικός λαός ήταν ο πρώτος που σήκωσε τα όπλα κατά των Ιταλών φασιστών, οι οποίοι είχαν φέρει τον πυρσό για να βάλουν την Ευρώπη στις φλόγες, και έπαψε τον αγώνα του μόνο όταν η Χιτλερική Γερμανία νικήθηκε. Άξιζαν μεγαλύτερη δικαιοσύνη.
Ο Αλβανικός λαός, στις μαχητικές του παραδόσεις για ειρήνη και ανεξαρτησία, και πιστός μέχρι το τέλος στον συμμαχικό σκοπό , από τις 7 Απριλίου, 1939 μέχρι την ημέρα της νίκης, μην αποφεύγοντας καμία θυσία. Η Αλβανία κατέστησε μια σημαντική και μη περιθωριοποιημένη συμβολή σε αιματοχυσία για τον κοινό σκοπό. Η μάχη της Αλβανίας της κέρδισε το δικαίωμα να συμμετάσχει σε αυτό το Συνέδριο, με τον ίδιο τίτλο και τα ίδια δικαιώματα όπως εκείνα των είκοσι ένα νικηφόρων εθνών.
Το μικρό Αλβανικό έθνος, μόνο και ανυπεράσπιστο, ήταν το πρώτο θύμα της Ιταλικής επιθετικότητας. Η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι επιτέθηκε στην χώρα μας, στις 7 Απριλίου, 1939, έτσι επίσπευσε την αρπακτική πολιτική της επεκτατικότητας που πεισματάρικα επιδίωκε κατά την χώρα μας για μισό αιώνα.
Ο πολιτισμένος κόσμος θυμάται εκείνη την μαύρη Παρασκευή κατά το έτος 1939, όταν 173 πολεμικά πλοία μετακινήθηκαν στα λιμάνια μας, 600 βομβαρδιστικά βρυχήθηκαν στους ουρανούς μας, και πάνω 50,000 φαντάροι οπλισμένοι σαν αστακοί έριξαν τους εαυτούς τους σαν λύκοι στον μικρό μας αλλά γενναίο λαό. Οι Ιταλοί φασίστες ήθελαν να μας αιχμαλωτίσουν, να μας συντρίψουν, να μας ληστέψουν για πάντα από την λευτεριά μας και ανεξαρτησία μας και να μας υποδουλώσουν. Μα οι φασίστες του Μουσολίνι κάναν λάθος στον υπολογισμό τους. Οι Αλβανοί δεν είναι το είδος ανθρώπων οι οποίοι υπομένουν την δουλεία. Η ιστορία μας είναι η απόδειξη αυτού: τα βουνά μας και τα δάση μας είναι γεμάτα με τους ήχους από τους ηρωικούς αγώνες των προγόνων μας, που πολέμησαν έντονα για αιώνες κατά τους καταπιεστές τους.
Στο 1939, ενώ η Ευρώπη στέκονταν στη σιωπή, οι γιοί της χώρας μας έπεφταν στο πεδίο της τιμής για έναν δίκαιο σκοπό ο οποίος, πριν από καιρό, θα γίνονταν ο σκοπός όλης της ανθρωπότητας.
Οι Ιταλοί φασίστες μπορεί να εισέβαλαν στην χώρα μας, αλλά δεν θα μπορούσαν ποτέ να μας συντρίψουν. Τα οστά μας ήταν μετριασμένα από τα βάσανα που είχαν ταράξει την χώρα μας ανά τους αιώνες.
Εντελώς μόνοι μας, αντιμέτωποι με έναν αδίστακτο εχθρό, κρατήσαμε το κεφάλι μας όρθιο μέσα στην καταιγίδα, και είχαμε διακηρύξει πόλεμο χωρίς έλεος στον εχθρό. Τα βουνά, οι πεδιάδες και κοιλάδες, οι πόλεις και τα χωριά μας μαρτυρούν για τον ηρωικό αγώνα του λαού μου, ο οποίος είναι ζηλότυπος για την ανεξαρτησία και ελευθερία του, και θα προτιμούσε να πεθάνει με τα όπλα στο χέρι από το να σκύψει το κεφάλι του στην υποτέλεια.
Δεκαπέντε χιλιάδες Αλβανοί εθελοντές πολέμησαν ηρωικά στο Δυρράχιο, την Αυλώνα, τους Σαράντα, και το Σενγκτζίν καθώς και στο εσωτερικό της χώρας, κατά του μισητού κατακτητή. αλλά τι θα μπορούσε αυτό το μικρό έθνος να κάνει, με τόσα λίγα όπλα και τόσα λίγα πυρομαχικά, κατά ενός τέτοιου εχθρού; Όμως, παρά το γεγονός ότι η χώρα ήταν κατειλημμένη, ο λαός μας ποτέ δεν θεώρησε τον εαυτό του νικημένο. Με το κεφάλι σηκωμένο και ακλόνητη θέληση, ακολουθήσαμε τον δρόμο της ταλαιπωρίας και της δόξας. Ήμασταν σίγουροι για την νίκη, διότι ο σκοπός μας ήταν δίκαιος.
Μετά τις αιματηρές ημέρες του Απριλίου, η αντίσταση συνέχισε και μεγάλωσε; 3,000 ένοπλοι Αλβανοί πήραν τα βουνά, τα αιώνια φρούρια του λαού μας. Ολόκληρος ο λαός γνώριζε τους κινδύνους και τις θυσίες της ηρωικής πράξης που επιχειρούσαν, αλλά την ίδια στιγμή γνώριζαν επίσης πώς το πεπρωμένο τους, η ίδια τους η ύπαρξη, θα αποφασίζονταν σε αυτές τις μάχες. Στις πόλεις, αιματηρές εκστρατείες ενάντια στους κατακτητές ακολούθησαν δυνατά ή μία την άλλη; Οι άνδρες μας έπεφταν κάτω από τις σφαίρες των πολυβόλων του εχθρού καθώς προσπαθούσε να σπάσει την αντίσταση μας.
Από τις πόλεις και τα χωριά, από τους δρόμους και τα σοκάκια, οι Αλβανοί αντάρτες έριξαν τους εαυτούς τους στον εχθρό για να σαμποτάρουν την στρατιωτική του μηχανή, να επιτεθούν σε δρόμους, μεταγωγικά, και γέφυρες, να ανατινάξουν αποθήκες πυρομαχικών και να σκοτώσουν κατασκόπους, αξιωματικούς, και συνεργάτες. Ήταν ένας ανελέητος πόλεμος. οι Ιταλοί απάντησαν με μία κυριαρχία τρόμου στις πόλεις και τα χωριά. οι φυλακές γέμισαν με πατριώτες; δεκάδες Αλβανοί κρεμάστηκαν και χιλιάδες παραπάνω είχαν εξορισθεί στα νησιά του θανάτου του Λιπάρι, του Βεντοτένε, και αλλού.
Αλλά όλος αυτός ο τρόμος, αυτές οι κρεμάλες και οι πυροβολισμοί, απλώς αύξησαν το μίσος του λαού μας για τους Ιταλούς φασίστες και τους υποκίνησε για να πολεμήσουν. Όταν οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Ελλάδα, η τολμηρές και ισχυρές ένοπλες ενέργειες των Αλβανών ήταν μια μεγάλη βοήθεια για να το ελληνικό λαό που υπέφεραν την ίδια μοίρα όπως εμείς. Ήμασταν δεσμευμένοι μεταξύ μας από τον ίδιο ατυχία, που προκλήθηκε από τον κοινό μας εχθρό. Κατά μήκος των δρόμων του Δυρραχίου, της Τίρανα, και του Αργυρόκαστρου, οι Αλβανοί αντάρτες επιτέθηκαν στις Ιταλικές στρατιωτικές συνοδείες που κατευθύνονταν για το Ελληνικό μέτωπο.
Βλέποντας καθαρά τον κίνδυνο που τους απειλούσε, οι Ιταλοί και οι Αλβανικοί Κουίσλινγκς υπερδιπλασίασαν τις προσπάθειες τους και ενέτειναν την τρομοκρατία τους. Τα βουνά ήταν γεμάτα από αντάρτες, οργανωμένοι σε τακτικούς σχηματισμούς, οι οποίοι έκαναν ακατάπαυστες επιθέσεις στον εχθρό.
Σε αντίποινα, εκατοντάδες χωριά κάηκαν, αλλά εμείς υπερασπίσαμε τις απελευθερωμένες περιοχές ίντσα με ίντσα. Οι Ιταλοί ήταν υποχρεωμένοι να λάβουν καταφύγιο στην πόλεις, επειδή τα βουνά δεν ήταν τόσο καλό για την υγεία τους. Οι Κουίσλινγκ κυβερνήσεις, κάτω από Ιταλική κυριαρχία, έπεφταν και αντικαταστούνταν κάθε δέκα μήνες. Ο Αλβανικός λαός έκανε την ζωή αδύνατη τόσο για εκείνους όσο και τα αφεντικά τους. Αυτό έδειξε τον μεγάλο ωκεανό που χώριζε τους Κουίσλινγκ από τον Αλβανικό λαό.
Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας και την κατοχή της χώρας από τα Γερμανικά στρατεύματα που ήρθαν από την Ελλάδα, ο Αλβανικός λαός έκλεισε τις γραμμές του ακόμα πιο σφιχτά επειδή ήξερε ότι είχε να κάνει με ένα άλλον άγριο, αιμοδιψή εχθρό.
Από τη στιγμή που μπήκαν στην Αλβανία, οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από τους αντάρτικους σχηματισμούς κατά μήκος της λεωφόρου Μπεράτ-Κορυτσά. Δεκάδες φορτηγά κάηκαν, και εκατοντάδες Γερμανοί σκοτώθηκαν. Ως αντίποινα, οι Γερμανοί ισοπέδωσαν το χωριό Μπορόβα, και δολοφόνησαν τους πάντες σε αυτό: γυναίκες, γέρους, και παιδιά. Με στόχο να μας εξολοθρεύσουν, οι Γερμανοί τοποθέτησαν δύο μεγάλες επιθέσεις. Τέσσερα Γερμανικά αλπικά τμήματα, ειδικοί στο να πολεμούν αντάρτες, ρίχτηκαν μέσα εναντίον μας. Ήμασταν στη μέση του χειμώνα, χωρίς τροφή, χωρίς μπότες, αλλά οι αντάρτες πολέμησαν γενναία και αναδύθηκαν νικηφόροι.
Όταν οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, οι σύμμαχοι μας, προσγειώθηκαν στην Γαλλία, εμείς πολεμούσαμε μανιωδώς ενάντια σε τέσσερα Γερμανικά τμήματα. Αισθανθήκαμε υπερήφανοι, σε αυτήν την ματωμένη σύγκρουση, για να κάνουμε το καθήκον μας απέναντι στους συμμάχους και τον φιλικό Γαλλικό λαό.
Ο πόλεμος του Αλβανικού λαού ενάντια στους Γερμανούς στέφθηκε με την ηρωική μάχη των Τιράνων, όπου παλέψαμε μέρα και νύχτα για 19 ημέρες μέχρι το τέλος, από δρόμο σε δρόμο, από σπίτι σε σπίτι, απελευθερώνοντας κάθε ίντσα από την πρωτεύουσα μας, θυσιάζοντας τους καλύτερους μας μαχητές, αλλά σκοτώνοντας χιλιάδες Γερμανούς. Τα απομεινάρια του Γερμανικού στρατού προσπάθησαν να μπουν μέσα για να βοηθήσουν το πολιορκημένο τάγμα στα Τίρανα, αλλά ξεκληρίστηκαν στο πέρασμα Κρράβα. Ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός είχε λάβει από το Γενικό Επιτελείο Στρατού μας μία ξεκάθαρη εντολή να μην αφήσουν τους Γερμανούς να περάσουν τα σύνορα της Αλβανίας, αλλά να τους εξολοθρεύσουν σε Αλβανικό έδαφος.
Αυτό ήταν το πώς εμείς κατανοούσαμε την μεγάλη αντιφασιστική συμμαχία, αυτό ήταν το πώς εμείς κατανοούσαμε την πίστη προς τον συμμαχικό σκοπό.
Με την αναχαίτιση των Γερμανικών στρατευμάτων έξω από τα σύνορα μας, στο Γιουγκοσλαβικό έδαφος του Μαυροβουνίου, του Σαντζάκ, και Ερζεγοβίνης, είναι άλλη μία καθαρή απόδειξη για όσους θέλουν πραγματικά να ξέρουν και έχουν την καρδιά να αισθανθούν πόσο μεγάλες ήταν οι θυσίες του μικρού μας έθνους.
Για περισσότερο από πέντε χρόνια ο Αλβανικός λαός πολέμησε τους Ιταλούς και Γερμανούς φασίστες κατακτητές καθώς και τους Αλβανούς τους χαφιέδες. Οργανωμένοι στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, πολέμησαν ένα άνισο αλλά αποφασιστικό πόλεμο. Αντιμετωπίζοντας την πείνα και το κρύο, αλλά οπλισμένοι με θάρρος και ακλόνητη θέληση στις δικές τους δυνάμεις και σε εκείνες των συμμάχων, βάδισαν προς τα εμπρός με τόλμη προς τον στόχο, την απελευθέρωση της Αλβανίας και την καταστροφή του φασισμού.
Η Αλβανία έγινε προπύργιο του αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Ο απελευθερωτικός μας πόλεμος αναγνωρίστηκε και στο εξωτερικό. Τον Δεκέμβριο του 1942 Οι κύριοι. Ίντεν, Χάλ, και Μολότοφ έστειλαν τα συγχαρητήρια τους στον Αλβανικό λαό για την αντίσταση του, η οποία του εξασφάλισε την ανεξαρτησία του, και συνέβαλαν προς το κοινό αγώνα.
Ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός, ο οποίος προέκυψε από τις πρώτες αντάρτικες μονάδες, οργανώθηκε και ενοποιήθηκε μέσω άγριων μαχών, και έγινε ένας ισχυρός και γενναίος στρατός. Κατέστρεψε την στρατιωτική πολεμική μηχανή του εχθρού και κατέλαβε τα όπλα του, με τα οποία θριάμβευσε. Αντιμετώπισε με επιτυχία τις μεγάλες εκστρατείες που οργανώθηκαν από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, που προσπάθησαν να συντρίψουν τον Εθνικό Απελευθερωτικό μας Πόλεμο. Ο εχθρός υπέστη βαριές απώλειες κατά τη διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων, αντιθέτως ο στρατός μας προέκυψε δυνατότερος και περισσότερο μετριασμένος. Ο πόλεμος μας ήταν ουσιαστικά ένας λαϊκός πόλεμος, αδιαχώριστες από τον λαό; ήταν το μοναδικό τους μέσο για την σωτηρία. Οι φασίστες και ναζιστές κατακτητές κατέφυγαν στον πιο μαύρη τρομοκρατία τρόμο προκειμένου να αποξενώσουν τους ανθρώπους από τον δίκαιο απελευθερωτικό πόλεμο; χιλιάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν ή κρεμάστηκαν στις πόλεις και τα χωριά; περισσότεροι από 300 πυροβολήθηκαν στο φως της ημέρας στην Κορυτσά, στην Τίρανα και την Αυλώνα, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας κατά της κατάκτησης, 10,000 Αλβανοί ρίχτηκαν σε Αλβανικές φυλακές, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Πόρτο Ρομάνο, Μπόρχια, Μπουρρέλ, Καβαγιά και Πριστίνα, καθώς και τις φυλακές θανάτου στη Γερμανία, εξ αιτίας των αντιφασιστικών τους αισθημάτων και δραστηριοτήτων.
Έκαψαν και έπνιξαν στο αίμα ολόκληρες συνοικίες, όπως το Λέσκοβατς, το Παγκραντές, τους Σαράντα και το Περμέτ, και ολόκληρες περιφέρειες, όπως το Μαγιακάστρο, το Κουρβελέ, την Πεζά και το Σκραπιό, καταστράφηκαν και υπέστησαν άγρια αντίποινα στο χέρια των φασιστών και των ναζί στρατιωτών. Μα, παρά αυτά τα πράγματα ο ίδιος ο Αλβανικός λαός, με τον ακατάπαυστο πόλεμο του, και με μεγάλες θυσίες, απελευθέρωσε ολόκληρη την χώρα του με τις δικές του δυνάμεις.
Τα ακόλουθα στοιχεία δείχνουν καθαρά το μέγεθος της αντίστασης μας την παραμονή της απελευθέρωσης της Αλβανίας: ο Εθνικός μας Απελευθερωτικός Στρατός είχε 70,000 μαχητές στις γραμμές του, συμπεριλαμβανομένων 6,000 γυναικών. Η Ιταλία ήταν υποχρεωμένη να διατηρεί πάνω από 100,000 στρατιώτες στην Αλβανία, και η Γερμανία πάνω από 70,000 για να αντιμετωπίσει τις αντιστασιακές μας δυνάμεις.
Οι θυσίες του λαού μας ήταν πολύ μεγάλες. Από έναν πληθυσμό ενός εκατομμυρίου, 28,000 σκοτώθηκαν, 12,600 τραυματίστηκαν, 10,000 έγιναν πολιτικοί κρατούμενοι στην Ιταλία και τη Γερμανία, και 35,000 τους έκαναν να κάνουν αναγκαστική εργασία; Από τα 2,500 πόλεις και χωριά της Αλβανίας, 850 είχαν καταστραφεί ή ισοπεδωθεί; όλες οι επικοινωνίες, όλα τα λιμάνια, ορυχεία και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις καταστράφηκαν, η γεωργία και τα ζώα μας είχαν λεηλατηθεί, και ολόκληρη η εθνική μας οικονομία καταστράφηκε.
Από την άλλη πλευρά, ο εχθρός υπέστει απώλειες: 53,639 Ιταλοί και Γερμανοί σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν η συλλήφθηκαν, 100 περίπου ερπυστριοφόρα και τεθωρακισμένα αυτοκίνητα καταστράφηκαν, 1,334 πυροβολικά και όλμοι, 1,934 φορτηγά και 2,855 πολυβόλα αιχμαλωτίστηκαν ή καταστράφηκαν, χωρίς να αναφερθούμε στα τουφέκια, πυρομαχικά, και αποθήκες που αιχμαλωτίστηκαν η καταστράφηκαν.
Οι σύμμαχοί εκτίμησαν την συμβολή μας στον κοινό μας σκοπό. Τον Ιούνιο του 1943, έστειλαν αποστολές στρατιωτικής συνεργασίας στο Γενικό Επιτελείο του Εθνικού Απελευθερωτικού μας Στρατού, και έριξαν προμήθειες από αλεξίπτωτα. Θέλω να αναφερθώ εδώ σε μερικούς από τους διοικητές από αυτές τις αποστολές: οι Βρετανοί Μπίλ ΜακΛίν, τον Συνταγματάρχη Πάλμερ, και τον Στρατηγό Ντέϊβις, τον Αμερικανό Λοχαγό Τόμας Στίβεν, και τον Ρώσο Ταγματάρχη Ιβάνοφ. Από το 1944 μία Αλβανική στρατιωτική αποστολή επαινέθηκε στο Συμμαχική Μεσογειακή Ανώτατη Διοίκηση στην Ιταλία. Οι σύμμαχοι ηγέτες έχουν αναγνωρίσει συχνά την συμβολή του λαού μας στην κοινή υπόθεση. Ο κύριος Ουίνστον Τσόρτσιλ, απαντώντας σε μια ερώτηση στην Βουλή των Κοινοτήτων στις 4 Νοεμβρίου 1943, δήλωσε:
"Χιλιάδες Αλβανοί αγωνίζονται στα βουνά τους για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας τους και, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στην Αλβανία, διενεργούν λαμπρές ενέργειες."
Ο κύριος Κόρντελ Χάλ, με την ευκαιρία της αλβανικής Εθνικής Ημέρας, τον Νοέμβριο 28, 1943, σε μια επιστολή προς τον κύριο Τσάρλς Χάρτ, του πρώην πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με την Αλβανία, και πρόεδρο της Ένωσης "Φίλων της Αλβανίας", έγραψε:
"Η κυβέρνηση και ο λαός των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν πάντα ενήμεροι για τον αγώνα του Αλβανικού λαού για να διασφαλίσει την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της χώρας του.
Έχουνε ακολουθήσει στενά, με συμπάθεια και θαυμασμό, την αντίσταση του ενάντια στην φασιστική Ιταλία, καθώς και το πατριωτικό του πείσμα να υπερασπιστεί την εθνική του κυριαρχία. Σήμερα αυτοί οι γενναίοι πολεμιστές συνεχίζουν τον αγώνα τους, πολεμώντας τον ναζιστικό εχθρό, όπως όλους όσους αγαπούν την ελευθερία, όπως κάνουμε κι εμείς οι ίδιοι.
Στις 28 Νοεμβρίου, 1912 οι Αλβανοί διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους. Σήμερα, κατά την την επέτειο από την ημερομηνία αυτή, θα μπορούσαν να ελπίζουν για την πλήρη εκπλήρωση του μεγάλου τους στόχου.
Παρά το γεγονός ότι οι Αλβανοί δεν έχουν μια κυβέρνηση στο εξωτερικό για να εκφράσουν τις εθνικές τους φιλοδοξίες, βλέπουμε στην εθνική τους θέληση τα ιδανικά και τις αρχές τα οποία εμπνέουν εμάς και τους συμμάχους μας, καθώς και την επιθυμία να συνεχίσουν τον πόλεμο έως ότου ο ναζισμός σβήσει εντελώς."
Ο διάδοχος του κυρίου Χάλ, ο κύριος Έντουαρντ Στεττίνιους, στις 22 Μαΐου 1945, μου έστειλε το ακόλουθο μήνυμα:
"Είμαι καλά ενημερωμένος για τον ασταμάτητο πόλεμο που ο Αλβανικός έχει διεξάγει κατά του επιτιθέμενου, και εκτιμώ πλήρως τις θυσίες που έχει κάνει για να επιτύχει την απελευθέρωση της χώρας του, και τη συμβολή του για την επίτευξη της απόλυτης νίκης κατά του κοινού εχθρού. . . θέλω να σας διαβεβαιώσω για την συμπάθεια και φιλία που ο λαός των Ηνωμένων Πολιτειών διατηρεί για την Αλβανία και τον λαό της, και ξέρω ότι στο μέλλον η Αλβανία θα κάνει την ίδια σημαντική συμβολή για τον σκοπό της ειρήνης όπως έκανε και για την επίτευξη της νίκης".
Ο Γενικός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στη Μεσόγειο, Μάϊτλαντ Ουίλσον, μου έγραψε αυτές τις λέξεις στις 12 Οκτωβρίου του 1944:
"Έχω παρακολουθήσει με θαυμασμό τον τρόπο με τον οποίο ο Εθνικός σας Απελευθερωτικός Στρατός έχει εκπληρώσει τα καθήκοντά του, στις λάμπες του επιθέσεις στον κοινό μας εχθρό, για τον κοινό μας στόχο".
Θα μπορούσα, κύριοι, να αναφέρω έναν μεγάλο αριθμό κειμένων που να καταδεικνύει πόσο πολύ οι προσπάθειες μας εκτιμήθηκαν από τους συμμάχους. Αλλά οι γενναίες πράξεις του λαού μας δεν χρειάζοται έγγραφα. Μιλούν για τον εαυτό τους: όταν το αεροπλάνο στο οποίο ταξίδευαν είχε χτυπηθεί, 13 Αμερικανίδες γυναίκες ήταν υποχρεωμένες να προσγειωθούν σε Γερμανική κατεχόμενη περιοχή. Αυτές οι γυναίκες άφησαν όλο τον κόσμο να γνωρίσει σχετικά με τις θυσίες και την ανιδιοτέλεια των Αλβανών ανταρτών που ρίσκαραν βέβαιο θάνατο για να τις σώσουν από τα νύχια των Γερμανών. Καθώς οι Νεοζηλανδοί και Αυστραλοί αεροπόροι τους οποίους οι άντρες μας έσωσαν από τα γερμανικά πυρά έφευγαν από το Γενικό μας Αρχηγείο, κούνησαν το χέρι μου και είπαν:
"Οι σύζυγοι και τα παιδιά μας θα είναι ευγνώμων σε εσάς που σώσατε τις ζωές μας".
Αλλά οι αντάρτες μας έκαναν απλώς το καθήκον τους προς τούς συντρόφους τους στα όπλα και τους συμμάχους.
Με σκοπό να νοθεύσουν την ιστορία και την άρνηση γεγονότων που είναι φανερά όσο η ημέρα, γίνονται μεγάλες προσπάθειες για να εμποδίσουν αυτούς που πολέμησαν ηρωικά για τον κοινό σκοπό από το να έχουν ίση μεταχείριση. Πολλά πράγματα έχουν ειπωθεί σε αυτό το υψηλού επιπέδου Συνέδριο για την υπεράσπιση των συμφερόντων των μικρών εθνών, αλλά στην πραγματικότητα το αντίθετο συνέβη στο βαθμό που ο λαός μας απασχολείται. Ο Αλβανικός λαός, ολιγάριθμοι αλλά ισχυροί από την άποψη των πράξεων που έχουν κάνει, θα έπρεπε να έχουν παρουσιά τώρα, σε αυτό το Συνέδριο, με τα ίδια δικαιώματα όπως τα άλλα νικηφόρα έθνη, δικαιώματα για οποία έχουν πληρώσει πολύ ακριβά.
Ο αλβανικός λαός νιώθει προσβεβλημένος με το να μπεί στην ίδια θέση με την Αυστρία, η οποία δεν έριξε ούτε μία σφαίρα ενάντια στους Γερμανούς, αλλά αντιθέτως, έστειλε τους στρατιώτες της να δολοφονήσουν τις γυναίκες και τα παιδιά μας, και να κάψουν τις πόλεις και τα χωριά μας, σε συνεργασία με τους Γερμανούς.
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την πίστη του Αλβανικού λαού προς τους συμμάχους και τον μεγάλο αντιφασιστικό σκοπό. Όλοι εκείνοι που προσπαθούν να αποδείξουν το αντίθετο, χρησιμοποιώντας ψευδείς επιχειρήματα, θα κάνουν τον εαυτό τους γελοίο και θα υποφέρουν μια μεγάλη ήττα.
Ο Αλβανικός λαός έρχεται περήφανα σε αυτό το Συνέδριο Ειρήνης πεπεισμένος πως έχει ολοκληρώσει απολύτως το καθήκον του ως σύμμαχος. Η Αλβανία εμφανίζεται εδώ για να διεκδικήσει το δικαίωμα της στις αποζημιώσεις και για να απαιτήσει δικαιοσύνη από την Ιταλία, η οποία της άναψε φωτιά και την έπνιξε στο αίμα, και να υπαγορεύσει την θέληση της ως νικήτρια, έτσι ώστε η Ιταλία να μην μπορεί πλέον να αποτελεί κίνδυνο για την ειρήνη στον κόσμο, ή για την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της χώρας μου.
Ωστόσο, πριν δηλώσω την άποψη της χώρας μου σε αυτό το ερώτημα, θεωρώ καθήκον μου να απαντήσω στις ψευδείς κατηγορίες του κυρίου Τσαλδάρη, τον επικεφαλής της Ελληνικής αντιπροσωπείας, κατηγορίες και αξιώσεις που έχει διατυπώσει κατά της Αλβανίας σε διάφορες προηγούμενες συνεδρίες του Συνεδρίου αυτού.
Ο κύριος Τσαλδάρης προσπαθεί να αποδείξει ότι η Αλβανία δεν είναι μία συμμαχική χώρα, ότι η Αλβανία επιτέθηκε στην Ελλάδα, και κατά συνέπεια, είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, ο κύριος Τσαλδάρης θέτει αξιώσεις στην Νότια Αλβανία, προσποιούμενος ότι είναι ελληνική επικράτεια και ανήκει από δικαίωμα προς την Ελλάδα.
Στο ερώτημα κατά πόσο η Αλβανία είναι μία συμμαχική χώρα και εάν άξιζε πλήρως αυτόν τον τίτλο, ο κύριος Τσαλδάρης έχει την απάντηση μας στις λέξεις που έχω μόλις μιλήσει. Ο αλβανικός λαός απορρίπτει περιφρονητικά τις άθλιες κατηγορίες της Ελληνικής αντιπροσωπείας, ο οποίος περιγράφει την χώρα μου ως επιτιθέμενη. Ο Αλβανικός λαός δεν έχει επιτεθεί ποτέ στον τίμιο Ελληνικό λαό, και πότε τους δεν έχουν κηρύξει τον πόλεμο σε αυτούς. Αντιθέτως, αυτοί συμπόνεσαν τον σκοπό τους, ο οποίος ήταν επίσης ο σκοπός του Αλβανικού λαού, δεδομένου ότι και τα δύο έθνη είχαν υποστεί την ίδια μοίρα και είχαν να κάνουν με τον ίδιο τον εχθρό.
Ο Αλβανικός λαός έχει αποδείξει, όχι μόνο κατά τη διάρκεια του αντιφασιστικού πολέμου, αλλά, επίσης, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, την αποφασιστικότητα του να πολεμήσει τον Ιταλικό Ιμπεριαλισμό, ο οποίος είχε στο μάτι του τόν τόπο μας και τους πόρους μας. Μεταξύ του Αλβανικού λαού και των Ιταλών φασιστών, διεξάχθηκε ένας τρομερός και ανελέητος πόλεμος. Για αυτό ο κύριος Τσαλδάρης δεν θα πετύχει να πείσει κανέναν, ακόμα και τους ηλίθιους, με τα "περίφημα" επιχειρήματά του; Ο κύριος Τσαλδάρης θα έπρεπε να απαιτήσει ένα λύσιμο των λογαριασμών από την φασιστική Ιταλία για την επαίσχυντη επίθεση εναντίον της χώρας του, και όχι από εμάς. Εκείνος θα έπρεπε να καλέσει να λογοδοτήσει ο εγκληματίας πολέμου Βίκτωρας Εμμανουήλ, όχι τον Αλβανικό λαό, οι οποίοι δέχθηκαν εισβολή από τον ίδιο εχθρό, όπως η Ελλάδα, και οι οποίοι, σαν τον Ελληνικό λαό, πολέμησαν μανιωδώς για την ανεξαρτησία και την κυριαρχία τους.
Θα ήταν γελοίο να σκεφτείτε ότι μέσω ενός τιποτένιου διατάγματος, ο Βίκτωρας Εμμανουήλ, ο βασιλιάς της Ιταλίας, θα μπορούσε να ρίξει το φταίξιμο στον Αλβανικό λαό που διεξήγαγε έναν ανελέητο πόλεμο κατά της Ιταλίας ακριβώς από την πρώτη ημέρα από την κατοχή, ο οποίος ακόμη έκανε μια προσπάθεια κατά της ζωής του βασιλιά κατά την μοναδική του επίσκεψη στην Αλβανία, τον Μάιο του 1941. Ο κύριος Τσαλδάρης χρησιμοποιεί τη δήλωση του πολέμου από την πλευρά του Αλβανού Κουίσλινγκ Βερλάτσι ως επιχείρημα για να υπερασπίσει θέση του. Ο Αλβανικός λαός αποκεφάλισε τους κατακτητές και τους Κουίσλινγκς μαζί, και δεν έκανε καμία διάκριση μεταξύ τους. Οι Αλβανοί Κουίσλινγκς, όπως όλοι οι άλλοι Κουίσλινγκς της Ευρώπης, δεν έχουν τίποτα κοινό με τον λαό μας. Ήταν οι πιο βρώμικοι εχθροί του λαού και, ως τέτοιοι, καταπολεμήθηκαν με συνέπεια. Οι Αλβανοί Κουίσλινγκς δεν ήταν σε θέση να συγκεντρώσουν περισσότερο από μερικά αδύνατα τάγματα κατά του Απελευθερωτικού Στρατού και των συμμάχων, ενώ ο Αλβανικός λαός ξεσηκώθηκε σαν ένας άνθρωπος εναντίον του κατακτητή και των προδοτών. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του λαού μας και των Κουίσλινγκς. Θα ήθελε να γνωρίζει ο κύριος Τσαλδάρης επιπλέον τί έκανε ο Αλβανικός λαός με αυτούς τους Κουίσλινγκς. Μόνο αυτό: τους εξολόθρευσαν, όλους τους, κι έτσι πλήρωσαν με τις ζωές τους για τα εγκλήματα που διέπραξαν. Και αν θέλει να γνωρίζει περισσότερα για τη μοίρα των συνεργατών τους στον πόλεμο, οι οποίοι έφυγαν με τα γερμανικά στρατεύματα, θα έπρεπε να γνωρίζει ότι αυτοί οι εγκληματίες μπορούν να βρεθούν στο καλύτερα ξενοδοχεία της Ρώμης, η πόλη από την οποία απογειώθηκαν τα αεροπλάνα που τόσο λυσσασμένα βομβάρδισαν τις γυναίκες και τα παιδιά τών Αλβανών και Ελλήνων.
Θα ήθελα να ρωτήσω τον κύριο Τσαλδάρη: γιατί αυτός δεν αναφέρει τους κουίσλινγκς της Ευρώπης οι οποίοι τραυμάτισαν τον σκοπό των συμμάχων τόσο θανάσημα, και ιδίως, αυτούς τους Κουίσλινγκς που, αφού διέπραξαν φριχτά εγκλήματα, τώρα περπατούν ελεύθεροι στους δρόμους? Γιατί ο κύριος Τσαλδάρης δεν τολμάει να μπερδέψει τους άλλους Ευρωπαίους Κουίσλινγκς με τα αντίστοιχα έθνη τους?
Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι κατά τη διάρκεια του Ιταλο-ελληνικό πολέμου, μερικές εκατοντάδες Αλβανοί στρατιώτες, εξαναγκασμένοι σε θητεία από τους Ιταλούς, ξεσηκώθηκαν εναντίον τους και έκαναν κοινό σκοπό με τον Ελληνικό λαό; μερικοί λιποτάκτησαν και πήγαν προς τους Έλληνες στρατιώτες, για να πολεμήσουν παράλληλα με αυτούς, αλλά αντιμετωπίστηκαν ως εγκληματίες πολέμου και στάλθηκαν στην Κρήτη, όπου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής προσγείωσης, πολέμησαν γενναία δίπλα από τους Βρετανούς στρατιώτες. Μερικοί εντάχθηκαν στους Αλβανούς παρτιζάνους, ενώ άλλοι είχαν αφοπλιστεί από τους Ιταλούς, απεσυρμένοι από το μέτωπο, φυλακίστηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Σιτζάκ, και πήγαν στρατοδικείο για "ύψιστη προδοσία".
Στις 22 Δεκεμβρίου, 1940, πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς έστειλε το ακόλουθο στοιχείο από το Μάναστερ:
"Οι Αλβανοί στρατιώτες, στρατολογιμένοι δια της βίας στον Ιταλικό στρατό, επαναστάτησαν εχτές σε έναν τομέα των πίσω Ιταλικών γραμμών, προκαλώντας την εχθρό βαριές απώλειες, προτού πιαστούν. Μερικοί έχουν πάει στα βουνά, και συνεχίζουν να προσφέρουν αντίσταση."
Στις 4 Δεκεμβρίου 1940, το πρακτορείο ειδήσεων "Ανατολή" ανέφερε από την Αθήνα πώς "ένας Ιταλός Στρατηγός που βρίσκεται κρατούμενος από Έλληνες έχει δηλώσει ότι ο Ιταλικός στρατός πάσχει από βαριές απώλειες λόγω της αποστασίας των Αλβανών".
Ο Μουσολίνι ο ίδιος, σε μια επιστολή προς τον Χίτλερ στις 22 Νοεμβρίου, 1940, προσπάθησε να δικαιολογήσει τις Ιταλικές απώλειες με τον ίδιο τρόπο.
Εδώ είναι τι λέει ο Μπατόλιο στα απομνημονεύματά του:
"Η εξτρατεία έχει ξεκινήσει. Ολόκληρος ο κόσμος γνωρίζει για την πρόοδο της. Τα Ελληνικά στρατεύματα στην Ήπειρο αντιστέκονται γενναία στον ποταμό Καλαμά, ενώ τα Αλβανικά τάγματα και στρατεύματα που ήταν κομμάτι των ταγμάτων μας είτε μας έχουν προδώσει, σαμποτάροντας τις επιχειρήσεις μας, ή έχουν πάει με τους Έλληνες."
Η εφημερίδα "Η Φιγκαρό", κατά την έκδοση Αρ. 588 στις 4 Ιουλίου 1946, αναφερόμενη στον ιταλο-ελληνικό πόλεμο, γράφει:
"Τα Αλβανικά αντάρτικα αποσπάσματα, από την πλευρά τους, επιτέθηκαν στις Ιταλικές συνοδείες και στα στρατεύματα η τους δρόμους που κατευθύνονται προς το μέτωπο."
Στις 26 Οκτωβρίου 1940, το Βρετανικό Κανάλι Εκπομπών εκπέμπει:
"Είμαστε ενημερωμένοι από την Αλβανία ότι οι αλβανικές αντάρτικες μονάδες, που λειτουργούν πίσω από τις Ιταλικές γραμμές, κόβουν και σαμποτάρουν γραμμές επικοινωνίας, σπέρνοντας τρόμο μεταξύ των αποκομμένων Ιταλικών στρατευμάτων.
Ένοπλες ομάδες έχουν καταφέρει να εισέλθουν στην πρωτεύουσα και έχουν αναρτήσει προκηρύξεις σε όλα τα στην κυβερνητικά κτίρια, και ακόμη και στο παλάτι της Ιταλικής κυβέρνησης, καλώντας την Ιταλία να φύγει από την Αλβανία."
Ομοίως στις 4 Ιανουαρίου 1941 το ΑΑ (Βρετανικό Κανάλι Εκπομπών) εκπέμπει:
"Στους στρατιωτικούς κύκλους επισημάνετε ότι οι Αλβανοί δίνουν στους Έλληνες μεγάλη βοήθεια ενάντια στους Ιταλούς."
Αλλά μαζί με τις ψεύτικες κατηγορίες ενάντια στον Αλβανικό λαό, ίσως ο κύριος Τσαλδάρης θα πρέπει να μας δώσει εδώ κάποια εξήγηση από αυτές τις ερωτήσεις:
Θεωρεί επίσης ως επιτιθέμενους, όπως θεωρεί την Αλβανία, τα διάφορα έθνη της Ευρώπης, των οποίων οι Κουίσλινγκς όχι μόνο έστειλαν τάγματα αλλά ακόμα οργάνωσαν ολόκληρες επιχειρήσεις εναντίον του ηρωικού Κόκκινου Στρατού, ο οποίας ήταν ένα παράδειγμα ηρωισμού και σθένους για όλα τα έθνη και, την ίδια στιγμή, η ασφαλέστερη τους υποστήριξη? Είναι δύσκολο για αυτόν να απαντήσει αυτή την ερώτηση.
Μήπως ο κύριος Τσαλδάρης θεωρεί την Γαλλία, από όπου ο χίτλερ σκόπευε να ξεκινήσει την επίθεση του κατά της Αγγλίας, να είναι μια επιτιθέμενη χώρα? Θα το βρεί δύσκολο να απαντήσει επίσης σε αυτήν την ερώτηση.
Ο κύριος Τσαλδάρης νομίζει ότι μπορεί να λέει αυτά που του αρέσουν ενάντια στην μικροσκοπική Αλβανία, αλλά κάνει λάθος. Τα άνευ αξίας επιχειρήματα του δεν επιπλέουν στο νερό.
Όχι, ο Αλβανικός λαός ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι επιτιθέμενοι, και δεν θέτουν ποτέ καμία απειλή προς τον Ελληνικό λαό, όπως ο κύριος Τσαλδάρης ισχυρίζεται. Οι επιθέσεις στη χώρα μας από τον επικεφαλής της Ελληνικής αντιπροσωπείας και οι αξιώσεις του ότι ήμαστε εμείς που προκαλούμε προβλήματα μας θυμίζει έναν από τους μύθους του Λαφοντέν. Ζούσαμε πάντα σε αρμονία με τον Ελληνικό λαό, με τον οποίο παλέψαμε πλάι πλάι κατά των Ιταλών και Γερμανών φασιστών κατακτητών.
Κατά την διάρκεια του αντιφασιστικού μας πολέμου, ο Αλβανικός λαός δημιούργησε συνδέσεις ειλικρινούς φιλίας με τους γείτονες του, τον Γιουγκοσλαβικό και Ελληνικό λαό.
Υπό το πρίσμα αυτών των γεγονότων, οι Ελληνικές κατηγορίες φαίνεται σαν αυτό που πραγματικά είναι: ψέματα στερούμενα κάθε βάσης. Αλλά ξέχασε τόσο γρήγορα ο κύριος Τσαλδάρης το γεγονός ότι η Έλληνες Κουίσλινγκς, μαζί με τους Γερμανούς, πολέμησαν συχνά εναντίον των Αλβανών, και είναι υπεύθυνοι για χιλιάδες φρικαλεότητες?
Εδώ είναι μερικά γεγονότα:
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, την ημέρα της Ιταλίκης συνθηκολόγησης, οι Γερμανοί, ερχόμενοι από την περιφέρεια Σαράντα καθοδηγούμενοι από έναν λοχαγό του Ζέρβα που ονομάζονταν Βέτος, μπήκε στην Κονισούπολη και έβαλε σε φωτιά περισσότερο από 50 σπίτια. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης χειμωνιάτικης εκστρατείας του 1943-1944 που ξεκίνησε από τους Γερμανούς ενάντια του Εθνικού μας Απελευθερωτικού Στρατού, τα Γερμανικά στρατεύματα, μαζί με τις διατάξεις του Ζέρβα, ήρθαν στην Αλβανία από την Ελλάδα, και πυρπόλησαν τις περιοχές στο Ζαγόρι και το Πογόνι.
Άλλες μπάντες του Ζέρβα, μαζί με τα Γερμανικά στρατεύματα, πολέμησαν ενάντια στους Αλβανούς αντάρτες τον Ιανουάριο του 1944, και πυρπόλησαν τα χωριά στην Κράνα και το Δερμίχιο, καθώς και τα σπίτια όλων των αντάρτων από την ελληνική μειονότητα στην Δριπόλη, ενώ το Φεβρουάριο του 1944 αυτές οι μπάντες έκαψαν το χωριό Ντροβιό.
Κατά τη διάρκεια της άλλης μεγάλης κλίμακας επιχείρησης που εξαπέλυσαν οι Γερμανοί τον Ιούνιο του 1944, οι δυνάμεις του Ζέρβα ήρθαν ξανά, μαζί με τα Γερμανικά στρατεύματα από την Ελλάδα, διασχίζοντας τα σύνορα στην Βοστίνη, και έβαλαν φωτιά σε ότι είχε μείνει στην περιοχή του Ζαγορίου την πρώτη φορά. Κάθε φορά που οι Γερμανοί προέρχονταν από την Ελλάδα για να επιτεθούν στις δυνάμεις του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού, κύρια υποστήριξη τους ήταν οι ένοπλες μπάντες του Ελληνικού Κουίσλινγκ, Στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα.
Η Ελληνική αντιπροσωπεία έχει ισχυριστεί ότι η παρούσα Αλβανική κυβέρνηση ασκεί την πολιτική της απεθνικοποίησης στην Ελληνική μειονότητα στην Αλβανία.
Κύριοι, η Ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, που αποτελείται από 35.000 άτομα, πολέμησε πλάι πλάι με ολόκληρο τιν Αλβανικό λαό ενάντια στους φασίστες και ναζιστές κατακτητές, και ενάντια στους Αλβανικός και Ελληνικούς Κουίσλινγκς. Σήμερα στην Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας απολαμβάνει ίσα δικαιώματα με τον Αλβανικό πληθυσμό. διαθέτει 79 σχολεία Ελληνικής γλώσσας, ένα σχολείο Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ελληνικής γλώσσας, έχει την δική της αυτόνομη τοπική διοίκηση, ακριβώς όπως ο Αλβανικός πληθυσμός και στέλνει αντιπροσώπους στην λαϊκή Συνέλευση; υπάρχουν επίσης πολίτες της ελληνικής μειονότητας στο στρατό και την κυβέρνηση.
Από την άλλη πλευρά, δεν γνωρίζω αν οι κυρίες και κύριοι σύνεδροι έχουν επίγνωση του τρόμου που ασκείται κατά τη Αλβανικής μειονότητας στην Ελλάδα. Από τους 60,000 Αλβανούς που έμειναν στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη συνθήκη του Λονδίνου, από το 1913 μέχρι το 1923, 35,000 Αλβανοί μεταφέρθηκαν δια της βίας στην Τουρκία ως "Τούρκοι υπήκοοι" σε αντάλλαγμα για τους Έλληνες από τη μικρά Ασία; σε αντίθεση με τις υπεύθυνες δεσμεύσεις που έγιναν από Ελλάδα, η Ελληνική κυβέρνηση επιδίωκε πάντα μια πολιτική εξολόθρευσης της Αλβανικής μειονότητας στην Ελλάδα, και δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ ότι είχε οποιαδήποτε δικαιώματα. Τον Ιούνιο του 1944 και το Μάρτιο του 1945, οι ένοπλες μπάντες του Κουίσλινγκ Στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα προσπάθησαν να εξαλείψουν τους υπόλοιπους Αλβανούς: πυρπόλησαν τα χωριά τους, λεηλάτησαν την περιουσία τους, και σκότωσαν χιλιάδες άνδρες και γυναίκες, γέρους και παιδιά. Περισσότερο από 20,000 Αλβανοί οι οποίοι κατάφεραν να ξεφύγουν και κατέφυγαν στην Αλβανία, όπου, αν και επικουρούνται από την Αλβανική κυβέρνηση και τον λαό, ζουν σε μεγάλη φτώχεια.
Αλλά ο πραγματικός στόχος από όλους αυτούς τους ισχυρισμούς από την ελληνική αντιπροσωπεία είναι να λάβουν δύο περιοχές από την Αλβανία, αυτές της Κορυτσάς και του Γηραιόκαστρου, οι οποίες ήταν πάντα ανάμεσα στα πιο ένθερμα κέντρα του Αλβανικού πατριωτισμού, τόσο κατά τη διάρκεια της μακρούς Τουρκοκρατίας και κατά τη διάρκεια του Εθνικού Απελευθερωτικού Πολέμου κατά των Ιταλών και των γερμανών κατακτητών. Αυτοί οι στόχοι αντικατοπτρίζουν την παλιά πολιτική των πρωταγωνιστών της "Μεγάλης Ιδέας", δηλαδή, Ελληνική ιμπεριαλιστική επέκταση πάνω από το σύνολο της περιοχής των Βαλκανίων, μια ιδέα που έχει επίσης φυτρώσει στα κεφάλια των παρόντων Ελλήνων ηγετών. Στην πραγματικότητα αυτοί οι άνθρωποι, με τους ισχυρισμούς τους στην Αλβανία, τις καθημερινές τους προκλήσεις στα σύνορά μας, καθώς και τις ίντριγκες τους, όπως η πρόταση που έκανε ο κύριος Τσαλδάρης που έγινε στην Γιουγκοσλαβική αντιπροσωπεία ότι η Αλβανία να διαμεριστεί μεταξύ της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας, προσπαθούν να διαταράξουν την ειρήνη στα Βαλκάνια.
Κύριοι, θεωρούμε να είναι εκτός τόπου και απαράδεκτο για αυτό το Συνέδριο να εξετάσουμε το ερώτημα της εδαφικής ακεραιότητας της Αλβανίας. ο Αλβανικός λαός, μικρός σε αριθμό, αλλά μεγάλος στις θυσίες που έκανε για τον κοινό σκοπό, δεν είναι εδώ για να συζητήσει τα σύνορα του, αλλά για να εκφράσει και να απαιτήσει τα δικαιώματα του.
Εμείς δηλώνουμε επίσημα πως μέσα στα παρούσα σύνορά μας δεν υπάρχει ούτε μία ίντσα από ξένο χώμα, και ότι δεν θα επιτρέψουμε ποτέ σε κανέναν να εισβάλει σε αυτά, διότι για εμάς είναι ιερά.
Η ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ.
Αξιότιμοι Σύνεδροι, Η είναι πλήρως υπεύθυνη για τις απώλειες και τις καταστροφές που υπέστη ο Αλβανικός λαός κατά την διάρκεια του πολέμου. Η συνθηκολόγηση στις 8 Σεπτεμβρίου, 1943, έβαλε ένα τέλος στην επιθετικότητα και την κακοφημία της φασιστικής Ιταλίας, αλλά απαιτούμε, στο όνομα των χιλιάδων οι οποίοι έχουν πέσει, και λόγω των δυστυχιών που επιβλήθηκαν στην χώρα μας από την Ιταλία — Να βάλει τέλος η Συνθήκη Ειρήνης, μία για πάντα, στην επιθετική και Ιμπεριαλιστική πολιτική της Ιταλίας.
Η Αλβανία έχει υποστεί πολύ στο χέρια της φασιστικής Ιταλίας, αλλά έχει επίσης υποστεί βάσανα και στα χέρια της προ-φασιστικής Ιταλίας, της αποκαλούμενης δημοκρατικής Ιταλίας, και πολλά σημάδια και εκφράσεις της παρούσας Ιταλικής κυβέρνησης προειδοποιούν την συνέχιση της ίδιας Ιταλικής πολιτικής προς την Αλβανία, δηλαδή, μια πολιτική της κυριαρχίας και της κατάκτησης.
Η σημερινή Ιταλία δίνει άσυλο σε όλους τους Αλβανούς εγκληματίες πολέμου που κατάφεραν να ξεφύγουν από την δίκαιη τιμωρία τους από τον λαό. Εκεί βρήκαν ένα κατάλληλο πεδίο για την προπαγάνδα και τα σχέδια τους ενάντια στην νέα Δημοκρατική Αλβανία. Οι Ιταλοί εγκληματίες πολέμου, υπεύθυνοι για την επιθετικότητα στην Αλβανία και τα αμέτρητα βάσανα που προκάλεσαν στον Αλβανικό λαό, βρίσκονται έξω, και ακόμα λαμβάνουν συμπαντικά πόστα. Τον Μάρτιο του 1946 στο Μπάρι, οι Ιταλοί φασίστες σκότωσαν έναν Αλβανό λοχία από την Αλβανική στρατιωτική αποστολή που συνδέονταν με την Συμμαχική Ύψιστη Διοίκηση της Μεσογείου. Στις ομιλίες που έγιναν κατά τη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας την τελευταία άνοιξη, πολιτευτές της παρούσας Ιταλικής κυβέρνησης εξέφρασαν άπληστες προθέσεις προς την ανεξαρτησία της Αλβανίας, και ακόμα και εδώ, ανάμεσα στα μέλη της Ιταλικής αντιπροσωπείας, υπάρχουν άνθρωποι που ήταν οι πιστοί πράκτορες του Μουσολίνι στο να επιβάλουν την θέληση της Ιταλίας στην Αλβανία, στην κατοχή και το μαρτύριο του έθνους μας.
Η Αλβανική αντιπροσωπεία έχει μελετήσει προσεκτικά το σχέδιο-συνθήκη ειρήνης με την Ιταλία, και εκφράζει την ευγνωμοσύνη της για το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών που, κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της παρούσας συνθήκης, δεν πέρασε τα συμφέροντα της Αλβανίας στην σιωπή. Παρόλα αυτά παίρνει την πρωτοβουλία σήμερα κάνοντας κάποιες προτάσεις σχετικά με την παρούσα συνθήκη, διατηρώντας το δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις της λεπτομερώς πρίν την αρμόδια επιτροπή σε συγκεκριμένες ερωτήσεις κάθε φορά που το κρίνει σκόπιμο.
Η Αλβανία απαιτεί η Συνθήκη Ειρήνης να της δώσει ισχυρές εγγυήσεις που να αποφεύγουν κάθε είδους επανεμφάνιση της Ιταλικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής επιθετικότητας προς την Αλβανία, που να στερεί την Ιταλία απο οποιασδήποτε δυνατότητα επανάληψης του παρελθόντος, τόσο από την περίοδο πριν από τις 7 Απριλίου 1939 και μετά, και από το να παρουσιάσει απαιτήσεις οποιουδήποτε είδους ενάντια στην Αλβανία.
Για το λόγο αυτό η Αλβανική αντιπροσωπεία παίρνει την ελευθερία να προτείνει κάποιες βελτιώσεις:
1. Η Αλβανική αντιπροσωπεία εκτιμά ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις - γης, θάλασσας και αέρα - που επιτρέπονται στην Ιταλία της επιτρέπουν να απειλήσει την ειρήνη και την ασφάλεια των γειτόνων της και την χώρες των Βαλκανίων. Αλβανία είναι της γνώμης ότι αυτές οι δυνάμεις θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω, έτσι ώστε να καθιστούν αδύνατο για την Ιταλία να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη, συνεπώς, επιτρέποντας μας να ζήσουμε και εργαστούμε στην ασφάλεια.
2. Η Αλβανική αντιπροσωπεία επιθυμεί να κάνει μια παράσταση για μια πολύ σημαντική ρήτρα στην παρούσα συνθήκη, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την οικονομική ανάπτυξη της Αλβανίας. Αναφέρομαι στην ενότητα για τις επανορθώσεις για τις καταστροφές πολέμου. Το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών έχει αφήσει στο Συνέδριο να αποφασίσει για τις απαιτήσεις επανόρθωσης που παρουσίασε η Γαλλία, η Γιουγκοσλαβία, η Ελλάδα, η Αλβανία και η Αιθιοπία. Στην ομιλία του, ο Κύριος ντε Γκάσπερι, αν και κάπως διστακτικά, προσπάθησε να απαλλάξει την χώρα του από τις δίκαιες υποχρεώσεις που πραγματοποίησε από τον φασισμό μέσα από την εγκληματική της επιθετικότητα.
Κύριοι, 54 μήνες έως το τέλος, οι Ιταλοί κατακτητές, με πλήρη επίγνωση των πράξεών τους και επιδιώκοντας καλά καθορισμένους στόχους, λεηλάτησαν την γη μας και τους πόρους του υπεδάφους μας, την γεωργία και την κτηνοτροφία, έκαναν τα χωριά και τις πόλεις μας σε στάχτες με σκοπό να αποξενώσουν τον λαό από τον δίκαιο απελευθερωτικό σκοπό του, και μετέτρεψαν την ειρηνική μας χώρα σε ένα πεδίο μάχης, έτσι προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές στην εθνική μας οικονομία. Χιλιάδες πατριώτες σκοτώθηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν η κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, βυθίζοντας χιλιάδες μανάδες, γυναίκες και παιδιά στον θρήνο.
Η Ιταλία είναι υπεύθυνη για απώλειες και ζημιές στην Αλβανία ύψους ενός αθροίσματος των 3,544,232,626 χρυσών φράγκων.
Η Αλβανική αντιπροσωπεία θα παρουσιάσει τις απαιτήσεις επανόρθωσης της λεπτομερώς, καθώς και τις απαραίτητες τροποποιήσεις στην συνθήκη, αλλά όπως τώρα, απαιτεί, ως αδιαμφισβήτητο δικαίωμα, ότι η συνθήκη ειρήνης να καθορίσει το ποσό που Ιταλία θα πρέπει να πληρώσει για την Αλβανία, καθώς και τους όρους της πληρωμής.
3. Από ότι έχει ειπωθεί, είναι σαφές ότι η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία έχει ιδιαίτερη σημασία για την Αλβανία.
Υπάρχουν επίσης άλλα σημαντικά σημεία, τα οποία δεν θέλω να αναπτύξω εδώ, όπως τα άρθρα για τους εγκληματίες πολέμου, σχετικά με την αποκατάσταση των κλοπιμαίων, σχετικά με την περιουσία των κατοίκων των συμμαχικών εθνών στην Ιταλία, εκτός από κάποιες λεπτομέρειες, οι οποίες είναι, ωστόσο, όχι ασήμαντες, και οι οποίες αφορούν άμεσα την χώρα μας.
Αυτή η συνθήκη παρέδωσε στην Αλβανία δικαιώματα και υποχρεώσεις μεγάλης σημασίας. Είναι στενά συνδεδεμένη με την ανεξαρτησία της, την κυριαρχία και εδαφική της ακεραιότητα και το οικονομικό και πολιτικό της μέλλον. Παρ όλα αυτά, η Αλβανική αντιπροσωπεία αναγκάζεται να παρατηρήσει ότι, παρά όλα όσα έχουν ειπωθεί και παρά το γεγονός ότι η Αλβανία, μέσω της συμβολής στον κοινό πόλεμο, έχει ευθυγραμμίσει τον εαυτό της, με ψυχή και σώμα, με τα νικηφόρα συμμαχικά έθνη, Η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία στο σχέδιο έντυπο που μας παρουσίασε σήμερα δεν εγγυάται στην Αλβανία όλα τα δικαιώματα που δικαιούται κατάλληλα ( δέντρο είναι αυτό ένα νομικό παράδοξο?), και δεν της επιτρέπει να υπογράψει αυτήν την συνθήκη ως ένα συμβαλλόμενο μέρος, γιατί δεν θεωρείται ως συνδεόμενη δύναμη.
Η Αλβανική αντιπροσωπεία εξέφρασε την ελπίδα ότι το συνέδριο τελικά θα δεχθεί την ακόλουθη τροποποίηση, να είναι αριθμημένη ως «Άρθρο 26 α" στο μέρος ΙΙ, τμήμα V, ή να προστεθεί στον πρόλογο, η οποία θα εξαλείψει μια σειρά από παρεξηγήσεις και μια πηγή συνεχούς παρέμβασης από την πλευρά της αντιπροσωπείας μας.
Η τροποποίηση που εμείς προτείνουμε έχει ως εξής:
"Άρθρο 26 α"
"Κατά την εφαρμογή της παρούσας Συνθήκης, η Αλβανία θεωρείται ως συνδεόμενη δύναμη".
Θέλω να επισημάνω πως η Αλβανική αντιπροσωπεία διατηρεί το δικαίωμα να ερμηνεύσει τις απόψεις της στην Ολομέλεια του Συνεδρίου, καθώς και στις αρμόδιες επιτροπές, εάν κρίνει σκόπιμο να παρέμβει στο ερώτημα της συνθήκης ειρήνης με την Ιταλία.
Η Αλβανική αντιπροσωπεία νιώθει δεσμευμένη από καθήκον να παρουσιάσει τις δίκαιες απαιτήσεις της προς την Ιταλία έτσι ώστε η τελευταία να πάψει να δημιουργεί μια συνεχή απειλή για την μικρή, ειρηνόφιλη Αλβανία, να πληρώσει αποζημιώσεις για την καταστροφή που προκάλεσε, να επιστρέψει όλα όσα πήρε με την βία, και να παραδώσει τους Αλβανούς και ξένους εγκληματίες πολέμου που βρήκαν άσυλο στην Ιταλία οι οποίοι είναι καταζητούμενοι από την Αλβανική κυβέρνηση.
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας θα είναι ευτυχισμένη να διατηρήσει φυσιολογικές σχέσεις μια μια καινούργια και πραγματικά Δημοκρατική Ιταλία, που τιμάει τις διεθνείς της υποχρεώσεις, διατηρείται μέσα στα δικά της σύνορα, και σέβεται αυτά των υπολοίπων, μια Ιταλία που δεν είναι φωλιά από νεο-φασίστες και εγκληματίες από όλες τις χώρες, ή ένα νέο ορμητήριο επιθετικότητας, που είναι όμως διατεθειμένη να συνεργαστεί με άλλες δημοκρατικές χώρες για την ειρήνη και την συλλογική ασφάλεια.
Η Αλβανία δεν γλύτωσε τίποτα για την κοινή νίκη. Είναι επίσης πεπεισμένη πως, στο πλευρό με τους συμμάχους της κατά την διάρκεια του πολέμου και με όλες τις δημοκρατικές χώρες, θα κάνει την συμβολή της για την ίδρυση μιας δίκαιης ειρήνης και και μίας συλλογικής ασφαλείας.
Η Αλβανική αντιπροσωπεία θα είναι ευτυχισμένη εάν αυτή η μικρή συμβολή στο παρών Συνέδριο το βοηθήσει στην εκτέλεση του δύσκολου έργου αυτού.
Πηγή: Διαλεχτά Έργα Τόμος I. Εκδοτικός Οίκος 8 Νοεμβρίου, Τίρανα, Αλβανία, 1974. Σελ. 593-614
Μετάφραση: Μ.Π.
Μετάφραση: Μ.Π.
